یادداشت سردبیر:

قانون تجارت باید بتواند با انواع مدل‌هایی که برای بنگاه‌های اقتصادی طراحی می­کند شرایط گوناگون از فعالیت‌های کسب و کار را پاسخگو باشد و انگیزه‌های فعالیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری را تا حد ممکن افزایش دهد و به دوام و عمر طولانی این بنگاه‌ها در طی نسل‌ها کمک کند. نگاهی به تجربه‌های کشورهای دیگر این فرصت را فراهم می‌کند که با تجربه‌ها و دستاوردهای جدید نظام‌های حقوقی کشورها آشنا شویم. چنین رویکردی به‌خصوص در حوزه قانون تجارت که از یک سو از حوزه‌هایی بوده است که طی چند دهه اخیر بیشترین تحولات را شاهد بوده و از سویی در کشور ما کمترین تغییرات را داشته است بسیار ضروری است، به‌ویژه برای کارشناسانی که به نوعی دست اندرکار تدوین اصلاحیه قانون تجارت هستند. مدل‌هایی مثل شرکت‌های یک نفره، گروه شرکت‌ها و شرکت‌های خانوادگی، از این نوع مدل‌ها هستند که جای آن­ها در حقوق تجارت کشور ما همچنان خالی است.

در مطلب حاضر به بهره‌برداری امارات متحده عربی از تجارب کشورهای توسعه‌یافته در این زمینه نگاه شده است.

مقدمه مترجم:

امارات متحده عربی قانون «تجارت خانوادگی» (family business law) را به تصویب رسانید. این قانون، شرکت‌های خانوادگی را شرکتی معرفی کرده است که بر اساس مقررات قانون شرکت‌ها تأسیس گردیده و بیشترین سهام آن متعلق به یک خانواده است.

به‌طور کلی، تجارت خانوادگی یا کسب و کار خانوادگی، به شرکت‌های تجاری اطلاق می‌شود که مالکیت اکثریت سهام آن­ها در اختیار اعضای یک خانواده باشد. تجارت‌های خانوادگی اغلب توسط نسل‌های مختلف یک خانواده مدیریت و راهبری می‌شوند. نمونه‌هایی از شرکت‌های تحت مالکیت تجارت‌های خانوادگی، وال‌مارت و سامسونگ هستند.

اهداف قانون تجارت خانوادگی

قانون شماره (37) در خصوص «تجارت خانوادگی» که در سال 2022 در امارات تصویب و در روزنامه رسمی منتشر و لازم‌الاجرا گردیده، قانونی است با هدف دستیابی به ایجاد یک چارچوب قانونی جامع و در دسترس برای تنظیم مالکیت و اداره مشاغل خانوادگی در امارات متحده عربی.

این قانون مقرره‌هایی را در خصوص تسهیل انتقال دارایی به نسل‌های بعدی، حمایت از تداوم مشاغل خانوادگی، ارتقای نقش بخش خصوصی در رشد اقتصادی و مشارکت جامعه در پیشبرد اهداف و ارائه سازکارهای مناسب برای حل اختلافات وضع نموده است.

مفاد مهم قانون تجارت خانوادگی

1. نحوه انتقال سهام

قانون تجارت خانوادگی نحوه انتقال سهام بین اعضای یک خانواده و نحوه تصرف هر شریک از سهم خود را تنظیم می‌نماید. در این قانون سهام به دو گونه تقسیم شده است تا امکان مشارکت خانواده با غیر نیز پیش‌بینی شود:  نوع اول را سهام دسته (الف) می‌گویند که شریک حق رأی در مجمع عمومی و دریافت درصد سود خود را دارد. نوع دوم را دسته (ب) می‌نامند که در آن شریک بدون حق رأی در مجمع عمومی فقط مستحق دریافت سود است. شرایط تبدیل سهام (ب) به سهام (الف) یا بالعکس و موضوعاتی چون مرور زمان نیز در این قانون پیش‌بینی شده است.

اساسنامه ممکن است سهامی  دیگر را که از نظر ارزش، قدرت رأی، سود، حق تقدم و سایر حقوق یا امتیازات متفاوت است، پیش‌بینی نماید، مشروط بر اینکه مسئولیت شریک به میزانی باشد که با حقوق و امتیازات تخصیص یافته به هر یک از آن­ها متناسب باشد.

2. ورشکستگی

قانون تجارت خانوادگی، موضوع ورشکستگی، حق تقدم، سهم‌الشرکه و نحوه رسیدگی دادگاه به موضوع ورشکستگی را تنظیم نموده است. فوت هر یک از شرکاء نیز مدنظر قرار گرفته است و مدیر شرکت در چنین شرایطی به عنوان قیم متوفی عمل می‌نماید و بر مراحل انتقال مالکیت به وراث متوفی نیز نظارت دارد.

3. مزایا و پاداش‌ها

قانون تجارت خانوادگی به منظور تشویق تاسیس و توسعه این نوع از شرکت‌ها که پتانسیل بیشتری برای دوام دارند، مزایا و پاداش‌هایی را برای موفق‌ترین بنگاه‌های خانوادگی درنظر گرفته است که با مشورت هیئت وزیران و به پیشنهاد وزیر اقتصاد و پس از هماهنگی ذی‌نفعان و مراجع ذی‌صلاح اعطاء می‌گردد.

4. کمیته حل اختلاف تجارت خانوادگی

این قانون هم‌چنین مقرر کرده است تا کمیته‌ای با عنوان «کمیته حل و فصل اختلافات تجاری خانوادگی» با تصمیم وزیر دادگستری یا رئیس مرجع قضایی تشکیل گردد و کار خود را در خصوص حل و فصل اختلافات مشاغل خانوادگی به ریاست قاضی و با کمک دو نفر مجرب و با صلاحیت در زمینه‌های حقوقی، مالی و مدیریت مشاغل خانوادگی انجام دهد. فوریتی که برای حفظ تداوم کسب و کار خانوادگی، جلوگیری از وقفه در کسب و کار یا تأثیرگذاری بر شهرت یا وضعیت مالی آن در طول دوره رسیدگی به اختلاف، مناسب است.

منبع:

thenationalnews

مترجم و مؤلف:

دکترمهدیه وجدانی‌فخر

میتوانید برای خواندن اخبار دیگر جهان به صفحه پویش های حقوقی پژوهشکده حقوقی شهر دانش مراجعه کنید.