مجله پژوهشهای حقوق خصوصی
(فصلنامه علمی)
دوره 1- شماره 2
شهریور 1392
مدیر مسئول: دکتر وحید اشتیاق
سردبیر: دکتر سیدقاسم زمانی
فهرست عناوین
مطالعه تطبیقی الزامات حاکم بر خدمات توزیع در سازمان جهانی تجارت با ایران
محسن صادقی؛ محمد راستی
تبیین ویژگی ها و آثار حق انصراف مصرف کننده؛ مقرر در مواد 37 و 38 قانون تجارت الکترونیکی
ستار زرکلام؛ سیّدمحمدعلی طاهرزاده کاکلی
شرط گشایش اعتبار در قراردادهای فروش بین المللی
حسین قربانیان
آیا قراردادهای مشارکت در تولید برای صنعت نفت ایران مفید است؟
سیدحسین طباطبایی
نیلوفر محمدرفیعی؛ محمدمهدی عزیزاللهی
نقش شروط ثبات به عنوان ابزار مدیریت ریسک در قراردادهای نفتی
کیمیا دانایی؛ ناصر عزیزی
مطالعه تطبیقی الزامات حاکم بر خدمات توزیع در سازمان جهانی تجارت با ایران
محسن صادقی
عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی (مؤسسه حقوق تطبیقی) دانشگاه تهران و پژوهشگر گروه حقوق اقتصادی مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی. نویسنده مسؤول
محمد راستی
2 عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
چکیده
مهمترین قواعد و اصول سازمان جهانی تجارت در بخش خدمات توزیع، در موافقتنامه عمومی تجارت خدمات (گتس) درج شده است. کشورهایی که هدفشان عضویت در سازمان جهانی تجارت است، مکلفاند تا ساختار حقوقی و اقتصادی خود را در بخش خدمات توزیع، با اصول گتس سازگار نمایند و در زمینههایی که اصول این سند، انعطافپذیر است، استثناتاتی متناسب با نیازهای توسعهای خود را بر این اصول وارد کنند، چون تفاوت بخش خدمات با کالا در این است که برخی اصول گتس در حوزه خدمات مانند خدمات مورد بحث، اصولی انعطافپذیر بوده و کشورهای متقاضی میتوانند در زمان مذاکرات الحاق، معافیتها و استثنائاتی را بر این اصول وارد نمایند؛ اما این الزامات و استثنائات کداماند؟ و آیا مقررات بخش توزیع با این الزامات همخوانی دارد؟ تجربه کشورهای پیوسته تا چه حد به گروه مذاکراتی ما اجازة گرفتن امتیاز و استثنا بر الزامات سازمان را میدهد؟ از آنجا که این موضوع مهم تاکنون مورد توجه علمی و کاربردی قرار نگرفته و ایران نیز به عنوان عضو ناظر این سازمان مکلف است تا از هماکنون مغایرتهای حقوقی خود را در بخش توزیع شناسایی کند و راهکارهای لازم را برای رفع مغایرتهای موجود بیندیشد؛ این مقاله درصدد است تا ضمن برشماری مغایرتهای کشور با اصول گتس در حوزه مزبور و اشاره به تجربه 25 دولت ملحق شده به سازمان جهانی تجارت، راهکارهای روشن و کاربردی را به قانونگذار و گروه مذاکراتی ایران ارائه دهد.
کلیدواژهها
سازمان جهانی تجارت گتس خدمات توزیع کشورهای الحاقی ایران
تبیین ویژگی ها و آثار حق انصراف مصرف کننده؛ مقرر در مواد 37 و 38 قانون تجارت الکترونیکی
ستار زرکلام
استادیار دانشگاه شاهد
سیّدمحمدعلی طاهرزاده کاکلی
2 دانش آموخته رشته حقوق تجارت بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی (ره)
چکیده
رشد چشمگیر حمایت از مصرفکننده طی دو قرن اخیر مفید ایجاد حقوقی برای مصرفکننده بوده است که از جمله آن میتوان به حق انصراف از معامله انجام شده اشاره نمود. ویژگیها و آثار استفاده از این حق با دیگر حقوقی که قانونگذار ایران در موارد مشابه برای خریدار یا هر یک از متبایعین مقرر نموده متفاوت است که البته متأثر از تفاوت در ماهیت این حق با دیگر حقوق مقرر است و باید مورد بررسی قرار گیرند. گفتنی است که ماهیت و موارد کاربرد این حق در مقالهای جداگانه بررسی شدهاند و در این مقاله صرفاً به بیان ویژگیها و آثار استفاده از این حق پرداخته خواهد شد. اینکه مهلت مصرفکننده در استفاده از این حق از چه زمانی شروع میشود و آیا در قراردادهای مختلف این مهلت تغییری میکند و همچنین آثار استفاده از این حق در این مقاله بیان خواهد شد.
کلیدواژهها
مصرف کننده حق انصراف قانون تجارت الکترونیکی دوره انصراف قراردادهای مرتبط
شرط گشایش اعتبار در قراردادهای فروش بین المللی
حسین قربانیان
گروه حقوق، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
چکیده
توافق خریدار و فروشنده، نسبت به معامله تجاری، مبنا و اساس اعتبار اسنادی را تشکیل میدهد. فروشنده میخواهد پیش از تسلیم مبیع از دریافت ثمن اطمینان حاصل کند، و از طرف دیگر نیز خریدار مایل است مطمئن شود که با پرداخت ثمن، کالا با همان مشخصات تسلیم وی خواهد شد. سازوکار پرداخت از طریق گشایش اعتبار اسنادی ابزاری مناسب برای پرداخت ثمن در عرصه تجارت بینالمللل محسوب میشود. از دید بانکها، متقاضی اعتبار به منظور درخواست گشایش اعتبار ملزم به تنظیم قرارداد فروش نیست. با توجه به اینکه، شرط گشایش اعتبار در مذاکرات مقدماتی و قبل از انعقاد قرارداد مبنایی، از نوع شرط فعل ناظر به انجام عمل حقوقی است، در صورت عدم گشایش اعتبار، فروشنده از ضمانت اجراهایی را که در صورت نقض قرارداد از طرف خریدار به وی وارد میشود، برخوردار میگردد. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که چنانچه فروشنده بر خریدار شرط نماید که انعقاد قرارداد منوط به گشایش اعتبار از جانب وی باشد، و این مهم صورت نپذیرد، در صورت ورود خسارت، آیا فروشنده حق رجوع بر خریدار را دارد؟و همچنین، مذاکرات مقدماتی طرفین، قبل از انعقاد قرارداد مبنایی فروش، مبنی برگشایش اعتبار چه تأثیراتی برقرارداد و تعهدات خریدار خواهد گذاشت؟ با بررسی های به عمل آمده به این نتیجه رسیدهایم که با توجه به اینکه شرط گشایش اعتبار از نوع شرط فعل ناظر به انجام عمل حقوقی گشایش اعتبار است، در عین حال، طرفین باید تصمیم بگیرند که آیا میخواهند به این شرط ملتزم باشند یا نه؟ و اگر چنین است توافق مورد نظر، بر مبنای چه شرایط مهم یا غیرمهمی انجام می گیرد؟ و البته اگر توافق طرفین به شرایطی که برای قابل اجرا ساختن قرارداد ضروری هستند، تسری نیابد، به مفهوم قانونی«قراردادی» به وجود نمیآید و در این صورت خریدار ملزم به جبران خسارت نیست و در غیر این صورت باید از عهده خسارات وارد بر فروشنده برآید.
کلیدواژهها
اعتبار اسنادی گشایش اعتبار تعلیق عقد قرارداد مبنا شرط مقدم
آیا قراردادهای مشارکت در تولید برای صنعت نفت ایران مفید است؟
سیدحسین طباطبایی
دانشجوی دکترای حقوق بین الملل در دانشگاه سوفیا آنتی پولیس فرانسه، مؤسسه حقوق صلح و توسعه (IDPD)
چکیده
قراردادهای نفتی ایران موسوم به قراردادهای بیع متقابل از دهه هفتاد شمسی به موجب قانون بودجه سال 1373 مورد استفاده در بخش نفت قرار گرفته است. در طول این سالیان انتقادات فراوان اما مشابهای به این مدل قراردادی وارد آمده و برخی از مسؤولان ذیربط و صاحبنظران به دفاع از آن پرداخته اند. اخیراً زمزمههایی مبنی بر استفاده از مدل دیگر قراردادی یعنی مشارکت در تولید مطرح شده و مخالفان و موافقان قرارداد بیع متقابل در خصوص قراردادهای مشارکت در تولید اظهار نظر کردهاند. معرفی این دو نوع قرارداد و مقایسه آنها با هم از نظر تقسیم درآمد و منافع، موضوع این مقاله است. در پایان نیز پیشنهادی جهت استفاده بهینه از قرارداد مشارکت در تولید از سوی نویسنده مطرح شده است.
کلیدواژهها
قرارداد بیع متقابل قرارداد مشارکت در تولید قراردادهای نفتی نفت
تحول ماهیت فاکتورینگ
نیلوفر محمدرفیعی
دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه قم
محمدمهدی عزیزاللهی
استادیار دانشگاه قم
چکیده
«فاکتورینگ» بهعنوان یکی از نهادهای تسهیلکننده تجارت در سطوح داخلی و بینالمللی، مجموعه کاملی است از خدمات تجاری که تأمین مالی سرمایه در گردش، محافظت از اعتبار، خدمات وصول و حسابداری مشتریان خود را به صورت یکجا بر عهده میگیرد و همین خصیصه است که این مؤسسه را از سایر نهادهای مشابه آن متمایز میسازد. ویژگی مهم دیگر این نهاد، سیال بودن ماهیت آن در بستر تاریخ است که با عنایت به تغییرات نیازها، از اشکال سنتی خود فاصله گرفته و اقسام کنونی را یافته است. بهطوریکه امروزه قراردادی مرکب از چند عقد است که هر قسم آن با قسم دیگر فرق میکند و معلوم نیست که در آینده چه اقسام جدیدی به آن اضافه میشود.
کلیدواژهها
فاکتورینگ تحول تأمین مالی ماهیت سیال
نقش شروط ثبات به عنوان ابزار مدیریت ریسک در قراردادهای نفتی
کیمیا دانایی
دانشجوی دکترای حقوق نفت و گاز دانشگاه تهران.
ناصر عزیزی
دانشجوی دکترای حقوق بین الملل و مدرس دانشگاه
چکیده
مشخصه اصلی قراردادهای نفتی نیاز آنها به سرمایه بالا، طولانی مدت بودن، پیچیدگی های فنی و تکنیکی و عموماً حضور دولت به عنوان طرف این قراردادهاست.این عوامل موجب میشود این قراردادها به شدت برای سرمایه گذاران پُر ریسک باشد. به همین دلیل سرمایه گذاران همواره به دنبال راهکاری جهت ایجاد ثبات در این قراردادها بوده اند. شروط ثبات یکی از ابزارهایی است که به این منظور از طرف سرمایه گذاران به کار گرفته شده است. اگرچه تردیدهای فراوانی راجع به اعتبار و آثار این شروط همواره وجود دارد و این شروط در رساندن سرمایهگذاران به تمامی اهدافی که انتظار داشته اند، ناتوان بودهاند، اما هنوز هم یکی از ابزارهای مؤثر در مدیریت ریسکهای سیاسی در قراردادهای نفتی اند که در این پژوهش به آن پرداخته شده است.
کلیدواژهها
ریسک مدیریت ریسک شروط ثبات حاکمیت دولتها اصل لزوم قراردادها