سایر مصوبات دهه اول آذر 99

بازگشت به رونوشت تصویب‌نامه هیئت محترم وزیران به شماره ۸۲۳۹۲/ت ۵۷۶۳۵هـ مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۲۰، موضوع: «اختصاص اعتبار به سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران»، متعاقب بررسی‌ها و اعلام‌نظر مقدماتی «هیئت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین» و مستنداً به صدر ماده‌واحده و تبصره (۴) الحاقی به «قانون نحوه اجرا اصول هشتاد و پنجم (۸۵) و یکصد و سی و هشتم (۱۳۸) قانون اساسی‌ جمهوری اسلامی ایران و اصلاحات بعدی» و ماده (۱۰) آیین‌نامه اجرایی‌ آن، ‌مراتب متضمّن اعلام‌نظر قطعی جهت اقدام لازم در مهلت مقرر‌ قانونی و اعلام نتیجه به این‌جانب ابلاغ می‌گردد. بدیهی است پس از انقضای یک هفته مهلت مقرر در ‌قانون، آن بخش از مصوبه که مورد ایراد قرار گرفته است، ملغی‌الاثر خواهد بود.

«بر اساس ماده (۳۶) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) ـ مصوب ۱۳۹۳ـ ناظر بر بند «الف» ماده (۱) قانون تمرکز وظائف و اختیارات مربوط به بخش کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی ـ مصوب ۱۳۹۱ـ و ماده (۳۳) قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی ـ مصوب ۱۳۸۹ـ، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مکلف است با پیش‌بینی خط اعتباری ویژه از طریق بانک‌های عامل، تسهیلات لازم برای خرید تضمینی گندم و محصولات اساسی و استراتژیک کشاورزی تولید داخلی را در اختیار مباشران و کارگزاران به عنوان خریداران بخش‌های تعاونی و خصوصی قرار دهد. نظر به مراتب، بندهای «۱» و «۲» مصوبه که علاوه بر خرید تضمینی، «خریدهای حمایتی و توافقی» را از محل خط اعتباری مزبور، مورد حکم قرار داده است، از حیث توسعه شمول قانون، مغایر قانون است.»

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ محمدباقر قالیباف

مصوبات جلسه پانزدهم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور

منتشره در روزنامه رسمی شماره 22048-05/10/1399

شماره 200/144441-۱۳۹۹/۸/۲۸

جناب آقای دکتر مجید اکبرپور

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور

در اجرای مصوبه جلسه ۵۴ شورای‌عالی فضای مجازی و آیین‌نامه داخلی کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی به پیوست متن مصوبات پانزدهمین جلسه کارگـروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی جهت انتشار در روزنامه رسمی کشور ارسال می‌گردد.

دبیر شورا و رئیس کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی ـ رضا باقری‌اصل

مصوبات جلسه پانزدهم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور

مصوبه شماره یک

با عنایت به نیاز سازمان‌های امور مالیاتی کشور و بورس و اوراق بهادار به سرویس الکترونیکی گواهی حصر وراثت برای ارائه خدمات الکترونیکی به ذینفعان خود مقرر شد:

۱ـ با عنایت به اینکه سرویس اصالت‌سنجی احکام قضایی در مرکز ملی تبادل اطلاعات فعال است در گام نخست با ارائه شناسه رأی (گواهی حصر وراثت) به این دو سازمان امکان دریافت تصویر رأی مربوط به حصر وراثت برقرار شود.

۲ـ دریافت کد ملی هر یک از وراث در هنگام دریافت تقاضای صدور گواهی حصر وراثت در اجرای قانون الزام استفاده از شماره ملی الزامی شود. قوه قضاییه نسبت به صحت‌سنجی هویت هر یک از وراث معرفی‌شده در تقاضای صدور گواهی حصر وراثت از پایگاه هویت ایرانیان مستقر در سازمان ثبت‌احوال کشور در ابتدای تشکیل پرونده و دریافت تقاضا اقدام نموده و در صورت وجود مغایرت در مشخصات هویتی صدور گواهی حصر وراثت منوط به رفع مغایرت در پایگاه هویت ایرانیان خواهد بود.

قوه قضاییه نسبت به ایجاد سرویس اطلاعات گواهی حصر وراثت در قالب ورودی (ارسال) کد ملی متوفی و خروجی شامل اقلام هویتی (کد ملی، نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، نام پدر، شماره شناسنامه) هر یک از وراث و نسبت با متوفی و قدرالسهم هر یک از وارث بر اساس قانون اقدام نماید این سرویس ظرف مدت سه ماه در مرکز ملی تبادل اطلاعات اجرایی شود.

۴ـ به منظور پیشگیری از جعل و تضییع حقوق وارث یا وارثین متوفیان مقرر شد تا برنامه ایجاد سرویسی برای ارائه مشخصات (کد ملی، نام، نام خانوادگی؛ تاریخ تولد و نام پدر) وراث طبقه اول هر متوفی، ظرف مدت یک ماه توسط سازمان ثبت‌احوال به دبیرخانه کارگروه ارائه شود.

درخواست سازمان بورس اوراق بهادر برای دسترسی این سازمان به سرویس اصالت آرای قضایی تأیید و مقرر شد تا بر اساس شناسه یکتا آرای قضایی، صحت‌سنجی گواهی حصر وراثت ارائه‌شده به ارکان بورس انجام شود.

مصوبه شماره دو

با عنایت به درخواست سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) برای دریافت سرویس اشخاص حقیقی و حقوقی ممنوع‌المعامله برای اعمال در معاملات دولتی و جلسه کارشناسی در خصوص فرآیند ممنوع‌المعامله یا رفع آن در کشور مقرر شد:

۱ـ سرویس موجود اعلام اشخاص ممنوع‌المعامله برای مرکز توسعه تجارت الکترونیکی مورد تأیید قرار گرفت.

۲ـ با عنایت به مرجعیت دادستانی کل در ابلاغ ممنوع‌المعامله یا رفع آن مقرر شد با هماهنگی دادستانی کل و مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه این ابلاغ‌ها به صورت یک پایگاه اطلاعات متمرکز توسط قوه قضاییه ارائه شود.

۳ـ برای داده‌های فاقد کد ملی که مربوط به سال‌های قبل از ۱۳۹۲ می‌باشد طی برنامه‌ریزی مشخصی نسبت به احصا کد ملی این افراد با همکاری سازمان ثبت‌احوال کشور و سایر نهادهای مربوط اقدام گردد و در خصوص افراد ممنوع‌المعامله که کد ملی شناسایی نشده یا نشود با نظر مراجع قانونی ذی‌ربط تعیین تکلیف شود.

۴ـ سازمان تعزیرات حکومتی موظف است ظرف مدت دو ماه نسبت به ایجاد تبادل الکترونیکی داده از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات برای ثبت احکام ممنوع‌المعامله صادره در این پایگاه اقدام نماید.

مصوبه شماره سه

حسب درخواست هیئت مقررات‌زدایی و تسهیل فضای کسب‌وکار، وزارت صنعت معدن و تجارت و سازمان تأمین اجتماعی در خصوص استعلام‌های موردنیاز از پایگاه اطلاعات اشخاص حقوقی مستقر در سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور مقرر شد:

۱ـ دسترسی هیئت مقررات‌زدایی و تسهیل فضای کسب‌وکار، وزارت صنعت معدن و تجارت و سازمان تأمین اجتماعی به سرویس «اطلاعات هویتی اشخاص حقوقی» تأیید و مقرر شد از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات این سرویس برقرار شود.

۲ ـ با توجه به اینکه شرکت‌های غیرفعال داده مربوط به مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره خود را در پایگاه ثبت شرکت‌ها بروز رسانی یا اظهار ننموده‌اند، مقرر شد دستگاه‌های اجرایی بهره‌بردار از سرویس «اطلاعات هویتی اشخاص حقوقی» در صورت عدم برگشت داده مشخصات هویتی اشخاص حقوقی، ارائه خدمت خود را موکول به تکمیل اطلاعات مربوط در پایگاه ثبت شرکت‌ها نموده و با دریافت الکترونیکی اطلاعات هویتی شخص حقوقی فرایند ارائه خدمت ادامه یابد.

۳ـ با عنایت به نیازمندی درج تاریخ شروع و انقضا انتصاب مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره در پایگاه ثبت شرکت‌ها و اصلاح سرویس «اطلاعات هویتی اشخاص حقوقی» برای افزودن این پارامترها توسط سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور مقرر شد ظرف مدت دو ماه نسخه جدید این سرویس آماده و به مرکز ملی تبادل اطلاعات ارائه شود.

مصوبه شماره چهار

برای توسعه و تکمیل ارائه الکترونیکی خدمات در نظام سلامت الکترونیکی مقرر شد:

۱ـ سازمان غذا و دارو نسبت به ایجاد و دسترسی به ۱ـ سرویس استعلام دارو با اقلام اطلاعاتی به شرح جدول پیوست و ۲ـ استعلام تجهیزات پزشکی با استفاده از کد IRC و اقلام به شرح جدول پیوست به سازمان تأمین اجتماعی حداکثر تا پایان آبان ماه ۱۳۹۹ در مرکز ملی تبادل اطلاعات اقدام نماید.

۲ـ دسترسی سرویس نظام پزشکی در وضع موجود برای استعلام اعضای آن شامل اقلام ورودی (شماره نظام پزشکی) و خروجی (نام، نام خانوادگی و تخصص پزشک) به سازمان تأمین اجتماعی مصوب شد.

تبصره ـ سرویس برای وضعیت مطلوب توسط وزارت بهداشت با همکاری نظام پزشکی ظرف مدت یک ماه تدوین و برای تصویب به کارگروه تعامل‌پذیری ارائه شود.

۳ـ با راه‌اندازی سرویس‌های استعلام مشخصات داروخانه و دفتر کار پزشک توسط وزارت بهداشت در اختیار سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرد.

۴ـ وزارت بهداشت و سازمان تأمین اجتماعی نسبت به تدوین اقلام اطلاعاتی و متدهای موردنیاز برای استعلام پروانه‌های صادره توسط معاونت درمان وزارت بهداشت و همچنین سرویس پزشک خانواده اقدام و ظرف مدت ۴۵ روز پیشنهاد مشترک خود را به کارگروه تعامل‌پذیری ارائه نمایند.

۵ ـ حسب درخواست سازمان ثبت‌احوال کشور از وزارت بهداشت ایجاد سرویس ولادت مصوب و مقرر شد تا شرح اقلام و متد سرویس فوق با پیشنهاد مشترک وزارت بهداشت و سازمان ثبت‌احوال جهت تصویب اقلام تبادل به کارگروه ارائه و حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ تصویب اجرایی شود.

۶ ـ وزارت بهداشت مکلف گردید سرویس اعلام ولادت و فوت را در سرویس‌های نسخه الکترونیکی درج نماید و سرویس مطابق بند ۵ اقدام شود

مصوبه شماره پنج

۱ـ دستورالعمل احراز هویت بایومتریک برای خرید سیم‌کارت به شرح پیوست مورد تأیید قرار گرفت.

۲ ـ با توجه به درخواست‌های واصله در خصوص ایجاد دسترسی به تعدادی از سرویس‌های موجود در مرکز ملی تبادل اطلاعات و بررسی کارشناسی، دسترسی دستگاه‌های اجرایی ذیل به سرویس‌های تعیین‌شده، مورد تأیید کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی قرار گرفت:

أ. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی: سرویس شاهکار و چاپار، کد پستی و شرح نشانی، سرویس استعلام هویت، مکان اقامت قانونی اشخاص حقیقی، سرویس عکس اشخاص حقیقی برای خدمات بازدید حضوری از مشاغل صنایع‌دستی

ب. هیئت مقررات‌زدایی و بهبود فضای کسب‌وکار: استعلام سو پیشینه و تصدیق اصالت اسناد، سرویس نظام‌وظیفه

ج. وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی: سرویس استحقاق‌سنجی بیمه درمان، سرویس اصالت سو پیشینه، سرویس نظام‌وظیفه، مکان اقامت قانونی اشخاص حقیقی به منظور تغییرات مؤثر یا تغییرات خانوار در دریافت خدمات حمایتی

د. وزارت علوم تحقیقات و فناوری اطلاعات: سرویس نظام‌وظیفه

ه. سازمان سنجش آموزش کشور: سرویس نظام‌وظیفه

و. وزارت صنعت معدن و تجارت: سرویس استعلام هویت

ز. سازمان تأمین اجتماعی: سرویس استعلام هویت

ح. شرکت سیمرغ: سرویس کد پستی و شرح نشانی

مصوبه شماره شش

با عنایت به نیاز قوه‌قضائیه، وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان امور مالیاتی کشور، هیئت مقررات‌زدایی و بهبود فضای کسب‌وکار و بیمه مرکزی به سرویس‌های الکترونیکی نیروی انتظامی برای ارائه خدمات الکترونیکی به ذینفعان خود و همچنین نیاز ناجا در خودروهای دولتی مقرر شد دبیرخانه با همکاری ناجا و سرویس‌گیرندگان موارد ذیل را نهایی نموده و به کارگروه ارائه شود.

۱ـ ایجاد و پیاده‌سازی سرویس استعلام اصالت خودرو

۲ـ سرویس اسقاط خودرو

۳ـ سرویس مجوز شماره‌گذاری خودروهای دولتی

۴ـ سرویس تأییدیه اماکن

۵ ـ ارائه سرویس‌های ورود و خروج اتباع ایرانی و خارجی

۶ ـ استعلام وضعیت خودرو اشخاص

۷ـ استعلام پروانه کار اتباع خارجی

بند محرمانه: این بند به دلیل طبقه‌بندی محرمانه سوابق درخواست‌کنندگان، به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مرکز ملی تبادل اطلاعات به‌عنوان مجریان مصوبه با طبقه‌بندی محرمانه ابلاغ گردید.

مصوبات جلسه شانزدهم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور

منتشره در روزنامه رسمی شماره 22048-05/10/1399

شماره 200/147061- ۱۳۹۹/۹/۳

جناب آقای دکتر مجید اکبرپور

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور

با احترام، در اجرای مصوبه جلسه ۵۴ شورای‌عالی فضای مجازی و آیین‌نامه داخلی کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی به پیوست متن مصوبات شانزدهمین جلسه کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی جهت انتشار در روزنامه رسمی کشور ارسال می‌گردد.

دبیر شورا و رئیس کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی ـ رضا باقری‌اصل

مصوبات جلسه شانزدهم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور

مصوبه شماره یک

۱ـ مقرر شد کلیه سرویس‌های برقرارشده در مرکز ملی تبادل اطلاعات که دستگاه سرویس‌دهنده با ارائه آن به دستگاه متقاضی موافقت دارد، با موافقت دبیرخانه دایر شده و در پیوست مصوبات کارگروه درج شود.

۲ـ با توجه به بهره‌برداری از سرویس اصالت مدارک تحصیلی دانشگاهی استعلام مدرک تحصیلی برای وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تأمین اجتماعی، نظام‌وظیفه ناجا مورد تأیید قرار گرفت.

تبصره ـ در اجرا ماده ۵ مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی و ماده ۵ جلسه پانزدهم شورای اجرایی فناوری اطلاعات با توجه به ایجاد سرویس استعلام مدارک تحصیلی هرگونه استعلام اصالت مدارک تحصیلی توسط مؤسسات دولتی و غیردولتی تنها بر اساس سرویس مرکز ملی تبادل اطلاعات یا درگاه‌های یکپارچه ارائه خدمات مجاز است.

۳ـ سازمان فناوری اطلاعات ایران گزارش اجرای آن دسته از مصوبات کارگروه که مبنی بر دایر شدن و برقراری سرویس برای دستگاه‌های اجرایی است را ظرف مدت ۱۰ روز به دبیرخانه ارائه تا به استحضار اعضاء رسانده شود.

۴ـ امکان اعلام تغییر مکان اقامت اشخاص حقیقی از طریق دولت همراه به سازمان ثبت‌احوال مورد تأیید قرار گرفت.

۵ ـ با توجه به درخواست‌های واصله در خصوص ایجاد دسترسی به تعدادی از سرویس‌های موجود در مرکز ملی تبادل اطلاعات و بررسی کارشناسی، دسترسی دستگاه‌های اجرایی ذیل به سرویس‌های تعیین‌شده، مورد تأیید کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی قرار گرفت:

وزارت جهاد کشاورزی: سرویس شاهکار
سازمان سنجش آموزش کشور: سرویس استعلام هویت و سرویس عکس
تبصره ـ سرویس عکس و احراز سازمان سنجش با رعایت ملاحظات دسترسی نداشتن به اینترنت تأیید شد.
وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی: سرویس انطباق شماره شبا بانکی با شماره ملی
شهرداری تهران: سرویس استعلام هویت

۶ ـ سرویس‌های «استعلام شناسه اشخاص حقوقی» و «اطلاعات هویتی اشخاص حقوقی» ارائه‌شده توسط سازمان ثبت‌اسناد و املاک برای نیروی انتظامی تأیید شد.

۷ـ کارگروه با کلیات ایجاد سرویس اثرانگشت اتباع خارجی مورد تقاضای نیروی انتظامی توسط وزارت کشور موافقت نمود و مقرر شد روش تبادل و اقلام اطلاعاتی به جلسه بعد کارگروه ارائه شود.

مصوبه شماره دو

در اجرای مصوبه شماره یک جلسه هفدهم شورای اجرایی فناوری اطلاعات در خصوص سامانه تجارت در کشور و درخواست‌های واصله از وزارت صنعت معدن و تجارت (مرکز توسعه تجارت الکترونیکی) و گمرک جمهوری اسلامی ایران و ضرورت تسریع در انجام امور کلیات درخواست‌های پیوست به شرح زیر تأیید و مقرر شد اقلام دقیق اطلاعات مورد تبادل به پیوست توسط دبیرخانه ابلاغ شود. زمان پیاده‌سازی سرویس‌ها و بهره‌برداری، برای سرویس‌دهنده یک ماه و برای سرویس‌گیرنده یک هفته تعیین می‌شود.

درخواست‌های گمرک جمهوری اسلامی ایران

۱ـ اقلام داده‌های سرویس ثبت‌نام انبارها تأیید و مقرر شد این سرویس توسط وزارت صنعت معدن و تجارت تحویل گمرک جمهوری اسلامی گردیده و با برقراری این سرویس فرم ثبت‌نام انبار در سامانه گمرک حذف شود.

۲ـ درخواست‌های ارائه‌شده با نام سرویس قبض انبار برای سازمان بنادر و دریانوردی، مناطق آزاد و انبارهای عمومی (که مشابه هم هستند) در واقع سه سرویس قبض انبار، حمل و تخلیه می‌باشد و در قالب سه متد توسط سامانه جامع تجارت ارائه خواهد شد.

۳ـ سرویس ضوابط کالایی برای مجوزهای ترخیص کالا، به صورت پوش و API داده باز توسط وزارت صنعت معدن و تجارت منتشر شود.

۴ـ کلیات سرویس کیل مصرف تأیید شد.

۵ ـ سرویس گواهی تولید به جلسه بعد موکول گردید

درخواست‌های وزارت صنعت معدن تجارت (مرکز توسعه تجارت الکترونیکی):

۱ـ برقراری سرویس GNAF برای سامانه جامع انبارها تأیید شد. داده مکانی (GNAF) انبارهای که کد پستی دارند با همکاری شرکت پست و سامانه جامع انبارها تکمیل شود.

۲ـ برقراری سرویس‌های سامانه جامع انبارها در مرکز ملی تبادل اطلاعات {ثبت‌نام انبار و مراکز نگهداری کالا، ویرایش اطلاعات انبار و مراکز نگهداری کالا، ثبت قبض انبار (رسید)، ابطال قبض انبار (رسید)، ثبت خروج از انبار (حواله)، ابطال خروج از انبار (حواله)} برای سازمان بنادر و دریانوردی، شرکت انبارهای عمومی، وزارت جهاد کشاورزی، دبیرخانه مناطق آزاد و ویژه تجاری، سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (سازمان غذا و دارو) تأیید شد. این دستگاه‌های اجرایی لازم است اطلاعات انبارها و مراکز نگهداری کالا و ورود و خروج کالا را به سامانه جامع انبارها ارسال و کد رهگیری ثبت در سامانه جامع انبارها را دریافت و در اسناد خود درج نمایند.

۳ـ در اجرای قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قانون امور گمرکی و آیین‌نامه‌های اجرایی این دو قانون سرویس‌های استعلام اطلاعات انبار و مراکز نگهداری کالا با ورودی شناسه یکتا اشخاص حقوقی یا حقیقی و کدپستی، استعلام قبض انبار و حواله خروج با کد رهگیری تأیید شد. و مقرر شد این سرویس‌ها به گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزارت راه و شهرسازی و سایر دستگاه‌های اجرایی با موافقت وزارت صمت، تحویل گردیده تا در سامانه‌های خود به‌کارگیری نمایند.

۴ـ در خصوص تبادل اطلاعات اظهارنامه، پروانه و پته گمرکی و ضمایم آن اقلام داده‌ای موجود مبادله و اگر بخشی از ضمایم به صورت فایل است، این ضمایم تا زمان بهبود سیستم‌ها و تکمیل اقلام داده‌ای به صورت فایل به سامانه جامع تجارت ارسال شود.

مصوبه فرآیند و مرجع تدوین سند ملی فرهنگ دفاع و مقاومت ایثار و جهاد و شهادت

منتشره در روزنامه رسمی شماره 22050-08/09/1399

شماره ۹۴۷۵۳ -۱۳۹۹/۸/۲۴

بنیاد شهید و امور ایثارگران

ماده‌واحده «فرآیند و مرجع تدوین سند ملی فرهنگ دفاع و مقاومت ایثار و جهاد و شهادت» که بنا به پیشنهاد دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و در جلسه ۷ مورخ ۱۳۹۹/۸/۱۰ ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:

«بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف است با همکاری دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، و در راستای اجرای اقدام ملی ۱۱ ذیل راهبرد کلان ۲ نقشه مهندسی فرهنگی کشور و با توجه به مفاد بند ۲ شق (الف) ماده‌واحده وظایف و ترکیب اعضای ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور (مصوب جلسه ۷۴۸ مورخ ۱۳۹۳/۳/۲۷) سند ملی فرهنگ دفاع و مقاومت، ایثار و جهاد و شهادت را از زمان ابلاغ با رعایت چارچوب تدوین اسناد ملی حوزه فرهنگ تدوین و به ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور ارائه نماید.»

اجرای این مصوبه منوط به رعایت الزامات متناظر اعم از عدم اختصاص منابع مالی و تشکیلاتی جدید و عدم مغایرت با مقررات لازم‌الاجرای مرتبط می‌باشد.

معاون اول رئیس‎جمهور و رئیس ستاد هماهنگی نقشه مهندسی

فرهنگی کشور ـ اسحاق جهانگیری

مصوبه سند جامع گردشگری

منتشره در روزنامه رسمی شماره 22050-08/09/1399

شماره ۹۴۷۵۴ – ۱۳۹۹/۸/۲۴

وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری

ماده‌واحده «سند جامع گردشگری» که بنا به پیشنهاد دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و در جلسه ۷ مورخ ۱۳۹۹/۸/۱۰ ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:

«وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری موظف است با همکاری دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و در راستای اجرای اقدام ملی ۲۰ ذیل راهبردی کلان ۷ نقشه مهندسی فرهنگی کشور و با توجه به مفاد بند ۲ شق (الف) ماده‌واحده وظایف و ترکیب اعضای ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور (مصوب جلسه ۷۴۸ مورخ ۱۳۹۳/۳/۲۷) سند مذکور را مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی کشور بازخوانی نماید.»

معاون اول رئیس‎جمهور و رئیس ستاد هماهنگی نقشه مهندسی

فرهنگی کشور ـ اسحاق جهانگیری

مصوبه فرآیند و مرجع تدوین سند راهبردی ایرانیان مقیم خارج از کشور

منتشره در روزنامه رسمی شماره 22050-08/09/1399

شماره ۹۴۷۵۵ -۱۳۹۹/۸/۲۴

وزارت امور خارجه

ماده‌واحده «فرآیند و مرجع تدوین سند راهبردی ایرانیان مقیم خارج از کشور» که بنا به پیشنهاد دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و در جلسه ۷ مورخ ۱۳۹۹/۸/۱۰ ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:

«وزارت امور خارجه موظف است با همکاری دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، و در راستای اجرای اقدام ملی ۲۰ ذیل راهبرد کلان ۱۱ نقشه مهندسی فرهنگی کشور و با توجه به مفاد بند ۲ شق (الف) ماده‌واحده وظایف و ترکیب اعضای ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور (مصوب جلسه ۷۴۸ مورخ ۱۳۹۳/۳/۲۷) سند راهبردی ایرانیان مقیم خارج از کشور را از زمان ابلاغ با رعایت چارچوب تدوین اسناد ملی حوزه فرهنگ تدوین و به ستاد هماهنگی نقشه مهندسی فرهنگی کشور ارائه نماید.»

معاون اول رئیس‎جمهور و رئیس ستاد هماهنگی نقشه مهندسی

فرهنگی کشور ـ اسحاق جهانگیری

آیین‌نامه ایمنی در تونل‌سازی

منتشره در روزنامه رسمی شماره 22050-08/09/1399

شماره ۱۵۷۰۲۲ -۱۳۹۹/۸/۲۸

جناب آقای اکبرپور

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور

به پیوست «آیین‌نامه ایمنی در تونل‌سازی»، تدوین‌شده در شورای‌عالی حفاظت فنی موضوع ماده ۸۶ قانونی کار، منضم به لوح فشرده آنکه به استناد تبصره (۱) ماده مذکور در مورخ ۱۳۹۹/۸/۲۶ به توشیح و تصویب وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است، برای درج در روزنامه رسمی ارسال می‌شود.

معاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ حاتم شاکرمی

شماره ۱۵۴۸۵۹ -۱۳۹۹/۸/۲۶

آیین‌نامه ایمنی در تونل‌سازی

به استناد مواد (۸۵) و (۸۶) قانون کار جمهوری اسلامی ایران، با هدف ایمن‌سازی و پیشگیری از حوادث ناشی از کار، «آیین‌نامه ایمنی در تونل‌سازی» که در جلسه مورخ ۱۳۹۹/۰۵/۲۰ «شورای‌عالی حفاظت فنی» تدوین و توسط آن شورا پیشنهاد شده است، به شرح زیر تصویب می‌گردد.

«آیین‌نامه ایمنی در تونل‌سازی»

فصل اول ـ کلیات

ماده ۱ـ هدف و دامنه کاربرد: این آیین‌نامه به استناد ماده ۸۵ قانون کار، به منظور صیانت از منابع انسانی و مادی کشور و پیشگیری از حوادث ناشی از کار در کارگاه‌های تونل‌سازی به غیر از معادن تدوین شده است.

ماده ۲ـ تعاریف: در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح ذیل به کار می‌روند:

الف) شخص دارای صلاحیت [Competent person]: منظور شخص آموزش‌دیده با مهارت فنی، تجربه و توانایی لازم به منظور شناسایی، ارزیابی و کنترل مخاطرات عملیاتی در محیط کار است که حسب مورد، وظایفی شامل پایش هوا، بررسی وجود آلاینده‌ها، پایداری و استحکام زمین، تجهیزات و ماشین‌آلات و همچنین شناسایی موارد نقص احتمالی و رفع آن‌ها را عهده‌دار است و توسط کارفرما بکار گرفته می‌شود.

ب) مسئول ایمنی: فردی است که وظیفه نظارت و هماهنگی امور مرتبط با ایمنی و حفاظت فنی حین عملیات اجرایی را عهده‌دار است.

پ) چاه [Shaft]: گذرگاهی است برای دسترسی و ارتباط از سطح زمین به مکانی معین زیر سطح زمین، که با زاویه بیش از ۱۸ درجه نسبت به افق حفر می‌شود.

ت) تونل: حفاری در زیر سطح زمین که به صورت افقی یا تقریباً افقی انجام می‌شود.

ث) شرایط اضطراری: وضعیت غیرقابل انتظار و بدون برنامه‌ریزی با منشأ طبیعی یا انسانی نظیر سیلاب، زلزله، انفجار، آتش‌سوزی، نشت گاز، ریزش، رهایش گاز و نظایر آن‌ها است که می‌تواند باعث بروز خسارات جانی و مالی گردد.

ج) سولفید هیدروژن: گازی سمی و آتش‌زا است که در صورت تجمع بیش از حد آن در یک ناحیه و تجاوز از حد پایین اشتعال یا انفجار می‌تواند منجر به آتش‌سوزی شود.

چ) گازمتان: گازی بی‌رنگ، بی‌بو و قابل اشتعال که ماده اصلی تشکیل‌دهنده گاز طبیعی است و به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ح) گاز منوکسیدکربن: گازی است که بر اثر سوختن ناقص کربن به وجود می‌آید و سمی، بی‌رنگ، بی‌بو و از هوا کمی سنگین‌تر است.

خ) حد پایین انفجار [Lower Explosive Limit]: کمترین غلظت درصد از یک گاز یا بخار که در صورت تماس یا مواجهه با منبع ایجاد احتراق (مثل جرقه، شعله روباز یا گرما) منفجر شده یا مشتعل می‌شود.

د) پذیرگاه: محل توقف، بارگیری و تخلیه واگن‌ها و انجام وظایف مختلف زیرزمینی که معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم یا چاه مایل در زیرزمین احداث می‌شود.

ذ) عملیات امداد و نجات: به مجموعه اقدامات و فعالیت‌ها در حین حادثه با هدف امدادرسانی برای رهاسازی و نجات مجروحان و مصدومان گرفتار در صحنه آسیب گفته می‌شود.

ر) حدود مجاز مواجهه شغلی: مقادیر مجاز قابل‌قبول عوامل مخاطره‌آمیز شغلی است که میزان آلاینده-ها و عوامل زیان‌آور با آن سنجیده می‌شود.

فصل دوم ـ مقررات عمومی

ماده ۳ـ کارفرما مکلف است، تدابیر و اقدامات احتیاطی لازم بر اساس فرآیند مدیریت ریسک مشتمل بر موارد زیر را در عملیات تونل‌سازی پیش‌بینی و اجرا نماید:

الف) شناسایی مخاطرات ایمنی و حفاظت فنی

ب) کنترل و پایش هوای محیطی

پ) تهویه

ت) وسایل ارتباطی

ث) کنترل سیلاب

ج) تجهیزات مکانیکی و الکتریکی

چ) تجهیزات حفاظت فردی

ح) استفاده از مواد منفجره

خ) پیشگیری و حفاظت در برابر حریق

د) روشنایی

ذ) تهیه دستورالعمل اجرایی واکنش در شرایط اضطراری

ر) تهیه برنامه عملیاتی شیوه تخلیه و شمارش دقیق اشخاص و کنترل سامانه‌های ورود و خروج

ز) کنترل و پایداری تونل

ژ) پیش‌بینی تمهیدات لازم به منظور اجرای دستورالعمل و اصول ایمنی توسط کارگران

س) سایر موارد مرتبط با ماهیت فعالیت.

تبصره ـ به کارگیری نیروی انسانی در کارگاه تونل‌سازی پیش از برخورداری از آموزش ایمنی متناسب با نوع کار ممنوع است و کارفرما مکلف است از طریق مراجع دارای صلاحیت نسبت به آموزش کارگران خود اقدام نماید.

ماده ۴ـ تأمین راه دسترسی ایمن برای ورود و خروج کارگران در تمام جبهه‌های کاری و ایستگاه‌های عملیاتی با رعایت اصول پیشگیری از جمله برخورد ماشین‌آلات و تجهیزات متحرک با کارگران الزامی است.

ماده ۵ ـ کلیه مسیرهای دسترسی و ورودی‌های غیرمجاز در عملیات تونل‌سازی به زیر سطح زمین باید به طریق ایمن مسدود و با علائم هشداردهنده مشخص شوند.

ماده ۶ ـ کارفرما باید مستندات مربوط به مطالعات زمین‌شناسی، مسیرهای تأسیسات مدفون، لایه‌های هیدروکربن در منطقه احداث تونل برای شناسایی مخاطرات از جمله سفره‌های آب زیرزمینی و میزان تصاعد گاز‌های قابل اشتعال، انفجار و سمی ثبت و نگهداری نماید.

ماده ۷ـ برای تردد ایمن کارگران و انتقال تجهیزات از طریق مبادی ورودی و دهانه‌های باز، ضروری است مسیرهای دسترسی به حفاظ، نرده و یا دیوار تجهیز شوند و در صورت نیاز مسیرهای عبوری با روش بتون‌پاشی تحکیم شوند.

فصل سوم ـ اطلاع‌رسانی و ارتباطات

ماده ۸ ـ کارفرما یا نماینده قانونی وی مکلف است نسبت به به‌کارگیری شخص دارای صلاحیت به منظور ثبت اطلاعات مدیریت مخاطرات عملیاتی غیرمعمول (شامل خرابی تجهیزات عملیاتی، رانش و سستی بستر عملیات، رانش و ریزش از ناحیه دیواره‌ها و سقف تونل، سیل، آتش‌سوزی، انفجار، نشت گاز، خرابی سامانه تهویه، نقص فنی ماشین‌آلات عملیاتی و نظایر آن‌ها) که بر فعالیت ایمن کارگران مؤثر است، اقدام نماید. این فرد باید مراتب را به صورت مستند در اختیار سرپرست نوبت‌کاری (شیفت کاری) بعدی و مسئول ایمنی، قرار دهد.

تبصره ـ کارفرما باید هشدارهای ایمنی لازم را به روش مناسب به اطلاع کارگران هر شیفت برساند.

ماده ۹ـ پیش‌بینی و تأمین سامانه ارتباطی مطمئن و مناسب در طول عملیات تونل‌سازی و در شرایط اضطراری توسط کارفرما الزامی است؛ همچنین قبل از شروع هر نوبت‌کاری، باید از صحت عملکرد وسایل ارتباطی اطمینان حاصل شود.

تبصره ۱ـ مرکز کنترل سامانه ارتباطی باید دارای منبع تغذیه مستقل از سایر منابع تغذیه کارگاه بوده و در شرایط بحرانی قادر به ارائه سرویس باشد.

تبصره ۲ـ در صورت عدم امکان برقراری ارتباط از طریق سامانه صوتی، کارفرما مکلف است نسبت به تأمین تجهیزات جایگزین و استقرار یک شخص دارای صلاحیت در طول مدت عملیات صرفاً برای برقراری ارتباط اقدام نماید.

ماده ۱۰ـ کارفرمای اصلی باید شیوه مناسب و مطمئن ارتباطی میان پیمانکاران فعال در محیط کار یا کارگاه را به منظور تبادل اطلاعات مربوط به رویدادهای مؤثر بر ایمنی کارگران بکار گیرد.

ماده ۱۱ـ آب راه‌های با شیب تند و دهانه‌های باز باید به صورت محکم و مطمئن پوشانده، محصور و با علایم هشدار‌دهنده قابل مشاهده و خوانا، مشخص شوند.

فصل چهارم ـ تهویه

ماده ۱۲ـ تأمین هوای کافی و سالم در کلیه جبهه‌ کارهای زیر سطح زمین برای پیشگیری از تجمع ذرات گرد و غبار، فیوم، دمه یا گازهای خطرناک الزامی است.

ماده ۱۳ـ استفاده از روش تهویه مکانیکی برای عملیات تونل‌سازی الزامی است، مگر این‌که کارفرما با ارائه نقشه‌ها و محاسبات تهویه مورد تأیید مراجع دارای صلاحیت نشان دهد که تهویه طبیعی در تمام فصول سال برای تأمین حجم و جریان هوای مورد نیاز، کافی است.

ماده ۱۴ـ در صورت استفاده از روش تهویه مکانیکی، باید سامانه تهویه تونل از قابلیت معکوس کردن جهت جریان مکانیکی هوا، در شرایط لازم برخوردار باشد.

ماده ۱۵ـ حداقل هوای سالم مورد نیاز در زیر سطح زمین برای هر کارگر شاغل ۶مترمکعب بر دقیقه است؛ سرعت خطی جریان هوا در تونل یا چاه، مناطق عملیاتی و حفاری که تولید آلاینده در اتمسفر داخل چاه یا تونل می‌کند، باید حداقل 9/15 (نه و پانزده صدم) متر در دقیقه باشد.

ماده ۱۶ـ سامانه تهویه باید قابلیت انتقال فیوم و دود حاصل از انفجار را به خارج از محیط کار و فضای باز داشته و درهای تهویه باید در هنگام استفاده، بدون در نظر گرفتن جهت جریان هوا بسته شوند.

ماده ۱۷ـ به‌کارگیری تمهیدات لازم برای جلوگیری از ایجاد گرد و غبار در ضمن حفاری با ماشین‌آلات و همچنین در زمان بارگیری و حمل‌ونقل ضروری است.

ماده ۱۸ـ استفاده از سامانه تهویه موقت تا زمان نصب سامانه تهویه دائمی، برای حفاری زیرزمینی الزامی است؛ این سامانه باید کلیه شرایط مورد نیاز برای اجرای حفاری را مطابق با استانداردها و مشخصات فنی، عمومی و نظر مهندس ناظر دارا باشد.

ماده ۱۹ـ در حفاری زیرزمینی برای به حداقل رساندن گرد و غبار، باید چال زنی به روش تر انجام گیرد.

ماده ۲۰ـ دود و گرد و غبار ناشی از عملیات انفجار باید از نزدیک‌ترین فاصله ممکن به جبهه کار به بیرون تونل هدایت شود، این فاصله نباید بیش از ۳۰ متر باشد.

ماده ۲۱ـ سامانه تهویه باید دود و گرد و غبار ناشی از عملیات انفجار و فعالیت‌های اجرایی را به نحوی انتقال دهد که مجدداً به داخل تونل و کارگاه‌های مجاور وارد نشود.

ماده ۲۲ـ کلیه دستگاه‌ها و مجاری تهویه باید در وضعیت مطلوب نگهداری و از هرگونه آسیب‌دیدگی حفاظت شود و در صورت خرابی سریعاً تعمیر گردد.

ماده ۲۳ـ سامانه تهویه هوا در عملیات احداث تونل‌های گازدار باید خصوصیات زیر را دارا باشد:

الف) مقاومت در برابر حریق،

ب) مجهز به سامانه اتصال به زمین و تجهیزات جانبی متناسب با طبقه‌بندی محیط‌های قابل اشتعال و انفجار و سایر موارد مرتبط.

فصل پنجم ـ پایش هوای تونل

ماده ۲۴ـ شخص دارای صلاحیت باید نسبت به تعیین شیوه پایش مستمر و کنترل کیفیت هوای تونل به منظور تعیین عدم تجاوز از حدود مجاز تعیین شده، میزان گازهای متصاعد از موتورهای دیزلی، سوخت مصرفی، حجم و جریان هوا، جوشکاری، برشکاری و فعالیت‌های فیزیکی نیروی کار و دیگر موارد مشابه از حدود مجاز شغلی ملی در زیر سطح زمین اقدام نماید. شخص دارای صلاحیت موظف به ثبت و نگهداری مستندات مرتبط در محل کار است.

ماده ۲۵ـ میزان گازهای آلاینده در هوای تونل (مونوکسیدکربن، دی‌اکسید نیتروژن، سولفید هیدروژن و دیگر گازهای سمی، گرد و غبار، بخارات و فیوم‌ها) نباید از مقادیر حدود مجاز مواجهه شغلی ملی تجاوز نماید.

ماده ۲۶ـ میزان اکسیژن موجود در هوای تونل باید در محدوده 19/5 (نوزده و نیم) تا ۲۲ (بیست و دو) درصد باشد و سنجش میزان اکسیژن هوا، باید قبل از سنجش میزان سایر آلاینده‌های هوای محیط کار انجام شود.

ماده ۲۷ـ اندازه‌گیری میزان گاز متان و سایر گازهای قابل اشتعال و انفجار در مسیرهای حفاری که بر اساس مطالعات زمین‌شناسی (موضوع ماده ۶ این آیین‌نامه)، ریسک متصاعد شدن گازهای مذکور کم است، باید پیش از ورود کارگران به تونل در هر نوبت‌کاری و حداقل یک‌بار در بین نوبت‌های کاری و همچنین در هنگام عملیات گرم از فاصله ۳۰ سانتیمتری از زیر سقف جبهه کار، کف یا دیوارها در طول تونل الزامی است.

تبصره ۱ـ در صورت وجود رگه‌های منشأ تولید گاز متان یا گازهای قابل اشتعال در مسیر حفاری، اندازه‌گیری گاز مذکور باید به صورت مداوم و مستمر انجام پذیرد.

تبصره ۲ـ در صورت ثبت حداقل دو مورد گاز قابل اشتعال و یا انفجار حین اندازه‌گیری گاز متان در مسیر حفاری، سنجش گاز باید به صورت مستمر انجام پذیرد.

ماده ۲۸ـ در صورت تجاوز میزان گاز متان یا سایر گازهای قابل اشتعال و انفجار از حدود مجاز در حفریات زیر سطح زمین یا در هوای برگشتی از تونل باید بلافاصله جریان برق تمام تجهیزات به جز دستگاه‌های پمپاژ و تهویه تونل قطع شده و کلیه کارگران به‌جز کارگران مورد نیاز برای رفع خطر در شرایط اضطراری، به مکانی امن روی سطح زمین هدایت شوند.

ماده ۲۹ـ انجام هرگونه عملیات جوشکاری، برشکاری یا سایر کارهای گرم در داخل تونل مشروط به اندازه‌گیری میزان گازهای قابل اشتعال (متناسب با طبقه‌بندی محیط‌های قابل اشتعال و انفجار) و در غلظت کمتر از ۱۰ درصد از حدود مجاز پایین انفجار مجاز است.

ماده ۳۰ـ استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات موتوری با سامانه احتراق غیردیزلی در تونل‌های دارای گاز قابل اشتعال و انفجار ممنوع است.

ماده ۳۱ـ استفاده از شعله باز و ورود منابع با پتانسیل ایجاد جرقه مانند کبریت، فندک و موارد مشابه به تونل‌های دارای گاز و ذرات قابل اشتعال و انفجار ممنوع است و کارفرما مکلف به انجام اقدامات نظارتی و کنترلی لازم در این خصوص است.

ماده ۳۲ـ هنگام استفاده از ماشین‌آلات مکانیزه حفاری پیوسته (TBM) [Tunnel Boring Machine]، پایش مداوم گازهای قابل اشتعال باید با استفاده از آشکارسازهای سطحی نصب‌شده در بالا و جلوی قسمت صفحه حفار ماشین انجام پذیرد.

ماده ۳۳ـ در صورت پایش هوا در داخل تونل و کشف گاز سمی و قابل اشتعال سولفید هیدروژن، شخص دارای صلاحیت باید اقدامات زیر را برای کنترل محیط کار به منظور پیشگیری از آتش‌سوزی و خفگی افراد انجام دهد:

الف) پایش هوای محیطی در زمان شروع و میان هر نوبت‌کاری بر اساس حدود مجاز مواجهه شغلی به طور معمول انجام شود.

ب) پایش متوالی هوا در جبهه‌های کاری در صورت تجاوز میزان غلظت گاز به بیش از ppm۵ [Part Per Million]، با دستگاه مجهز به نشانگر در ابتدا، میان و انتهای شیفت انجام گیرد.

پ) در صورت تجاوز غلظت گاز سولفید هیدروژن به بیش از ppm ۱۰ باید نمونه‌گیری به صورت مداوم انجام پذیرد و به کارگران اطلاع داده شود.

ت) در صورت افزایش غلظت گاز سولفید هیدروژن به بیش از ppm ۲۰ باید ضمن اعلام هشدار صوتی و بصری حسب مورد، باید اقدامات اضافی شامل (استفاده از تجهیزات تنفسی، افزایش حجم تهویه، تخلیه افراد) صورت گیرد.

ماده ۳۴ـ در صورت افزایش غلظت گاز متان و یا سایر گازهای قابل اشتعال یا انفجار به بیش از حد پایین انفجار در زیر سطح زمین یا در مسیر برگشت جریان هوا، شخص دارای صلاحیت باید اقدامات زیر را انجام دهد:

الف) افزایش دبی جریان هوا

ب) کنترل و پایش مداوم غلظت گاز متان و سایر گازهای قابل اشتعال یا انفجار

پ) در صورت افزایش غلظت گاز متان و سایر گازهای قابل اشتعال یا انفجار به میزان ۱۰ درصد بیش از حد پایین انفجار انجام کارهای گرم در نزدیکی یا مجاورت گازهای مذکور باید سریعاً متوقف شود.

ت) هنگامی که میزان غلظت گاز متان یا سایر گازهای قابل انفجار یا اشتعال به بیش از ۲۰ درصد از حد پایین انفجار برسد، کارگران باید سریعاً به خارج تونل هدایت شوند.

ث) در صورت افزایش غلظت گاز متان یا سایر گازهای قابل انفجار یا اشتعال به بیش از ۲۰ درصد از حد پایین انفجار باید تمام سامانه‌های برق‌رسانی به تجهیزات و روشنایی به جز تجهیزات تهویه هوا متوقف شود.

تبصره ـ ورود مجدد کارگران به داخل تونل، منوط به دستیابی به میزان کمتر از ۲۰ درصد حد پایین انفجار گازهای قابل انفجار است.

ماده ۳۵ـ هنگام توقف عملیات تونل‌سازی به دلیل افزایش مقادیر خطرناک گاز متان یا سایر گازهای قابل اشتعال و انفجار، ورود مجدد کارگران به داخل تونل و راه‌اندازی تجهیزات و ماشین‌آلات، منوط به اندازه‌گیری و تعیین میزان مجدد گازها توسط شخص دارای صلاحیت و اخذ مجوز مکتوب مبنی بر تأمین شرایط ایمن کارگاه خواهد بود.

ماده ۳۶ـ در تونل‌های با جو قابل انفجار، نظارت و پایش مستمر هوای محیطی با رعایت موارد زیر الزامی است:

الف) تجهیزات پایش خودکار گاز قابل انفجار در هنگام استفاده از ماشین‌آلات حفاری در قسمت‌های بالای ریل و در مسیر هوای برگشتی تونل باید پیش‌بینی شود.

ب) سامانه پایش مداوم هوای داخل تونل باید دارای تجهیزات هشداردهنده شنیداری بوده و به استثنای تجهیزات پمپاژ و تهویه هوا امکان قطع جریان برق در جبهه کار، متأثر از عملیات زیر سطح زمین را داشته باشد.

پ) سنجش میزان گازهای داخل تونل به صورت مداوم در طی فرآیند عملیات گرم (برشکاری و جوشکاری) یا سایر موارد مشابه الزامی است.

ت) پس از عملیات حفاری و انفجار و پیش از ورود کارگران باید میزان گاز سمی و قابل اشتعال و انفجار دوباره اندازه‌گیری شود.

ماده ۳۷ـ سنجش‌های کیفی و کمی هوای محیط کار شامل نوع گازها و میزان آن، محل آزمون، تاریخ و ساعت انجام آزمون و همچنین مدت‌زمان نظارت باید ثبت شده و هنگام بازرسی از کارگاه در دسترس باشد.

ماده ۳۸ـ تمامی مستندات این فصل باید دارای محتویات زیر بوده و در کارگاه ثبت و نگهداری شود:

الف) تاریخ انجام آزمون و نوع آن،

ب) تأییدیه شخص دارای صلاحیت

پ) نتایج آزمون

ت) نشانی محل دقیق آزمون.

فصل ششم ـ روشنایی

ماده ۳۹ـ کارفرما باید نسبت به پیش‌بینی تأمین حداقل روشنایی لازم در تونل مطابق با مقادیر زیر اقدام نماید و در صورت نیاز، کارگران شاغل در زیر سطح زمین را به تجهیزات روشنایی فردی مجهز نماید.

الف) مناطق ساخت‌وساز عمومی در کارگاه، محیط‌های سرپوشیده درون تونل شامل انبارها، راهروها و راه‌های خروجی و چاه قائم برابر ۵۴ لوکس.

ب) منطقه بتون‌ریزی، دپوی نخاله، راه‌های دسترسی محدود، سکوهای بارگیری، جایگاه‌های سوخت‌گیری و تعمیرگاه‌ها برابر ۳۳ لوکس.

پ) جبهه‌کار حین عملیات تونل‌سازی حداقل ۱۰۷ لوکس.

ماده ۴۰ـ مسیر سامانه روشنایی تونل و نحوه نصب آن باید به گونه‌ای پیش‌بینی شود که در معرض آسیب‌دیدگی و قطع مدار قرار نگیرد.

ماده ۴۱ـ لامپ‌ها نباید در محل‌هایی نصب شوند که احتمال برخورد افراد و ماشین‌آلات به آن‌ها وجود داشته باشد.

ماده ۴۲ـ استفاده از تجهیزات روشنایی قابل حمل ایمن در عملیات انفجار در جبهه کار منوط به رعایت حداقل فاصله ۱۵ متری از مواد منفجره مجاز است.

ماده ۴۳ـ پیش‌بینی سامانه روشنایی متناسب با طبقه‌بندی شرایط محیط کار برای فضاهای زیرزمینی الزامی است.

ماده ۴۴ـ شدت روشنایی در کلیه نقاط فضاهای زیرزمینی نباید کمتر از ۵ شمع (یا ۵۴ لوکس) باشد.

ماده ۴۵ـ علائم هشدار‌دهنده باید همواره در معرض روشنایی قرار داشته باشند.

فصل هفتم ـ پشیگیری [پیشگیری] و کنترل آتش‌سوزی

ماده ۴۶ـ ایجاد شعله‌های باز و روشن کردن آتش در عملیات تونل‌‌سازی ممنوع است.

تبصره ـ در صورت ضرورت انجام عملیات گرم (جوشکاری، برشکاری و سایر عملیات گرم) کسب مجوز لازم از کارفرما و شخص دارای صلاحیت الزامی است.

ماده ۴۷ـ نصب علائم هشداری قابل رؤیت با ممنوعیت استعمال دخانیات و ایجاد شعله‌های باز آتش در مناطق دارای خطر انفجار و آتش‌سوزی الزامی است.

ماده ۴۸ـ هرگونه حمل، ذخیره و استفاده از بنزین در زیرزمین ممنوع است و ذخیره‌سازی سوخت دیزل برای تجهیزات و ماشین‌آلات موتوری زیر سطح زمین حداکثر برای یک ساعت مصرف، مجاز است.

ماده ۴۹ـ لوله‌کشی انتقال سوخت دیزل از سطح زمین به زیر سطح زمین فقط با رعایت شرایط زیر مجاز است:

الف) حداکثر ظرفیت تانکر یا مخزن مستقر در سطح زمین برای تأمین تجهیزات با مقدار سوخت مورد نیاز برای ۲۴ ساعت کار باشد.

ب) اتصال مخزن سطحی به نازل باید به وسیله یک لوله یا شیلنگ استاندارد، مجهز به شیر انجام شود،

پ) لوله ارتباطی به غیر از زمان انتقال سوخت باید همواره خالی باشد.

ت) لوله‌های انتقال سوخت در چاه از آسیب و صدمه محافظت شوند.

ماده ۵۰ ـ نگهداری روغن، گریس و سوخت دیزل در زیرزمین باید در ظروف محکم و دربسته و در مناطق مقاوم در برابر آتش با رعایت فاصله حداقل ۹۰ متر از مخازن قابل انفجار زیرزمینی و ۳۰ متر از پذیرگاه چاه صورت پذیرد.

ماده ۵۱ ـ محوطه‌ و جایگاه ذخیره سوخت باید با خاک‌ریز یا آب‌بند به نحوی مطمئن محصور و محدود شود تا در صورت ریزش یا نشت سوخت مانع از انتشار آن گردد.

ماده ۵۲ ـ مواد قابل اشتعال موجود در سطح زمین باید در فاصله بیش از ۳۰ متری از راه دسترسی به زیرزمین ذخیره شوند؛ در صورت عدم امکان تأمین این فاصله باید از یک مانع مقاوم با مقاومت حداقل یک ساعت در برابر آتش، به عنوان حائل استفاده شود.

ماده ۵۳ ـ مایعات هیدرولیک مورد استفاده در ماشین‌آلات و تجهیزات زیر سطح زمین باید در مقابل آتش مقاوم (نقطه اشتعال زیاد) باشند.

ماده ۵۴ ـ کپسول‌های آتش‌نشانی پودر خشک شیمیایی یا سایر خاموش‌کننده‌های معادل باید بر اساس مستندات شناسایی خطر و ارزیابی ریسک محیط کار، در مسیر نوار نقاله نصب و آماده‌به‌کار باشند.

ماده ۵۵ ـ تأمین روشنایی در محل نگهداری و ذخیره روغن، گریس یا سوخت دیزل تنها با استفاده از تجهیزات برقی محافظت شده و با رعایت فاصله حداقل ۸ متر از این مناطق مجاز است.

ماده ۵۶ ـ تمام سازه‌هایی که در زیر سطح زمین یا در فاصله ۳۰ متری از دهانه ورودی زیر سطح زمین واقع است، باید از موادی ساخته شوند که حداقل یک ساعت در برابر آتش‌سوزی مقاومت داشته باشند.

ماده ۵۷ ـ هرگونه نگهداری و ذخیره‌سازی، جابجایی و به‌کارگیری مواد منفجره در تونل‌سازی باید مطابق با ضوابط و مقررات ملی مرتبط با ایمنی و دستورالعمل‌های تولیدکننده مواد منفجره انجام شود.

ماده ۵۸ ـ برای برداشت سنگ و مواد حاصل از آتشباری که احتمال وجود مواد منفجره عمل نکرده در آن وجود دارد؛ باید کارگران با موانع ایمن از اثرات انفجار ناخواسته محافظت شوند.

تبصره ـ در صورت احتمال وقوع حادثه در اثر وجود مواد منفجره عمل نکرده، باید هرگونه عملیات اجرایی در منطقه تحت تأثیر تا حصول اطمینان از ایمنی، متوقف شود.

ماده ۵۹ ـ پیش از شروع عملیات انفجار باید تمهیدات ایمنی لازم از قبیل آژیر اعلام‌خطر و مسدود کردن محدوده‌های تحت تأثیر انجام شود.

فصل هشتم ـ عملیات کار گرم

ماده ۶۰ ـ رعایت اصول زیر در عملیات کار گرم (جوش‌کاری، برش‌کاری و سایر کار گرم) الزامی است:

الف) ذخیره‌سازی سیلندر اکسیژن و سوخت گاز بیش از مصرف یک دوره ۲۴ ساعته برای انجام جوشکاری، برشکاری یا سایر عملیات گرم در زیرسطح زمین ممنوع است.

ب) نصب موانع مقاوم در برابر آتش، پیرامون موقعیت جوشکاری، برشکاری یا دیگر عملیات گرم در داخل حفریات زیرزمینی ضروری است.

ماده ۶۱ـ استفاده از گاز استیلن، گاز مایع و متیل استیلن پروپادین (C۶H۸) در عملیات گرم (جوشکاری، برشکاری و سایر عملیات گرم) زیر سطح زمین در شرایط خاص با مجوز مکتوب کارفرما و شخص دارای صلاحیت و با رعایت الزامات ایمنی و مقررات این آیین‌نامه امکان‌پذیر است.

فصل نهم ـ تحکیم و نگهداری مناطق زیرزمینی

ماده ۶۲ـ شخص دارای صلاحیت باید قبل از شروع هر نوبت‌کاری نسبت به بررسی میزان پایداری و استحکام خاک در نواحی سقف و دیواره‌های جبهه کار اقدام نماید.

تبصره ـ رعایت اقدامات حفاظتی هنگام بررسی این مناطق به منظور حفاظت شخص دارای صلاحیت در برابر ریزش سنگ‌های لق و بسترهای خاک قابل رانش الزامی است.

ماده ۶۳ـ تحکیم بسترهای ناپایدار خاک توسط سازه‌های نگهبان و پشتیبان در داخل تونل برای پیشگیری از رانش و ریزش خاک الزامی است.

ماده ۶۴ ـ بررسی عملکرد ایمن سامانه نگهداری و پیچ‌سنگ‌ها با توجه به شرایط زمین و فاصله از منابع ناپایداری به صورت مستمر توسط شخص دارای صلاحیت با آچارهای مخصوص (دارای گشتاورسنج) الزامی است.

ماده ۶۵ ـ حفاظت کارگران برای جلوگیری از خطر ریزش و رانش زمین هنگام نصب سامانه‌های تحکیم و نگهداری الزامی است.

ماده ۶۶ ـ مجموعه سامانه نگهداری باید به گونه‌ای نصب شود که تکیه‌گاه نگه‌دارنده‌ها به قدر کافی مقاوم بوده تا از لنگر وارده ناشی از فشار زمین جلوگیری کرده و از محل خود خارج نشود؛ پیش‌بینی نصب سریع مهارهای جانبی بین تجهیزات نگهداری مجاور برای اطمینان از مقاومت و پایداری بیشتر ضروری است.

ماده ۶۷ ـ زمین‌های تخریب‌شده یا رانشی که باعث ایجاد شرایط خطرناک می‌شوند باید به سرعت، به سامانه نگه‌دارنده مجهز شده و در صورت خرابی سامانه یا نقص فنی آن، اصلاح، ترمیم یا تعویض شوند. هنگام تعویض سامانه نگه‌دارنده، قبل از برداشتن سامانه‌های آسیب‌دیده، باید نگه‌دارنده‌های جدید نصب شوند.

ماده ۶۸ ـ نصب سپر حفاظتی یا هر نوع سازه نگهبان و پشتیبان حفاظتی برای تأمین ایمنی مسیر تردد کارگران در نواحی ناپایدار و یا در هنگام عملیات تعمیر و نگهداری، پیش از شروع عملیات الزامی است.

ماده ۶۹ ـ کارفرما باید نسبت به بررسی میزان پایداری بستر خاک به منظور جلوگیری از ناپایداری محتمل بر فرونشست ناشی از شسته شدن خاک بر اثر آب‌های روان سطحی یا زیرسطحی اقدام به پر نمودن بخش‌های نشست کرده بستر خاک نماید؛ یا با ایجاد موانعی در مسیر آب‌های روان سطحی یا زیرسطحی، مانع از رسیدن آب به مناطق خطرناک شده و با نصب علائم هشداردهنده دیداری و شنیداری از ورود افراد به داخل منطقه خطر جلوگیری به عمل آورد.

ماده ۷۰ـ قسمتی از پیچ‌سنگ‌ها که بیرون از سنگ باقی می‌ماند و همچنین مهره‌ها و واشرها باید پس از نصب و کشش پیچ‌سنگ‌ها، با یک ترکیب محافظ پوشش داده شود.

ماده ۷۱ـ در صورت ضعف میل مهار یا پیچ سنگ برای تحکیم تونل، باید با حفر چال جدید در کنار مهار پیشین، نسبت به نصب میل مهار اضافی و ایمن‌سازی محیطی اقدام نمود.

ماده ۷۲ـ پیچ سنگ باید به مدت ۴۸ ساعت پس از نصب، در مقابل هرگونه ضربه و فشار محافظت شود.

ماده ۷۳ـ کلیه میل مهارهای موجود در محدوده ۱۰ متری از موضع انفجار، پس از سپری شدن ۴ ساعت از عملیات انفجار در تونل باید به منظور شناسایی ضرورت تحکیم مجدد تحت آزمایش کشش یا پیچش قرار گیرند.

فصل دهم ـ چاه

ماده ۷۴ـ محل‌های تردد کارگران در دهانه ورودی چاله‌ها و چاه با عمق بیش از 1/2 متر (یک متر و بیست سانتیمتر) باید توسط یک پوشش فولادی، لوله بتونی، الوار، سنگ سخت یا سایر مواد مناسب مستحکم، مقاوم‌سازی و مسدود شوند.

ماده ۷۵ـ تمام طول مسیر حفاری چاه غیر از بخش‌های عبوری از سنگ سخت و پایدار باید به خوبی مهاربندی شده و حفظ و نگهداری شود. زمانی که چاه از میان سنگ سخت و مقاوم عبور می‌کند و احتمال برش خاک و سنگ محتمل است؛ مهاربندی باید حداقل به طول 1/5 متر (یک متر و پنجاه سانتی‌متر) داخل سنگ سخت برای تأمین پایداری، ادامه داشته باشد.

ماده ۷۶ـ نصب پوشش حفاظتی مناسب و مهاربندی اطراف چاه به طول تقریبی یک متر بالاتر از سطح دهانه چاه الزامی است.

تبصره ـ چنانچه ارتفاع پوشش حفاظتی دور دهانه چاه به 0/3 متر (۳۰ سانتیمتر) کاهش یابد، باید یک نرده حفاظتی استاندارد با تأمین پاخور 0/3 متری (۳۰ سانتیمتر) در محیط اطراف دهانه چاه نصب شود و با استفاده از شیب‌بندی در اطراف دهانه ورودی چاه، از ورود مایعات به داخل دهانه جلوگیری به عمل آید.

ماده ۷۷ـ کارفرما مکلف به به‌کارگیری شخص دارای صلاحیت به منظور اطمینان از استحکام دیواره، نردبان، الوار، بلوک یا گوه‌های ناپایدار پس از اتمام عملیات آتشباری در چاه است و شخص مذکور در صورت مشاهده نقص باید در اسرع وقت نسبت به اطلاع‌رسانی به واحد تعمیرات جهت رفع نقص، قبل از ورود کارگران اقدام نماید.

ماده ۷۸ـ پیش از شروع انفجار به منظور جلوگیری از برق‌گرفتگی باید سیم‌های انتقال جریان انفجار از خطوط برق، لوله‌ها، ریل‌ها و دیگر مواد رسانا مجزا شوند.

فصل یازدهم ـ حفاری

ماده ۷۹ـ قبل از استفاده از تجهیزات حفاری، اپراتور دستگاه به عنوان شخص دارای صلاحیت باید نسبت به بررسی و رفع نواقص فنی و ایمنی احتمالی آن‌ها اقدام نماید.

ماده ۸۰ ـ پیش از اقدام به حفاری باید محل حفاری در خصوص خطرات احتمالی بررسی و شناسایی شود.

ماده ۸۱ـ جابجایی و انتقال ماشین حفاری به محل دیگر منوط به تثبیت ایمن بوم و دکل حفاری و کلیه ابزارها و تجهیزات مجاز است.

ماده ۸۲ ـ استقرار کارگران در زیر بازو و سبد جامبو دریل در هنگام کار ممنوع است.

ماده ۸۳ ـ قبل از اقدام به حفاری باید از بسته شدن کامل سر مته روی راد حفاری [Rod] (میله حفاری) اطمینان حاصل نمود.

ماده ۸۴ـ تعبیه ظروف یا قفسه‌های ایمن برای نگهداری سرمته روی ماشین جامبو دریل [Jumbo Drill] (ماشین چالزنی تونلی) الزامی است.

ماده ۸۵ ـ حفاری توسط جامبو دریل فقط پس از تثبیت و مهار به وسیله جک‌های آن مجاز است.

ماده ۸۶ ـ به منظور دسترسی به جایگاه اپراتور ماشین جامبو دریل با ارتفاع بیش از ۳متر، تعبیه یک راه‌پله ایمن با پهنای حداقل ۴۵ سانتی‌متر برای تردد اپراتور الزامی است.

ماده ۸۷ ـ استقرار و سوار شدن افراد متفرقه بر روی دستگاه حفاری ممنوع است.

ماده ۸۸ ـ تعمیر ماشین حفاری فقط در حالت توقف کامل دستگاه مجاز است.

ماده ۸۹ ـ تردد و کار روی سطوح دستگاه حفاری جامبو باید به نحوی انجام پذیرد که مانع از لغزش و سقوط اشخاص از روی عرشه جامبو دریل گردد.

ماده ۹۰ـ اهرم‌های سرکج مخصوص لق‌گیری سنگ باید در محل استقرار در دسترس بوده و در شرایط ایمن نگهداری شوند.

ماده ۹۱ـ در صورت استفاده از تجهیزات باربرداری مکانیکی قدرتی برای برداشت سنگ حاصل از آتشباری که احتمال وجود مواد منفجره عمل‌نکرده در آن است؛ کارگران درون چاه باید با موانع مناسب از بروز احتمال انفجار ناخواسته حفاظت شوند.

ماده ۹۲ـ نصب علایم هشداردهنده و احتیاطی مبنی بر اعلام «کانال تهویه هوا» که توسط آب یا سنگ و خاک پوشانده شده است، الزامی است.

ماده ۹۳ـ حفر چال‌ مجدد در ته چال باقی‌مانده از انفجار قبل ممنوع است.

فصل دوازدهم ـ کشنده‌ها

ماده ۹۴ـ عامل انجام کار (اپراتور) در تجهیزات کشنده به عنوان شخص دارای صلاحیت، باید تجهیزات موتوری مذکور را قبل از شروع هر شیفت کاری و بعد از تعمیرات، به منظور اطمینان از صحت عملکرد آن‌ها مورد بررسی قرار دهد.

ماده ۹۵ـ نقص‌های فنی تجهیزات عملیاتی که بر ایمنی محیط کار مؤثر است باید قبل از راه‌اندازی ماشین رفع شوند.

ماده ۹۶ـ تجهیزات حمل‌ونقل قدرتی مورد استفاده در عملیات تونل‌سازی باید از سامانه توقف مناسب و ایمن برخوردار باشند.

ماده ۹۷ـ تجهیزات کشنده متحرک قدرتی نظیر قطارها، باید از تجهیزات هشداردهنده فعال مناسب برای هشدار به کارگران برخوردار باشند.

ماده ۹۸ـ اپراتور باید علایم هشداردهنده شنیداری خودرو را قبل و هنگام حرکت تجهیزات کنترل نماید.

ماده ۹۹ـ نصب تجهیزات روشنایی مناسب در ابتدا و انتهای وسیله نقلیه الزامی بوده و عامل انجام کار مکلف است از صحت و سلامت سامانه روشنایی ماشین و کشنده خود مطمئن باشد.

ماده ۱۰۰ـ تجهیز نوار نقاله شیب‌دار به ترمز یا ابزار بازدارنده از حرکت معکوس الزامی است.

ماده ۱۰۱ـ سوارشدن کارگران بر نوار نقاله ممنوع است، مگر اینکه آن وسیله به‌طور خاص برای حمل‌ونقل اشخاص طراحی شده باشد.

ماده ۱۰۲ـ جابجایی افراد فقط با بالابر مخصوص حمل نفر مجاز است.

ماده ۱۰۳ـ سوار شدن کارگران بر تجهیزات حمل‌ونقل تونلی بدون صندلی سرنشین که وی را از ضربه، برخورد با تجهیزات و سطوح دیگر محافظت کند، ممنوع است.

ماده ۱۰۴ـ رها نمودن تجهیزات کشنده در حالت روشن ممنوع است و هنگام توقف وسایل کشنده باید کلید اصلی در وضعیت خاموش و دنده در حالت خلاص و ترمزهای وسیله کشنده فعال شوند و احتیاط‌های لازم برای جلوگیری از حرکت آن در وضعیت توقف و خاموش انجام گیرد.

ماده ۱۰۵ـ در صورت استفاده از مسیر ریلی به منظور مدار بازگشت کالسکه [Trolley]، هردو ریل راه‌آهن باید در هر مفصل متصل شده و در فواصل ۶۰ متری به یکدیگر مرتبط گردند.

ماده ۱۰۶ـ هنگام تخلیه دستی ماشین‌ها، آن‌ها باید به متعلقاتی از قبیل زنجیرهای قلاب‌دار، مسدودکننده‌ها، یا دیگر وسایل قفل‌کننده یا نگه‌دارنده برای جلوگیری از واژگونی ماشین مجهز باشند.

ماده ۱۰۷ـ مهار ایمن تجهیزات و بار هنگام حمل با ماشین‌آلات به منظور ممانعت از لغزش و واژگونی الزامی است.

ماده ۱۰۸ـ تجهیزات متحرک نظیر تجهیزات ریلی و بالارونده، برای اتصال دستی به یکدیگر یا انجام کار باید متوقف شوند.

ماده ۱۰۹ـ استقرار کارگران بین تجهیزات در حال حرکت یا در حال کار ممنوع است.

ماده ۱۱۰ـ تعمیر، نگهداری و سرویس قسمت‌های گردنده و در حال چرخش ماشین یا لوکوموتیو در هنگام کار دستگاه ممنوع است.

ماده ۱۱۱ـ در شرایطی که لوکوموتیو در شیب (بیش از یک درصد) در حال حرکت است، باید علاوه بر اتصال‌دهنده‌های اصلی واگن‌ها، از زنجیرها و سایر اتصالات ایمن کمکی نیز استفاده شود.

ماده ۱۱۲ـ برای جلوگیری از حرکت ناخواسته لوکوموتیو روی ریل باید تجهیز ریلی در وضعیت پارک قرار گرفته و با ترمزهای مناسب تثبیت شوند.

ماده ۱۱۳ـ مسدود‌کننده یا تجهیزات متوقف‌کننده معادل آن باید در انتهای مسیرهای بدون ‌استفاده قرار گیرند.

فصل سیزدهم ـ ایمنی برق

ماده ۱۱۴ـ خطوط تأمین برق باید از مسیرهای جریان آب، تلفن، کانال‌های تهویه هوا یا سایر مواد هادی و رسانا که باعث خرابی منابع تغذیه می‌شوند، مجزا و عایق‌بندی شوند.

ماده ۱۱۵ـ استفاده از ترانسفورماتور روغنی مشروط به محصور نمودن در محفظه مقاوم در برابر حریق و عایق‌بندی آن در برابر آب بلامانع است.

فصل چهاردهم ـ جرثقیل و بالابرها

ماده ۱۱۶ـ جابجایی مواد، ابزار و لوازم در داخل قفس [Cage] (محفظه بالابر) در داخل چاه‌ها باید به نحوی انجام پذیرد که با پایداری و ثبات کامل انجام گیرد و مانع از سقوط آن‌ها به داخل چاه شود.

ماده ۱۱۷ـ نصب چراغ گردان هشدار‌دهنده مناسب، برای هشدار به کارگران در ابتدا و انتهای چاه در هنگام انتقال بار ضروری است.

ماده ۱۱۸ـ قبل از شروع هرگونه عملیات تعمیر و نگهداری در چاه باید اپراتور و سایر افراد در محیط کارگاه از عملیات مطلع شده و اقدامات ایمنی انجام گیرد.

ماده ۱۱۹ـ نصب علائم هشدار‌دهنده مناسب در دهانه ورودی چاه و پذیرگاه زیرسطح زمین در هنگام کار الزامی است.

ماده ۱۲۰ـ اتصال بین کابل بالابر و قفس یا کابین باید از نوع سیم بکسل و سازگار با سامانه بالابر باشد.

ماده ۱۲۱ـ اتصالات بار و کابین به سیم بکسل (کابل فولادی) بالابر باید طوری ساخته شده باشد که نیروی کششی بالابر، ارتعاش، عدم تعادل، نیروی بالابر یا ضربه به اتصال، باعث رها شدن و قطع اتصال نگردد.

تبصره ـ استفاده از ضامن یا شیطانک قلاب، برای تأمین اتصال مورد نظر ذکرشده در این ماده مجاز نیست.

ماده ۱۲۲ـ جرثقیل باید به یک کلید کنترل محدود‌کننده برای جلوگیری از بارگیری بیش از حد مجاز و مسافت جابجایی در نوک بازو مجهز شده باشد.

تبصره ـ کلیدهای محدودکننده فقط برای محدود کردن بار در هنگام نقص عملکرد پیش‌بینی شده است و نباید به عنوان جایگزین سایر کنترل‌های عملیاتی استفاده شوند.

ماده ۱۲۳ـ در بالابرهایی که به طور مشترک برای حمل نفر و بار استفاده می‌شوند، باید میزان سرعت حمل نفر و مواد به تفکیک و به وضوح مشخص باشند.

ماده ۱۲۴ـ حمل بار و اپراتور به طور هم‌زمان در داخل قفس فقط با تثبیت کامل بار و امکان کنترل حرکت بالابر از داخل کابین مجاز است.

ماده ۱۲۵ـ سرعت آسانسور حمل بار نباید از حد مجاز طراحی تجاوز نماید.

ماده ۱۲۶ـ در صورت استفاده از شیشه در آسانسور باید شیشه از نوع نشکن یا حفاظت شده باشد.

ماده ۱۲۷ـ هر بالابر باید به حداقل یک کپسول اطفای حریق از نوع پودر خشک شیمیایی مجهز باشد.

ماده ۱۲۸ـ کنترل‌های عملیاتی بالابر باید در دسترس اپراتور قرار داشته و امکان توقف سامانه در شرایط عادی و اضطراری فراهم باشد.

ماده ۱۲۹ـ استفاده از کلیدهای محدود‌کننده دامنه جابجایی بار در مسیر حرکت به عنوان کلید فرمان ممنوع است.

ماده ۱۳۰ـ پیش‌بینی امکان برقراری ارتباط صوتی ایمن و مناسب در هر ایستگاه الزامی است.

ماده ۱۳۱ـ ضریب اطمینان یا فاکتور ایمنی سیم بکسل باید حداقل ۶ برابر حداکثر ظرفیت مجاز بالابر در نظر گرفته شود.

ماده ۱۳۲ـ بازرسی چشمی ابزار و تجهیزات باید توسط اپراتور به‌صورت هفتگی انجام گیرد.

ماده ۱۳۳ـ به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و شرایط ایمن تجهیزات و ملحقات بالابر باید پس از نصب و اتمام فرآیند مونتاژ دستگاه، بازرسی و تست بار بر اساس ۱۰۰ درصد نرخ ظرفیت دستگاه انجام پذیرد.

ماده ۱۳۴ـ تست بار و بازرسی شرایط ایمن تجهیزات و ملحقات بالابر در مواقع ذیل الزامی است:

الف) در زمان نصب به استناد ماده ۸۹ قانون کار،

ب) در حین بهره‌برداری، پس از هرگونه تعمیر و یا تغییرات مؤثر بر ساختار و سازه بالابر،

پ) تست سالانه در حین بهره‌برداری،

ت) پس از عملکرد تجهیزات ایمنی در شرایط اضطراری.

ماده ۱۳۵ـ کارفرما باید نسبت به ثبت و نگهداری گواهی‌نامه ایمنی ادواری بالابر مشتمل بر مفاد زیر اقدام نماید:

الف) تاریخ تست بار و بازرسی از بالابر،

ب) امضای شخص دارای صلاحیت برای انجام تست و بازرسی،

پ) شماره سریال با سایر مشخصات فنی بالابر،

ت) نگهداری گواهی‌نامه ایمنی و سلامت دستگاه در پرونده مخصوص دستگاه.

ماده ۱۳۶ـ قبل از راه‌اندازی عملیاتی بالابر حمل نفر و یا مواد و پس از هرگونه تعمیرات باید تست راه-اندازی انجام پذیرد.

ماده ۱۳۷ـ سامانه درام بالابر باید حداقل به دو متوقف‌کننده مکانیکی و الکتریکی با توانایی توقف بالابر پس از طی مسیر حداکثر 1/5 متر (یک متر و پنجاه سانتیمتر) مجهز باشد.

ماده ۱۳۸ـ تمام جوانب کابین حمل کارگران باید به وسیله توری مقاوم با اندازه چشمی ۱۳ میلی¬متری تا ارتفاع 1/85 متر (یک متر و هشتاد و پنج سانتی‌متر) محصور شده باشد.

ماده ۱۳۹ـ استفاده از بالابر به عنوان جایگاه کار در ارتفاع، مشروط به عدم جابجایی آن و حفاظ گذاری تا ارتفاع یک متر مجاز است.

ماده ۱۴۰ـ کابین بالابرهای حمل نفر باید به سپر حفاظتی از جنس ورق فولادی با ضخامت حداقل 4/5 (چهار و نیم) میلی‌متر یا مواد معادل با مقاومت مشابه و همچنین قفل مکانیکی درب کابین، مجهز باشد.

ماده ۱۴۱ـ پوشش سپر بالابرهای حمل نفر باید شیب‌دار و جهت شیب آن به سمت خارج پیش‌بینی گردد، به نحوی که امکان خروج اضطراری با فشار آن به سمت بالا برای کارگر فراهم شود.

ماده ۱۴۲ـ ابعاد سپر حفاظتی باید از سقوط اجسام از اطراف چاه جلوگیری و از شخص محافظت نماید.

ماده ۱۴۳ـ کنترل‌های بالابر برای انجام فرآیندهای عملیاتی باید به آسانی در دسترس اپراتور باشد تا وی بتواند سریعاً در شرایط اضطراری نسبت به قطع سامانه اقدام نماید.

فصل پانزدهم ـ امداد و نجات

ماده ۱۴۴ـ پیش‌بینی و تهیه برنامه عملیاتی امداد و نجات در شرایط اضطراری و ثبت و نگهداری مستندات آن در کارگاه توسط کارفرما الزامی است.

ماده ۱۴۵ـ حضور دایم حداقل یک کارگر خارج از تونل به منظور کنترل و شمارش دقیق ورود و خروج اشخاص و ثبت اسامی و اطلاع‌رسانی سریع به تیم امداد و نجات در شرایط اضطراری الزامی است و ارجاع هرگونه کار متفرقه به وی ممنوع است.

ماده ۱۴۶ـ کارگاه‌های با اشتغال تا ۲۵ نفر کارگر در داخل تونل، باید یک تیم ۵ نفری امداد و نجات موظف، دارای صلاحیت از مراجع قانونی داشته باشند؛ در صورت افزایش تعداد کارگران شاغل در داخل تونل، به ازای هر ۲۵ نفر شاغل در زیر سطح زمین حداقل یک تیم ۵ نفری غیرموظف به تیم قبلی اضافه خواهد شد؛ تیم‌های مذکور باید در فاصله زمانی حداکثر ۳۰ دقیقه از جبهه کار، مستقر شوند.

تبصره ۱ـ کارفرما مکلف است، نسبت به تدوین برنامه عملیاتی امداد و نجات و آموزش اعضای تیم با اصول مبارزه با حریق، مخاطرات ریزش احتمالی تونل، استفاده از دستگاه تنفسی و تجهیزات مرتبط اقدام نماید.

تبصره ۲ـ صلاحیت افراد تیم امداد و نجات باید توسط مراجع دارای صلاحیت به صورت سالانه مورد ارزیابی و تأیید قرار گیرد.

ماده ۱۴۷ـ حفظ آمادگی اعضای تیم امداد و نجات از طریق برگزاری تمرینات منظم فصلی الزامی است و بررسی صحت عملکرد تجهیزات امداد و نجات بر اساس استاندارد معتبر و در نبود آن الزامات سازنده باید توسط کارفرما انجام پذیرد و گزارشات و مستندات اقدامات مذکور باید در محل کارگاه ثبت و نگهداری شود.

این ‎ آیین‌نامه به استناد ماده ۸۵ قانون کار جمهوری اسلامی ایران، مشتمل بر ۱۵ فصل ۱۴۷ ماده و ۱۵ تبصره در یکصد و شصت و دومین جلسه شورای‌عالی حفاظت فنی در تاریخ ۱۳۹۹/۰۵/۲۰ تدوین و به استناد تبصره نخست ماده ۸۶ قانون کار، در تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۲۶ به تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه ‎ اجتماعی رسیده‌ است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ محمد شریعتمداری

نوشتهٔ بعدی

آرای وحدت رویه دهه اول آذر 99

نوشتهٔ پیشین

مصوبات شوراها دهه اول آذر 99

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.