1. موضوع کتاب حقوق حل اختلاف برخط چیست ؟
امروزه توسعه معاملات تجارت الکترونیکی بی‌نظیر و خارق‌العاده بوده است. حجم مراودات تجارت الکترونیکی در ایران بیش از ۴ هزار همت و تعداد آن بیش از ۴ میلیارد معامله در سال است. نمی توان از ساختار دادگستری انتظار رسیدگی به اختلافات مربوط به بیش از ۴ میلیارد معامله را داشت و حتی تصور رسیدگی به این حجم از دعاوی در ساختار سنتی حل اختلاف نیز امکان‌پذیر نیست. در حالی که سالانه حدوداً 17 تا 20 میلیون دعوا در دادگستری ایران رسیدگی می‌شود، ای‌بی تنها به عنوان یکی از بازارهای اینترنتی، سالانه 60 میلیون دعوا را از طریق روش‌های برخط، حل‌وفصل می‌کند. با توجه به نبود سابقه پژوهشی جامع و لزوم بهره مندی از تسهیلات آنلاین در حل و فصل اختلافات، برای اولین بار در ادبیات حقوقی ایران، کتابی با موضوع “حقوق حل اختلاف برخط” به چاپ رسید. در این کتاب ساختاری متناسب با نظام حقوقی ایران جهت رسیدگی به دعاوی به صورت آنلاین بررسی و پیشنهاد شده است.
2. مخاطبان این کتاب :
1- اساتید و دانشجویان رشته حقوق: حل اختلاف برخط، به روز ترین روش حل اختلاف بوده و اساتید و دانشجویان حقوق باید با این روش آشنا شوند. این کتاب در ارتباط مستقیم با دروس حقوق تجارت الکترونیکی، حقوق فضای مجازی، حقوق آیین دادرسی مدنی و حقوق داوری است.
2- فعالان تجارت الکترونیکی: توجه به رویکرد خودتنظیمی، نقش اصلی توسعه حل اختلاف برخط متوجه فعالان عرصه تجارت الکترونیکی است. در این صورت، اشخاص مذکور می‌توانند با استفاده از یافته‌های این پژوهش و به‌کارگیری روش‌های حل اختلاف برخط، گام مهمی را در حل مسائل موجود در حوزه تجارت الکترونیکی بردارند.
3- فعالان حقوقی: نوشتار حاضر با بررسی ابعاد حقوقی مختلف حل اختلاف برخط، می‌تواند زمینه‌های لازم برای برخورداری از تسهیلات طرق مذکور را توسط فعالان حقوقی مثل وکلا، داوران، میانجیان و غیره فراهم سازد. این کتاب به بسیاری از مسائل و سوالات قضات، وکلا و حقوقدانان پاسخ می گوید.
4- قوه مقننه و قضائیه: رفع مشکل اطاله دادرسی و توسعۀ تجارت الکترونیکی، اهداف مهمی هستند که با توسعۀ حل اختلاف برخط تا حد زیادی محقق می‌شوند. بر اساس یافته‌های این پژوهش، قوه مقننه با وضع قواعد متناسب و قوه قضائیه با اتخاذ رویکردهای سازگار می‌توانند اهداف مذکور را محقق سازند. باید توجه داشت که ذی‌نفع اصلی ترویج طرق برخط حل اختلاف، قوه قضائیه است که حجم کاری و تعداد پرونده‌های ارجاعی آن کاهش خواهد یافت.
3. نظرات متفاوت و نگاهی جدید :
در این کتاب برای اولین بار، به صورت جامع تمامی روش های حل اختلاف برخط در این کتاب از جمله حل اختلاف از طریق هوش مصنوعی، حل اختلاف برخط از طریق جمع‌سپاری، ساختار حل اختلاف داخلی در بازارهای الکترونیکی، ساختار حل اختلاف نام دامنه، داوری برخط، میانجیگری برخط و مذاکره برخط، بررسی شده اند. در حقوق ایران حل اختلاف برخط بیشتر به معنای استفاده از فناوری در طرق سنتی حل اختلاف به عنوان ابزار دیده شده است اما کتاب مذکور به «حل اختلاف توسط فناوری» توجهی ویژه کرده است. در حل اختلاف توسط فناوری، هوش مصنوعی جایگزین یا تقلیل‌دهنده نقش عامل انسانی است و فناوری تنها یک عامل ارتباطی نبوده و از طریق استفاده از الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی، نتیجه دعوا را به صورت خودکار مشخص می‌کند. به همین دلیل، فناوری به دلیل نقش مهمی که دارد باید به عنوان طرف چهارم دعوا شناخته شود. به عنوان مثال، در مناقصه کور به عنوان یکی از روش‌های مذاکره برخط خودکار، پس از دریافت پیشنهادهای طرفین، اگر پیشنهادهای مذکور اختلافی کمتر از 30 درصد داشته باشند، توسط هوش مصنوعی سازش بین طرفین صورت می‌گیرد.
4. قسمتی از کتاب :
یکی از جنبه‌های مهم هر روش حل اختلافی، نحوه اجرای نتیجه روش مذکور است و به طور سنتی اسناد نهایی حل اختلاف از طریق اجبار محکوم‌علیه به وسیله دادگا‌ه‌های ملی اجرا می‌شوند اما در مورد اسناد نهایی حل اختلاف برخط، به علت اوصاف خاص روش‌های مذکور، چنین اقدامی متعارف و مقرون‌به‌صرفه نیست. روش‌های اجرای سنتی اسناد نهایی حل اختلاف، مستلزم مراجعه به دادگاه‌ها و مراجع عمومی است، در حالی که در اختلافات برخط به علت بعد مسافت طرفین و شرایط خاص دعاوی، چنین امکانی وجود ندارد. با توجه به شرایط مذکور، فعالان حقوقی عرصه تجارت الکترونیکی، روش‌های نوینی را برای اجرای اختیاری اسناد نهایی برخط پیش‌بینی کرده‌اند که علاوه بر فقدان نیاز به مراجعه به دادگاه، روش اجرا با اوصاف سند موضوع اجرا تطابق داشته باشد. برخلاف طرق اجباری اجرای اسناد حل اختلاف برخط، در روش‌های اجرای اختیاری، مقامات عمومی دستور اجرای اسناد مذکور را صادر نمی‌کنند بلکه از راهکارهایی استفاده می‌شود که خود طرفین دعوا داوطلبانه سند نهایی حل اختلاف را اجرا کنند یا ترتیباتی برای اجرای خودکار آن پیش‌بینی می‌نمایند.
انتشارات : پژوهشکده حقوقی شهردانش
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.