سخن ناشر

چکیده

دیباچه

مقدمه

بخش اول: جایگاه حقوق داخلی و حقوق بین‌الملل در داوری معاهدات سرمایه‌گذاری بین‌المللی

فصل اول:  داوری معاهدات سرمایه‌گذاری در  مرز بین حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی

گفتار اول: جایگاه حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی در راهکارهای جایگزین داوری معاهدات سرمایه‌گذاری

گفتار دوم: تأثیر متقابل حقوق بین‌الملل عمومی و حقوق خصوصی در بحث مبنای صلاحیت رسیدگی

گفتار سوم: اثرگذاری نوع ادعای طرفین اختلاف بر حاکمیت حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی

گفتار چهارم: تبلور ماهیت دوگانۀ داوری‌های سرمایه‌گذاری در طرفین دخیل در رابطۀ سرمایه‌گذاری بین‌المللی

گفتار پنجم: تلاقی حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی در قانون قابل اعمال بر اختلافات سرمایه‌گذاری

فصل دوم:  حقوق داخلی و حقوق سرمایه‌گذاری  بین‌المللی؛ جایگزین یا مکمل؟

گفتار اول: نسبت میان حقوق معاهداتی و حقوق داخلی در حقوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی

گفتار دوم: داوری بین‌المللی به عنوان جایگزین و مکمل تأسیسات قضایی داخلی

گفتار سوم: چالش توجیه نقض حقوق بین‌الملل به استناد حقوق داخلی

گفتار چهارم: نقش حقوق داخلی در پویایی سیستم حقوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی

1- حقوق داخلی به عنوان الگویی برای بازنگری مجدد موافقت‌نامه‌های سرمایه‌گذاری

2- حقوق داخلی به عنوان رویۀ دولت برای تصدیق عرف

3- حقوق داخلی ابزاری برای به رسمیت شناختن و اجرای حقوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی

فصل سوم:  قواعد حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی برای حمایت از سرمایه‌گذار در داوری معاهدات سرمایه‌گذاری بین‌المللی

گفتار اول: مروری بر انواع معاهدات حمایت از سرمایه‌گذاری

1- معاهدات سرمایه‌گذاری دوجانبه

2- معاهدات سرمایه‌گذاری چندجانبه و منطقه‌ای

الف: معاهدۀ نفتا

ب: معاهدۀ منشور انرژی

گفتار دوم: راهکارهای حمایتی ذیل معاهدات سرمایه‌گذاری (شروط حمایتی)

1- حمایت در برابر سلب مالکیت

2- رعایت رفتار منصفانه و عادلانه

1-2- تفسیر لغوی رفتار منصفانه

2-2- تفسیر رفتار منصفانه در پرتو هدف معاهدات سرمایه‌گذاری

3- تأمین امنیت و حمایت کامل از سرمایه‌گذاری خارجی

4- منع تبعیض

5- شرط حمایتی یا لزوم وفای به عهد

6- بازگرداندن عواید ناشی از سرمایه‌گذاری به کشور متبوع سرمایه‌گذار

گفتار سوم: راهکارهای قراردادی حمایت از سرمایه‌گذار خارجی

1- راهکارهای قراردادی

2- کاربرد مدل‌های قراردادی

3- ‌انواع مدل‌های قراردادی

الف) ‌‌ساخت ـ ‌انتقال(BT‌)

ب) ‌ساخت ـ ‌اجاره ـ انتقال(BLT‌)

ج) ‌‌ساخت ـ ‌بهره‌برداری ـ انتقال(BOT‌)

د) ساخت ـ مالکیت ـ ‌بهره‌برداری(BOO‌)

ه) ساخت ـ ‌مالکیت ـ ‌بهره‌بردای ـ ‌انتقال(BOOT‌)

و) ساخت ـ انتقال ـ ‌بهره‌برداری (BTO‌)

ز) مقاطعه ـ الحاق ـ ‌بهره‌برداری(CAO‌)

ح) توسعه ـ ‌بهره‌برداری ـ ‌‌انتقال (DOT‌)

ط) تعمیر ـ ‌بهره‌برداری ـ ‌انتقال(ROT‌)

ی)تعمیر ـ ‌مالکیت ـ ‌بهره‌برداری(ROO‌)

4- چگونگی تأثیر مدل‌های قراردادی بر کاهش ریسک

5- کاربرد شروط قراردادی

الف) شرط ثبات

ب) شرط مذاکرات مجدد

ج) شرط داوری

د) شرط انتخاب قانون حاکم

ه) شرط فورس‌ماژور

و) شرط وقوع حادثه مشقت‌بار‌

ح) سایر شروط

گفتار چهارم: استانداردهای حمایتی حقوق بین‌الملل عرفی در داوری معاهدات سرمایه‌گذاری

1- نسبت میان معاهدات سرمايه‌گذاري و قواعد حقوق بين‌الملل عرفي

2- تأثیر معاهدات سرمايه‌گذاري بين‌المللي در شكل‌گيري قواعد حقوق بين‌الملل عرفي

3- استاندارد رفتار عادلانه و منصفانه و قاعدۀ هال به عنوان قواعد حقوق بين‌الملل عرفي

4- اعمال قواعد حقوق بين‌الملل عرفي در داوري معاهدات سرمايه‌گذاري

گفتار پنجم: جایگاه حقوق بشر در معاهدات سرمایه‌گذاری

1- استناد به حقوق بشر در جهت حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران

2- محدودیت‌های دولت میزبان در اعمال تعهدات حقوق بشری

الف: مصادره و شرط ثبات

ب: معیار رفتار با بیگانگان

فصل چهارم:  نقش حقوق داخلی و حقوق بین‌الملل در ایجاد و  پیشگیری از ریسک‌های سرمایه‌گذاری‌ بین‌المللی

گفتار اول: تأثیر تعیین قانون حاکم بر تضمین حمایت از سرمایه‌گذاری بین‌المللی

گفتار دوم: حاکمیت ارادۀ دولت میزبان و ایجاد ریسک برای سرمایه‌گذار خارجی

الف) ریسک طبیعی

ب) ریسک تجاری

ج) ریسک غیرتجاری

گفتار سوم: تأثیر ریسک غیر‌تجاری بر معاهدۀ سرمایه‌گذاری بین‌المللی

بخش دوم: شناسایی عرصه‌های روابط موجود میان حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی در داوری معاهدات سرمایه‌گذاری بین‌المللی

فصل اول:  تعامل حقوق بين‌الملل و حقوق داخلي در قابليت  انتساب مسؤولیت به دولت در اختلافات سرمايه‌گذاري

گفتار اول: بررسی مقررات معاهدۀ سرمايه‌گذاري، نظام خاص مسؤولیت و نقش حقوق داخلي در باب انتساب مسؤولیت

1- مقررات معاهدات سرمایه‌گذاری و نظام خاص مسؤولیت

الف: سرویس پستی آمریکا علیه کانادا

ب: شرکت متال کلد علیه دولت مکزیک

ج: ماده 4 مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل و معنای ارگان دولتی

2- مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل در رابطه با مسؤولیت بین‌المللی دولت

گفتار دوم: حقوق داخلی و ارگان دی‌فاکتو

الف: پرونده یوروکو علیه لهستان

ب: پرونده سالینی کوستروتوری و ایتالزترید علیه مراکش

ج: نوبل ونچرز علیه رومانی

1- نقش حقوق داخلی در تعریف نهادهای نیمه‌دولتی

2- بررسی نقش حقوق داخلی در انتساب مسؤولیت به دولت در پرتو آرای صادره از دیوان‌های داوری

الف: مافزینی علیه اسپانیا

ب: شرکت انکانا علیه اکوادور

ج: پرونده الماس علیه لهستان

فصل دوم:  تعامل حقوق بين‌الملل و حقوق داخلي  در تعریف مفاهیم سرمایه‌گذاری و دارایی

گفتار اول: تعریف سرمایه‌گذاری در معاهدات سرمایه‌گذاری و کنوانسیون ایکسید

1- مفهوم سرمایه‌گذاری در معاهدات اولیه دوجانبه و چندجانبه

2- تعریف سرمایه‌گذاری در کنوانسیون ایکسید

3- بررسی مفهوم سرمایه‌گذاری در آرای دیوان‌های داوری غیر از ایکسید

4- ‌سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم بین‌المللی

گفتار دوم: نقش حقوق داخلی در تبیین مفهوم سرمایه‌گذاری

1- بررسی رویکردهای مختلف حقوق داخلی در باب مفهوم سرمایه‌گذاری خارجی

1-1- رویکرد شرکت‌محور یا فعالیت‌محور

2-1- رویکرد معامله‌محور

3-1- رویکرد دارایی‌محور

2- الزامات ثبت سرمایه‌گذاری در حقوق داخلی

3- اعتبار قانونی سرمایه‌گذاری به موجب حقوق داخلی

گفتار سوم: نقش حقوق بین‌الملل و معاهدات سرمایه‌گذاری در تعریف حقوق مالکیت

1- جایگاه دارایی در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر

2- تعریف کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر از مفهوم دارایی

3- مفهوم دارایی در پیش‌نویس کنوانسیون Abs-Shawcrossدر رابطه با سرمایه‌گذاری‌های خارجی

4- پیش‌نویس کنوانسیون هاروارد در رابطه با مسؤولیت بین‌المللی دولت در قبال خسارت به بیگانگان

5- دارایی و مالکیت در پیش‌نویس کنوانسیون OECDدر مورد حمایت از اموال بیگانگان

گفتار چهارم: نقش حقوق داخلی در تعریف دارایی

1- حقوق غیرعینی در نظام حقوقی داخلی

الف: پوپ و تالبوت علیه کانادا

ب: شرکت انکانا علیه جمهوری اکوادور

2- تعریف دارایی در قراردادهای تحت حاکمیت حقوق داخلی

الف: پرونده شرکت ریور کاپر و براس و شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی خارجی

ب: یوروکو علیه لهستان

ج: شرکت مدیریت پسماند علیه مکزیکو

3- انتظارات مشروع و حقوق مالکیت

الف: دعوای تکمد علیه مکزیک

ب: شرکت متال‌کلد علیه مکزیک

ج: دعوای مجموعه Biloune and Marine Driveعلیه مرکز سرمایه‌گذاری غنا و دولت غنا

د: سایر تصمیمات دیوان‌های داوری معاهده سرمایه‌گذاری و ECHR

فصل سوم:  تعامل حقوق بين‌الملل و حقوق  داخلي در بحث تابعیت سرمایه‌گذار

گفتار اول: نقش حقوق داخلی در تعیین تابعیت سرمایه‌گذار

گفتار دوم: حمایت دیپلماتیک و تابعیت سرمایه‌گذار

گفتار سوم: مروری بر تصمیمات داوری در باب تابعیت سرمایه‌گذار

الف: توکیوس تولکس علیه اوکراین

ب: کنسرسیوم پالما علیه بلغارستان

ج: پرونده Eskoslovenska Obchodni Banka A.S.علیه جمهوری اسلواکی

د: سوفراکی علیه امارات متحده عربی

فصل چهارم:  تعامل حقوق بين‌الملل و حقوق داخلي  در حمایت از حقوق سهام‌داران

گفتار اول: حقوق سهام‌داران در معاهدات پیش از بارسلونا ‌ترکشن

الف: پرونده رودن

ب: خلیج دلگوا و شرکت راه‌آهن شرق آفریقا

ج: ال‌تریونفو

د: کانهارت و شرکت

1-جایگاه سهام‌داران در معاهدۀ ورسای

2- حمایت از سهام‌داران در کنوانسیون‌های دعاوی مکزیکی

3- حقوق سهام‌داران در معاهدۀ صلح با ایتالیا

4- شرایط حمایت از حقوق سهام‌داران در بیانیۀ الجزایر

گفتار دوم: قضاوت‌های دیوان بین‌المللی دادگستری در مورد حقوق سهام‌داران

الف: شرکت با مسؤولیت محدود بارسلونا ترکشن

ب: پروندهElettronica Sicula S.p.A.

ج: دیالو

گفتار سوم: مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل در باب حمایت دیپلماتیک

گفتار چهارم: تفسیر دادگاه اروپایی حقوق بشر از حقوق سهام‌داران تحت حقوق بین‌الملل

گفتار پنجم: حقوق سهام‌داران در اختلافات ناشی از معاهدات سرمایه‌گذاری

1- حقوق سهام‌داران تحت کنوانسیون ایکسید

2- حقوق سهام‌داران به موجب معاهده نفتا

3- دعاوی غیرمستقیم سهام‌داران در اختلافات معاهدات سرمایه‌گذاری

3-1- اتلاف ارزش سهام

الف: شرکت انتقال گاز CMSعلیه آرژانتین

ب: شرکت de Aguas del Aconquija SAو ویوندی علیه آرژانتین

ج: شرکت آزوریکس علیه آرژانتین

د: شرکت انرون کورپ و پوندرسا استز ال.پی علیه آرژانتین

3-2- اقامۀ دعوی از طرف شرکت

فصل پنجم:  تعامل حقوق بين‌الملل و حقوق داخلي در تقابل دعاوي ناشي از قرارداد با دعاوي ناشي از معاهدات و تفسیر شرط التزام عام

گفتار اول: پیشینۀ تفکیک دعاوی ناشی از معاهده و دعاوی ناشی از قرارداد

1- پیش‌نویس کنوانسیون‌ها و مجموعه قوانین

1-1- گزارش‌های گارسیا آمادور دربارۀ مسؤولیت دولت

2-1- پیش‌نویس کنوانسیون هاروارد در رابطه با مسؤولیت بین‌المللی دولت در قبال خسارت به بیگانگان

1-3- قانون روابط خارجی ایالات‌متحده آمریکا

2- قضاوت‌ها و آرا

الف: افیر مارتینی

ب: شرکت راه‌آهن مرکزی ایلی‌نویز (آمریکا) علیه مکزیک

ج: شرکت بین‌المللی شیلات (ایالات‌متحده آمریکا) علیه مکزیک

د: دیوان دائمی دادگستری بین‌المللی و دیوان بین‌المللی دادگستری

3- اصول مستنبط از پیش‌نویس کنوانسیون‌ها و مجموعه قوانین

گفتار دوم: تمایز بین دعاوی ناشی از معاهده و دعاوی ناشی از قرارداد در اختلافات سرمایه‌گذاری بین‌المللی

الف:آگواس دل آکونیجا ـ ویوندی

ب: نوبل ونچرز علیه رومانی

ج: شرکت مدیریت پسماند علیه مکزیک

گفتار سوم: سابقۀ تاریخی شرط التزام عام

1-‌پیش‌نویس کنوانسیون ابس ـ شاوکراس

2- نخستین معاهدۀ دوجانبۀ سرمایه‌گذاری

3- پیش‌نویس‌کنوانسیون OECD

4- پيش‌نويس موافقت‌نامۀ چندجانبۀ سرمايه‌گذاری MAI

گفتار چهارم: تحلیل مکاتب فکری در رابطه با شرط التزام عام

1- مکتب تفسیر منفی

2- مکتب تفسیر خودکار

3- مکتب تفسیر اعمال حاکمیت (‌Iure Imperii‌)

4- مکتب رویکرد اجرایی

5- ارزیابی تطبیقی مکاتب فکری شرط التزام عام

گفتار پنجم: شروط التزام عام و انتساب مسؤولیت به طرفین تعهد

گفتار ششم: نقش حقوق داخلی در تفسیر شرط التزام توسط دیوان‌های داوری

نتیجه‌گیری  پایانی