یادداشت سردبیر:

حقوق رقابت‌های تجاری از جمله رشته‌هایی است که با ورود به عصر دیجیتال می‌بایست پاسخگوی کثیری از مسائل نو باشد. در این حوزه از حقوق، برخی کشورها زودتر از سایرین با مسائل پدیدآمده عصر دیجیتال روبرو شده و درمقام پاسخگویی برآمده‌اند. ظهور کسب و کارها و شرکت‌های بزرگ اینترنتی برای فروش انواع کالا و عرضه انواع خدمات در آمریکا و اروپا، عرصه تازه‌ای را پیش روی حقوق رقابت‌های تجاری قرار داد و تدابیر تازه‌ای را ایجاب کرد، از جمله می‌توان به قوانین مصوب اتحادیه اروپا اشاره نمود که پابه‌پای نوآوری‌های فناورانه، به نوآوری‌های حقوقی مبادرت ورزیده است. این نوآوری‌ها مورد توجه سایر کشورهای جهان نیز قرار گرفته است.

نظر به اهمیت مسئله رقابت‌های تجاری در کشور ما که از گذشته‌ها به شدت نیاز به توسعه و به روز شدن داشته است و امروز با ظهور کسب و کارهای دیجیتال خرد و بزرگ در کشورمان نظیر پلتفرم‌های اینترنتی خرید و فروش کالا، کرایه تاکسی، خرید مواد غذایی، رزرو هتل‌ها و غیره که موفقیت‌های زیادی کسب کرده و سهم بزرگی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند، نگاهی به وضعیت این رشته در سایر کشورها و تجارب آنان برای حقوقدان ایرانی که نیاز دارد بداند کجا ایستاده است مفید به نظر رسید و لذا گزارش ذیل را برای اطلاع مخاطبان عزیز پویش‌های حقوقی تهیه کردیم تا راه طولانی پیش رو تا به‌روز ­شدن وضعیت حقوق رقابت‌های تجاری در کشورمان را در کانون توجه قرار دهد. متن خبر مربوط به نگاه مقامات و حقوقدانان اندونزیایی به این مسئله است که توجه شما را به آن جلب می‌کنیم:

«قانون بازارهای دیجیتال» (Digital Markets Act) در 1 نوامبر 2022 با هدف ترویج شیوه‌های تجاری منصفانه در صنعت دیجیتال در اروپا به تصویب رسیده است. در حالی که این قانون ممکن است به طور مستقیم برای اندونزی پیامدی نداشته باشد اما «مرجع نظارت بر رقابت در اندونزی» به تحولات و استفاده از تجارب و رهبری فکری  کشورهای پیشرو از جمله اتحادیه اروپا توجه نشان داده است. از سوی دیگر، کسب و کارهای دیجیتال فعال در اندونزی نیز برخورداری از این دستاوردها را  مورد توجه قرار داده‌اند.

قانون بازارهای دیجیتال اروپا شیوه‌هایی را برای شناسایی درگاه‌ها و پلتفرم‌هایی که ممکن است از دسترسی به داده‌ها سود ببرند و کسب و کارهایی که وابسته به این اطلاعات و داده‌ها هستند ارائه می­کند. اگرچه در اندونزی هیچ معادلی برای قانون بازارهای دیجیتال به تصویب نرسیده است و هیچ مذاکره‌ای در پارلمان برای آن در جریان نیست، لکن در قانون فعلی حقوق رقابت‌های تجاری اندونزی مقرراتی وجود دارد که قابلیت شمول بر فعالیت‌های غیرمنصفانه در بخش دیجیتال هم دارد. به‌طور مختصر می­توان توصیه‌های ذیل را از قانون بازارهای دیجیتال اروپا و متناسب با قانون رقابت‌های تجاری اندونزی استخراج کرد:

• انتقال داده‌های جمع‌آوری شده توسط یک بنگاه اقتصادی (یا کسب و کار وابسته به آن) به بنگاه اقتصادی دیگر، در صورتی که منجر به برخورداری از یک مزیت غیرمنصفانه برای آن بنگاه نسبت به رقبایش می­شود، مجاز نیست.
• شفافیت در مدیریت اطلاعات کاربران و اشتراک گذاری داده‌ها الزامی است.
• به‌کارگیری تدابیر امنیتی مناسب در هنگام مبادله انواع خاصی از اطلاعات به‌خصوص اطلاعات حساس تجاری ضروری است.
• باید ارزیابی شود که آن دسته از بندهای قرارداد که الزاماً باید فروشنده را از ارائه قیمت‌های پایین‌تر از طریق سایر درگاه‌هاو پلتفرم‌ها منع کند، آیا خود به نوع دیگری از انحصار و شرایط ضدرقابت منتهی می­شود یا خیر.
• به هنگام مدیریت چندین بنگاه اقتصادی دیجیتال (یا کسب و کارهای وابسته) -که خدمات ارائه شده در آن­ها مکمل یکدیگر هستند- باید از رقابت منصفانه و همکاری موثر آن­ها با یکدیگر اطمینان حاصل شود.
• کسب و کارهای مختلف وابسته و شیوه‌های ارائه مجموعه‌ای از خدمات که می­تواند به مصادره تمامی بازار و خارج ساختن آن از دست رقبا منجر شود باید مورد بررسی قرار گرفته، انطباق فعالیت آن­ها با قوانین ضدانحصار و رقابت منصفانه تجاری زیرنظر گرفته شود.
• مدیریت‌های درهم تنیده و وجود عناصر مشترک در مدیریت بنگاه‌های اقتصادی دیجیتال باید زیرنظر گرفته شوند چرا که حضور مدیران مشترک می­تواند منتهی به آثار ضدرقابتی شود که می­تواند تخلف محسوب شود.
• کاربران و شرکای تجاری که در پلتفرم‌ها حضور می‌یابند نباید از گزینه‌های دیگر خود که در رقابت هستند محروم شوند.

منبع:

BakerMckenzi

مترجم:

دکتر سحر کریم­نیا

میتوانید برای خواندن اخبار دیگر جهان به صفحه پویش های حقوقی پژوهشکده حقوقی شهر دانش مراجعه کنید.