شورای عالی انقلاب فرهنگی

هیأت حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره

«کرسی ترویجی»

پژوهشکده حقوقی شهر دانش برگزار میکند:

• ارائه کننده: سرکار خانم دکتر سیده مریم اعتماد

• ناقدان:                                                                                                              

• دبیر علمی: دکتر ایمان دهقانی دهج

• زمان برگزاری: 29 بهمن 1399 (ساعت 17)

• مکان برگزاری: پژوهشکده حقوق شهر دانش

• گزارش نشست:

در تاریخ چهارشنبه 1399/11/21، پژوهشکده حقوقی شهردانش با استعانت از پروردگار متعال، کرسی ترویجی را برگزار نمود.

در ابتدا رأس ساعت 16، قاری قرآن، با تلاوتی چند از آیات قران کریم جلسه را به‌طور رسمی آغاز کرد. بعد از آن دبیر جلسه از ارائه‌کننده محترم درخواست نمود در جایگاه حاضر شده و در مدت 30 دقیقه به ارائه مطالب خود بپردازد.

• از جمله سوالات تحقیق به شرح ذیل بود:

اگرچه همه صاحبنظران متفقند که حریم‌خصوصی یکی از والاترین حقوقی است که به اشکال مختلف در نظام‌های حقوقی مختلف مورد توجه قرار گرفته است، اما همچنان این سؤال و تردید باقی است که  قلمروی که باعنایت به تمامی مناسبات فرهنگی، اجتماعی، اعتقادی و محیطی به عنوان حریم خصوصی در جامعه ما می‌بایست مورد صیانت قرار گیرد کدام است و چه مصادیقی را دربرمی‌گیرد؟ آیا پیش‌نویس لایحه حمایت از حریم خصوصی، می‌تواند قلمرو حریم خصوصی را بصورت شفاف و دقیق تببین نماید؟

از دیدگاه ارائه‌کننده محترم، در نظام حقوقی ایران، حریم خصوصی به صورت مشخص و معنون حمایت نشده است. از دیدگاه وی موضع حقوق موضوعه ایران نسبت به حریم خصوصی یک موضع تحویل‌گرایانه است. در ایران حقوق و آزادی‌هایی که تحت عنوان حریم خصوصی قابل حمایت هستند غالبا به‌طور ضمنی و در بطن قواعد مختلف – هر چند به طور ناقص – مورد حمایت قرار گرفته‌اند. در نظام حقوقی ما نیز هم‌چون سایر نظام‌های حقوقی این مطلوب وجود دارد که تا حدامکان ضابطه‌هایی برای تشخیص مرز حریم‌خصوصی ارائه شود، هرچند باعنایت به تأثیرپذیری هر مورد از ده‌ها عامل نهایتاً محدوده حریم خصوصی و نقض آن در هر قضیه می‌بایست مورد مداقه قرار گیرد و مثالهایی از ابهامات موجود را بیان کردند. وی درخصوص عوامل مؤثر بر حریم‌خصوصی اظهار داشت که ادعای حریم‌خصوصی باتوجه به برخی عوامل و اوضاع و احوال به رسمیت شناخته می‌شود. عوامل و اوضاع و احوالی که برای احراز متعارف و معقول و مشروع بودن ادعای افراد در باره حریم خصوصی استفاده می‌شوند و دایره انتظار آن‌ها را از حریم خصوصی ترسیم می‌کند

بعد از آن دبیر جلسه از ناقد اول درخواست نمود که نظرات خود را بیان کند. ناقد اول، جناب آقای دکتر ستار زرکلام، اظهارداشت که حریم خصوصی در فضای مجازی مغفول مانده و علیرغم دغدغه اساسی که در این خصوص وجود دارد چندان مورد توجه قرار نگرفته است. ایشان راهکارهای موجود از جمله لایحه جامع را مورد نقد و ارزیابی قرار داده و بیان داشتند برخی از دیدگاه‌های خانم دکتر اعتماد مورد قبول و برخی دیگر قابل انتقاد است و باید اصلاحاتی در این خصوص صورت گیرد. به نظر ایشان اگر بخواهیم نگاهی منصفانه به حریم خصوصی در فضای مجازی داشته باشیم اقدامات قابل تقدیر زیادی در این خصوص برداشته شده است ولی راه طولانی در پیش است.

بعد از آن دبیر جلسه از ناقد دوم درخواست کرد که نظرات خود را بیان کنند. از دیدگاه دکتر باقر انصاری نیز این سؤال مطرح می‌شود که چرا قانونگذار بعد از گذشت این مدت طولانی از رونق فضای مجازی، تاکنون به مقوله حریم خصوصی توجه نداشته است؟ از دیدگاه ایشان، خانم دکتر اعتماد در برخی از موارد به روش استقرایی نتیجه گرفته‌اند که این امر باید مورد تجدید نظر و بازبینی قرار گیرد. ایشان ایراداتی را بیان داشتند و اظهار کردند که ارائه‌کننده محترم می‌بایست همه جوانب را درنظر گرفته و باتوجه به آن نظریه خود را تکمیل نموده و ارائه دهند. از دیدگاه ایشان در بحث حریم خصوصی در فضای مجازی ما نیازمند نگاه جامع و مانع مقنن محترم هستیم.

سپس دبیر جلسه از ارائه‌کننده محترم درخواست نمودند که در جایگاه حاضر شده و دفاعیات خود را بیان نمایند. خانم دکتر اعتماد برخی از انتقادات را پذیرفته و قبول کردند که اصلاحاتی در طرح موردنظر صورت گیرد که روی آن کار خواهند کرد. در مقابل به برخی از انتقادات نیز پاسخ‌هایی مناسب و قابل دفاع ارائه دادند.

در پایان جمع‌بندی از جلسه صورت گرفت، از شرکت‌کنندگان در جلسه و داوران محترم قدردانی به عمل آمد و دبیر کرسی رأس ساعت 19، ختم جلسه را اعلام نمود.

مشروح مطالب طرح‌شده در این جلسه را می‌توانید در صفحات اینستاگرام پویشهای حقوقی با عنوان @law_campaign و پژوهشکده حقوق با عنوان@shahredansh  مشاهده و دنبال کنید. برای دنبال کردن اجلاسیه‌های کرسی‌های نظریه‌پردازی با ما در صفحات معرفی‌شده همراه باشید.