صنعت ساخت‌و‌ساز و پیمانکاری در عربستان سعودی به شدت رونق یافته است. پروژه‌های مهم بسیاری در حال انجام یا در مراحل برنامه‌ریزی هستند. این صنعت، فرصت رشد قابل توجهی برای کسب و کارها فراهم کرده است. اما وضعیت قوانین و مقررات ساختمانی در این کشور نگرانی هایی را موجب شده است.

این گزارش به بررسی برخی مسائل کلیدی انطباق قانونی مربوط به صنعت ساخت‌و‌ساز و پیمانکاری در عربستان سعودی می‌­پردازد.

پروژه‌های ساخت‌و‌ساز پیشرو در عربستان سعودی

صنعت ساخت‌و‌ساز در عربستان سعودی در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. پروژه‌های بسیاری در مقیاس بزرگ در حال تکمیل هستند. در ادامه، برخی از برجسته‌ترین ساخت‌و‌ساز در عربستان سعودی معرفی می­شود:

1. متروی ریاض یک سیستم متروی جدید است که در شهر ریاض، پایتخت عربستان سعودی، با هزینه حدود 22 میلیارد دلار در حال ساخت است. این مترو دارای شش خط، 85 ایستگاه و طول کل 176 کیلومتر خواهد بود که آن را به یکی از بزرگترین پروژه‌های حمل‌ونقل شهری در جهان تبدیل می­کند. انتظار می رود که متروی ریاض تا پایان سال 2022 به بهره‌برداری رسد.
2. پروژه قیدیا یک شهر تفریحی جدید است که در نزدیکی ریاض با مساحت 334 کیلومتر مربع ساخته شده است. این پروژه بزرگ شامل پارک‌های تفریحی با موضوعات خاص، پارک آبی، پیست مسابقه و امکانات میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی خواهد بود. هزینه این پروژه 8 میلیارد دلار برآورد شده است و پیش‌بینی می­شود که پس از تکمیل، به بزرگترین مقصد گردشگری در جهان تبدیل گردد.
3. نئوم یک کلان شهر جدید است که در شمال غربی عربستان سعودی با مساحت 26600 کیلومتر مربع ساخته شده است. هدف از این پروژه، ایجاد شهری است که نه تنها یک مقصد، «بلکه خانه‌ای برای افراد با رویای بزرگ باشد که می­خواهند بخشی از ساختِ مدلی جدید برای زندگی پایدار باشند». هزینه این پروژه 500 میلیارد دلار برآورد شده است. این شهر شامل صنایع پیشرفته، منطقه تفریحی و دانشگاه خواهد بود و انرژی آن از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین می­شود.
4. پروژه دریای سرخ یکی از جاهطلبانه‌ترین برنامه‌های توسعه گردشگری در جهان است که در امتداد ساحل دریای سرخ عربستان سعودی واقع شده است. این پروژه شامل هتل‌های مجلل، اسکله تفریحی و منطقه حفاظت شده طبیعی خواهد بود. اگرچه هزینه این پروژه 10 میلیارد دلار برآورد شده است، انتظار می­رود که پس از تکمیل، تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی 5.86 میلیارد دلار در سال افزایش یابد.

چهارچوب‌های قانونی و مقرره­ گذاری موثر بر صنعت ساخت‌و‌ساز

با وجود رونق این صنعت در عربستان سعودی، قوانین و مقررات این کشور نتوانسته متناسب با رشد این صنعت تکامل یابد. این مقررات همچنان مدون نبوده و متکی بر مجموعه‌ای از اصول شرعی است که از متون دینی اسلامی تفسیر شده‌اند. در حال حاضر، مجموعه کاملی از قوانین مرتبط با ساخت‌و‌ساز برای تنظیم این صنعت وجود ندارد و طرفین تا زمانی که توافقات آن­ها به مبانی شرعی خدشه وارد نکند، در عقد قرارداد آزاد هستند.

تدارکات و مناقصات

قانون اصلاحی مناقصات و تدارکات دولتی (GTPL)که در سال 2019 معرفی شده است، قواعد و رویه‌های مربوط به قراردادهای دولتی را تنظیم می­کند. از آنجاکه اکثر پروژه­های بزرگ ساخت­وساز در عربستان سعودی تحت حمایت مالی دولت قرار دارند، این قانون در صنعت ساخت‌و‌ساز بسیار قابل استناد است.

قانون اصلاحی مناقصات و تدارکات دولتی، تمامی قراردادهای دولتی را ملزم می­دارد که مناقصه علنی و شفاف انجام شود. مقامات قراردادی نیز ملزم به انتشارآگهی‌های فرصت‌های قراردادی و اعطای قرارداد به برنده مناقصه، پس از یک فرآیند مناقصه عادلانه و آزاد شده‌اند.

مالکیت و توسعه املاک و مستغلات

دولت عربستان سعودی برای اتباع خارجی غیرعضو شورای همکاری خلیج فارس که دارای اموال در این کشور هستند، محدودیت‌هایی را وضع کرده است. مالکیت آن­ها تنها برای هدف اقامت در عربستان ممکن است و از هرگونه فعالیت به عنوان مالک و مالکیت بیش از یک ملک منع شده‌اند.

کسب‌وکارهایی که تحت مالکیت خارجی‌ها قرار دارند، می­توانند به واسطه فعالیت­های تجاری، مانند تهیه مسکن برای کارمندان، املاکی را خریداری نمایند. اگرچه در در شهرهای مقدس مکه و مدینه، تنها سعودی ها مجاز به خرید ملک هستند.

آینده صنعت ساخت‌و‌ساز در عربستان سعودی

باتوجه به رشد مستمر صنعت ساخت‌و‌ساز و جذب بیش از پیش سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان سعودی، پیش­بینی می­شود که مقررات بیشتری برای تضمین انطباق قانونی در این بخش وضع گردد. به ویژه، دولت احتمالاً بر افزایش شفافیت و جلوگیری از فساد در این صنعت تمرکز خواهد کرد. لذا، سرمایه‌گذاران و پیمانکاران خارجی باید پیش از انعقاد هر گونه قرارداد ساخت‌و‌ساز در عربستان سعودی، نسبت به قوانین مرتبط آگاه باشند.

منبع:

hmco

مترجم:

دکتر شیما عطار

میتوانید برای خواندن اخبار دیگر جهان به صفحه پویش های حقوقی پژوهشکده حقوقی شهر دانش مراجعه کنید.