دیباچه خانم دكتر نسرین مصفا
پیشگفتار
فصل نخست: حق شرط از آغاز تا امروز
گفتار اول: پیشینه نظام حاکم بر حق شرط
الف) حق شرط تا پیش از کنوانسیون حقوق معاهدات
ب ـ حق شرط در کنوانسیون وین حقوق معاهدات
۱ـ پیدایش کنوانسیون حقوق معاهدات
۲ـ موازین مربوط به حق شرط در کنوانسیون حقوق معاهدات
۳ـ مفهوم موضوع و هدف معاهده
ج ـ تحلیل محتوای شرط
ـ محاسن حق شرط
ـ ایرادات حق شرط
گفتار دوم: مروری بر فعالیت‌های اخیر کمیسیون حقوق بین‌الملل در مورد رزرو
گفتار سوم: روح متفاوت معاهدات حقوق بشری
الف ـ تاریخچه معاهدات بین‌المللی
ب ـ تعریف و طبقه‌بندی معاهدات بین‌‌المللی مطابق کنوانسیون وین
ج ـ معاهدات حقوق بشری
فصل دوم: بررسی نظریات مختلف در خصوص حق شرط بر معاهدات حقوق بشری
گفتار اول: مرور دیدگاه‌های تخصصی نهادهای ملل متحد
الف ـ کمیته حقوق بشر
ب ـ کمیته رفع تبعیض نژادی
ج ـ کمیسیون فرعی کمیسیون حقوق بشر
۱ـ کمیسیون فرعی منع تبعیض و حمایت از اقلیت‌ها
۲ـ کمیسیون فرعی ترویج و حمایت از حقوق بشر
الف ـ ارائه تحفظ به معاهدات حقوق بشری (پاراگراف‌های شش الی بیست)
ب ـ واکنش سایر اعضاء معاهده (پاراگراف‌های بیست و یک الی سی و شش)
ج ـ واکنش ارکان نظارتی (پاراگراف‌های سی و شش الی پنجاه و نه)
۱ـ صلاحیت ارکان نظارتی در خصوص اتخاذ تصمیم در مورد اعتبار حق شرط
۲ـ توصیف بیانیه‌های دولت‌ها
۳ـ چگونه یک رکن نظارتی می‌تواند مغایرت یا تطبیق رزرو را با موضوع و هدف معاهده تشخیص دهد
الف ـ رابطه بین مواد معاهده به‌طور جداگانه و کل معاهده
ب ـ ادعای ‌آمره بودن برخی از عرف‌ها و قواعد
ج ـ تفاوت و تمیز بین حقوق قابل تعلیق و حقوق غیرقابل تعلیق
۴ـ تأثیر تشخیص عدم مطابقت رزرو با موضوع و هدف معاهده توسط رکن نظارتی
گزارش نهایی خانم هامپسون به کمیسیون فرعی در خصوص رزرو به معاهدات حقوق بشری
پیشرفت‌های حاصل پس از اجلاس پنجاه و پنجم کمیسیون فرعی
نتایج و توصیه‌ها
نتایج
توصیه‌ها
د ـ کمیسیون حقوق بین‌الملل
نتایج مقدماتی کمیسیون حقوق بین‌الملل در خصوص رزرو بر معاهدات [قانون‌‌ساز] هنجاری چندجانبه از جمله معاهدات حقوق بشری
پیش‌نویس رهنمود‌های کمیسیون حقوق بین‌الملل در خصوص رزرو به معاهدات
گفتار دوم: نگرشی بر نظریات حقوقدانان
الف ـ مکتب تجزیه‌گرا
۱ ـ رضایت سایر دولت‌های عضو معاهده
۲ ـ رضایت دولت رزرودهنده
ساختار رضایت مشروط
ویژگی‌ها و تنوع رضایت مشروط
۱ـ دموکراسی‌های تازه تأسیس
۲ـ کشورهای دموکرات
۳ـ کشورهای غیردموکرات
۳ ـ احراز تجزیه‌گرایی
ب ـ مکتب ضدتجزیه‌گرا
موانع تشخیص قاعده عرفی در خصوص تفکیک رزروها
نقش اصل رضایت در تشخیص آثار رزروهای نامعتبر
ج ـ نقدی بر معیار موضوع و هدف معاهده
الف ـ انواع رزرو
۱ـ رزروهای نامعتبر
۲ـ رزروهای نامشروع
۳ـ سایر رزروها
ب ـ آثار حقوقی واکنش در مقابل رزروها
۱ـ آثار حقوقی واکنش به رزروهای نامعتبر
۲ـ آثار حقوقی واکنش به رزروهای نامشروع
۳ـ آثار حقوقی واکنش به سایر رزروها
ج ـ رزروهای کلی
فصل سوم: بررسی رویه عملی دولت‌ها در خصوص رزروهای ارائه شده به
معاهدات حقوق بشری
گفتار اول: بررسی وضعیت معاهدات بین‌المللی حقوق بشری با توجه به رویه دولت‌های عضو
الف ـ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی
۱ـ کمیته حقوق بشر
۲ـ حق شرط‌ها و اعتراض‌های ارائه شده به میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی
ب ـ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی،‌ اجتماعی و فرهنگی
۱ـ کمیته نظارت بر اجرای حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
۲ـ حق شرط‌ها و اعتراض‌های ارائه شده به میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
ج ـ کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان
۱ـ کمیته مقابله با تبعیض علیه زنان
۲ـ حق شرط‌ها و اعتراض‌های ارائه شده به کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان
د ـ کنوانسیون حقوق کودک
۱ـ کمیته حقوق کودک
۲ـ حق شرط‌ها و اعترا‌ض‌های ارائه شده به کنوانسیون حقوق کودک
هـ ـ کنوانسیون منع شکنجه و دیگر رفتارها و مجازات‌های بیرحمانه،‌ غیرانسانی یا موهن
۱ـ کمیته ضد شکنجه
۲ـ حق شرطها و اعتراض‌های ارائه شده به کنوانسیون منع شکنجه و دیگر رفتارها و مجازات‌های بیرحمانه، غیرانسانی یا موهن
و ـ کنوانسیون بین‌المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی
۱ـ کمیته رفع تبعیض نژادی
۲ـ حق شرط‌ها و اعتراض‌های ارائه شده به کنوانسیون بین‌المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی
گفتار دوم: بررسی رویه دولت‌ها در خصوص رزروهای غیرقابل پذیرش
الف ـ رزروهای غیرقابل پذیرش و مرجع تشخیص اعتبار آنها
ب ـ آثار حقوقی رزروهای غیرقابل پذیرش
فصل چهارم: تحلیل نهایی
گفتار اول: حقوق بین‌الملل بشر، حقوق داخلی و حاکمیت‌ دولت‌ها
گفتار دوم: جهان‌شمولی حقوق بشر: موانع و مشکلات
الف ـ ابهام در اسناد حقوق بشری
ب ـ ابهام در ماهیت قواعد آمره در حقوق بین‌الملل
ج ـ کاربرد حقوق بشر به‌عنوان ابزاری سیاسی
د ـ نسبیت‌گرایی فرهنگی
گفتار سوم: شروط نامعتبر بر معاهدات بین‌المللی حقوق بشر
الف ـ گسترش جهان‌شمولی معاهدات یا حفاظت از تمامیت آنها
ب ـ اصل رضایت دولت
ج ـ مبنا و مرجع تشخیص اعتبار رزروهای ارائه شده بر معاهدات حقوق بشری
د ـ نقش اركان نظارتی
1ـ تعیین موضوع و هدف معاهده
2ـ بررسی مطابقت رزروها با موضوع و هدف معاهده
ه‍‌) آثار تشخیص عدم اعتبار رزرو
ضمیمه
نمایه
فهرست برخی از منابع مورد مطالعه