معرفی امور پژوهشی

پژوهشكده حقوق با اعتقاد راسخ به ضرورت پژوهش‌های حقوقی به‌عنوان شرط اصلی برای توسعه کشور و تأمین عدالت و سعادت ملت ایران و ارائه یک الگو برای اعتلای تمدن اسلامی، تلاش زیادی را برای تدارک بهترین محققان مورد نیاز جهت اجرای طرح‌های پژوهشی صرف کرده است.

اجرای طرح‌های تحقیقاتی، یا با ابتکار خود پژوهشکده در حوزه‌های مورد ابتلای کشور و به‌ جهت توسعه دکترین حقوقی در حوزه‌های مختلف صورت گرفته و یا اینکه با سفارش مؤسسات و سازمان‌های دولتی یا غیر دولتی انجام یافته است. حاصل برخی از پژوهش‌های صورت ‌گرفته در سال‌های گذشته در قالب کتاب یا مقالات منتشر شده و نتایج متعلق به دستگاه‌های سفارش‌دهنده طرح‌های پژوهشی نیز به سفارش‌دهندگان تحویل گردیده است. پژوهشکده آمادگی دارد تا نسبت به اجرای طرح‌های پژوهشی مورد سفارش دستگاه‌های دولتی و غیردولتی و بخش خصوصی با استفاده از بهترین پژوهشگران اقدام نماید.

گروه‌های پژوهشی پژوهشکده حقوق، متشکّل از اعضای هیأت علمی و تعدادی از پژوهشگران برجسته ‌کشور هستند و علاوه‌ بر اعضای رسمی هیأت علمی گروه‌های پژوهشي، تعداد زيادي از محقّقان، اساتید، قضات، وکلا و دانشجويان و صاحبنظران رشته‌های مرتبط نيز با پژوهشكده همكاري مي‌نمايند. اعضای هیأت علمی این پژوهشکده از طریق شرکت در فراخوان جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های سراسر کشور، انتخاب و پذیرش شده‌اند که در تاریخ تهیه این متن تعداد ایشان بالغ بر 12 نفر است.

طرح‌های پژوهشی جمعی اعضای هیئت علمی پژوهشکده حقوقی شهردانش:

1- بررسی تطبیقی قوانین اصلی مدیریت شهری کلان‌شهرهای جهان

کارفرما: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران (این طرح در قالب کتابی به همین نام در سال 1403 منتشر شد)

2- ترجمه و ویراستاری علمی گزارش‌های دوره‌ای دولت ایران به کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد

کارفرما: وزارت دادگستری (این طرح در خردادماه 1403 به سرانجام رسید.)

3- راهکارهای حقوقی حمایت از معلولان از منظر ملی و بین‌المللی با سفارش بخش غیردولتی؛

4- وضعیت حقوقی معلولان دارای کم‌توانی‌های ذهنی مادرزادی از نظر شرایط عامه تکلیف و مسئولیت‌های مدنی و کیفری با سفارش بخش غیردولتی؛

5- راهکارهای حقوقی استقرار نظام گارانتی (تضمین کیفیت) ساخت ‌و ساز در حقوق ایران با استفاده از تجارب سایر کشورها با سفارش بخش خصوصی؛

6- حقوق مالکان اراضی شهری در برابر کاهش ارزش املاک آن‌ها در اثر تغییر مقررات شهرسازی یا ساخت‌وسازهای مجاور با سفارش بخش خصوصی؛

7- مسئولیت پزشکان در قبال اطلاعات بیماران و یا خسارات وارده به آن‌ها جهت اجرای تحقیقات پزشکی و طرح‌های غربالگری از منظر اخلاق و حقوق با سفارش مؤسسه غیردولتی؛

8- موارد تجویز سقط جنین در صورت کشف معلولیت در جنین در حقوق ایران و فقه امامیه با سفارش مؤسسه غیردولتی؛

9- برقراری توازن در قراردادهای منعقده بخش خصوصی با دولت با سفارش بخش خصوصی؛

10- مدیریت حقوقی آب و آب‌رسانی در نظام‌های ملّی و بین‌المللی و بررسی کاستی‌های قوانین و مقررات کشور با سفارش بخش خصوصی؛

11- قانون تملّک آپارتمان‌ها مصوب 16/12/1343؛ کاستی‌ها، بایسته‌ها با سفارش بخش خصوصی؛

12- حداقل سن شرکت در انتخابات از منظر حقوق تطبیقی؛

13- حمایت از اموال تاریخی و فرهنگی منقول؛

14- نقد و بررسی طرح پیش‌نویس قانون آیین دادرسی کیفری

15- تهیه دستورالعمل طرح توسعه و نوسازی واحدهای دارای حق سرقفلی. کارفرما: سازمان نوسازی شهرداری تهران

چه ویژگی‌هایی پژوهشکده حقوقی شهردانش را از دیگر موسسات و نهادهای پژوهشی خصوصی و دولتی در سطح کشور متمایز می‌کند؟

1- قدمت و استمرار در فعالیت:

پژوهشکده حقوقی شهردانش نخستین موسسه مطالعات و تحقیقات حقوقی ایران است که در بخش خصوص و در سال 1372 تاسیس شده و بدون دریافت حمایت‌های مالی از دولت، بیش از 30 سال در گرایش‌های متنوع و مختلف حقوق در زمینه انجام طرح‌های پژوهشی، حمایت از پژوهشگران مستقل، انتشار مجلات علمی-پژوهشی، انتشار کتاب‌های حقوقی پرمخاطب و معتبر علمی و فعالیت چندرسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی مختلف تولید محتوا می‌کند.

2- اعتبار:

پژوهشکده حقوقی شهردانش از ابتدای تاسیس خود از طریق نشریات علمی – پژوهشی که بنیان گذاشته است به بزرگترین اساتید حقوق ایران در گرایش‌های مختلف به عنوان اعضای هیئت تحریریه ثابت خود همکاری مستمر داشته که نشان از اعتماد جامعه حقوقی و اساتید بزرگوار آن به این پژوهشکده است. امری که در هیچ پژوهشکده خصوصی یا دولتی دیگر در حوزه حقوق مانندی برای آن قابل ذکر نیست. برخی از اساتید بزرگواری که عضو ثابت و مستمر هیئت تحریریه چهار نشریه علمی-پژوهشی شهردانش هستند یا در کرسی‌ها و نشست‌ها و دوره‌های آموزشی پژوهشکده همکاری مستمر دارند به شرح ذیل است (به ترتیب حروف الفبا):

دکتر محمد آشوری (استاد، دانشگاه تهران)، دکتر بهروز اخلاقی (دانشیار، دانشگاه تهران)، دکتر محمدعلی اردبیلی (استاد، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر علی اسلامی‌پناه (استادیار، دانشگاه تهران)، دکتر گودرز افتخار جهرمی (استاد، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر نجادعلی الماسی (استاد، دانشگاه تهران)، دکتر فرهاد ایران‌پور (دانشیار، دانشگاه تهران)، دکتر محمود باقری (دانشیار، دانشگاه تهران)، دکتر محمدعلی‌ بهمئی (استادیار، دانشگاه‌ شهید بهشتی‌)، دکتر ابراهیم بیگ‌زاده (دانشیار، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر محمدرضا پاسبان (دانشیار، دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر منصور جباری (دانشیار، دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر لعیا جنیدی (دانشیار، دانشگاه تهران)، دکتر سعید حبیبا (دانشیار، دانشگاه تهران)، دکتر محمدجعفر حبیب‌زاده (استاد، دانشگاه تربیت مدرس)، دکتر علی خالقی (استادیار، دانشگاه تهران)، دکتر سیّد قاسم زمانی (استادیار، دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر حسن سواری (استادیار، دانشگاه تربیت مدرس)، دکتر سیّد جمال سیفی (دانشیار، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر حسین سیمایی صراف (استادیار، دانشگاه قم)، دکتر آرامش شهبازی (پژوهشگر، مرکز امور حقوقی بین‌المللی)، دکتر سیّد حسین صفایی (استاد، دانشگاه تهران)، دکتر محمدرضا ضیایی بیگدلی (استاد، دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر محمد عیسائی تفرشی (استاد، دانشگاه تربیت مدرس)، دکتر حسین غلامی (دانشیار، دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر سیّدمحمّد قاری‌سیّدفاطمی (دانشیار، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر سیّد مرتضی قاسم‌زاده (استاد، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری)، دکتر کورُش کاویانی باغبادرانی (دانشیار، دانشگاه علامه طباطبایی)، دکتر عباسعلی کدخدایی (دانشیار، دانشگاه تهران)، دکتر حسنعلی مؤذن‌زادگان (دانشیار، دانشگاه علامه طباطبایی)، آیت‌الله دکتر سیّد مصطفی محقق داماد (استاد، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر قاسم محمدی (استادیار، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر جمشید ممتاز (استاد، دانشگاه تهران)، آیت‌الله سیّد محمد موسوی بجنوردی (استاد، دانشگاه خوارزمی)، دکتر حسین میرمحمدصادقی (دانشیار، دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر علی‌حسین نجفی ابرندآبادی (استاد، دانشگاه شهید بهشتی)

3- تنوع فعالیت‌ها

پژوهشکده حقوقی شهر دانش امر پژوهش را منحصر در آثار مکتوب و نوشتاری و تنها در قالب کتاب‌ها، طرح‌ها و مقالات علمی ندانسته و با پیروی از امکانات و فرصت‌ها و البته اقتضائاتی که زندگی مدرن و دیجیتال ایجاد کرده به سمت رویکردهای پژوهشی چندرسانه‌ای گام برداشته است. در این راستا تاسیس باشگاه اندیشه‌های حقوقی در بهمن‌ماه سال 1402 در دستورکار پژوهشکده قرار گرفت که در آن از طریق سامانه برخط و شبکه‌های مجازی خود به معرفی تصویری بیش از 100 رساله‌ و پایان نامه، کتاب‌ و مقاله حقوقی برتر با حضور خود مولفین آن‌ها پرداخته و از این طریق هم مهمترین پژوهش‌های حقوقی کشور را به جامعه علمی معرفی کرده و هم همکاران و شبکه‌ پژوهشی خود را وسعت بخشیده است تا در طرح‌های پژوهشی آتی به اقتضاء موضوع از همکاری نخبگان جامعه حقوقی بهره ببرد.

علاوه براین پژوهشکده حقوقی شهر دانش در تکمیل طرح‌ها و فعالیت‌های پژوهشی خود به جهت یافتن راه‌حل‌ها در برابر چالش‌های حقوقی و واقعیت‌های عینی و عملی پیش روی کشور، پرداختن به مهم‌ترین معضلات جامعه حقوقی، تبادل اندیشه‌ها و نظریات، طرح دیدگاه‌های گوناگون علمی و ارائه نظریات علمی در تبیین مسائل و راه‌حل آنها و در نهایت اصلاح وضعیت موجود، اقدام به برگزاری اجلاسیه‌هایی با شرکت حقوقدانان برجسته کشور می‌نماید. این جلسات که در قالب اجلاسیه کرسی‌های نظریه‌پردازی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و با تصویب هریک از اجلاسیه‌ها توسط دبیرخانه مربوطه برگزار می‌گردد، این امکان را می‌دهد که ارائه‌کننده نظریات به بیان دیدگاه و نقد و بیان راه‌حل‌های خود بپردازند و این دیدگاه‌ها را در معرض داوری و نقد حداقل دو نفر از حقوقدانانی که نقش داوری را به عهده می‌گیرند بگذارند هرچند حقوقدانان دیگر شرکت‌کننده نیز اغلب فرصت طرح دیدگاه‌های خود را می‌یابند و مباحثات مفید و سازنده‌ای درمی‌گیرد که به پرورش و غنای نظریات می‌انجامد.

همچنین یکی از ویژگی‌های منحصربفرد پژوهشکده حقوقی شهردانش که آن را از سایر پژوهشکده‌های خصوصی و حتی دولتی در کشور متمایز می‌کند، امتیاز و انتشار چهار نشریه علمی-پژوهشی در گرایش‌های مختلف حقوقی است که از طریق آن هم به واسطه اعضای هیئت علمی نشریات با بزرگترین حقوقدانان کشور ارتباط مستمر و حرفه‌ای دارد و هم در معرض آشنایی و همکاری علمی با شاخص‌ترین اندیشه‌های حقوقی در سطح کشور قرار دارد. مجله پژوهش‌هاي حقوقي از سال ۱۳۸۱، از سال ۱۳۹۲، مجله پژوهش‌های حقوق خصوصی از سال ۱۳۹۲ و نهایتاً مجله پژوهش‌های حقوق مالی و اقتصادی از سال 1402 آغاز به فعالیت کرده‌اند.

4- بهره‌مندی از انتشارات اختصاصی

پژوهشکده در سال ۱۳۷۸ فعالیت خود در زمینه انتشار كتاب را با رویکرد پژوهشی آغاز نمود و امروز يكي از مهمترین ناشران كتب تخصصي حقوقي در کشور است. بسیاری از کتب منتشره، در پی تحقیقات انجام شده در پژوهشکده یا ترجمه عناوین برگزیده‌ای که نیاز به آنها در ادبیات حقوقی کشور ضروری تشخیص داده شده است، به زیور طبع آراسته گردیده‌اند. تعدادی از کتب منتشره پژوهشکده، به عنوان منبع درسی در دانشگاه‌های مختلف تدریس می‌شوند که به دفعات چاپ شده و بعضاً تا چاپ ۴۵ پیش رفته‌اند. پژوهشکده حقوقی شهر دانش، به عنوان تنها پژوهشکده حقوقی بخش خصوصی در ایران، مسئولیت خود را در نقد قوانین و مقررات کشور مورد توجه قرار داده و آثاری را نیز در این زمینه منتشر کرده است. همچنین، شناسایی نقاط ضعف در منابع و ادبیات حقوقی کشور، همواره مورد توجه واحد انتشارات پژوهشکده قرار داشته است و در بسیاری از حوزه‌های جدید حقوق، نخستین آثار، توسط مؤسسه منتشر گردیده است. نگاهی به عناوین کتب منتشره پژوهشکده، حکایت از نوع نگاه و سیاست انتشاراتی پژوهشکده دارد. انتشارات شهردانش در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال 1403 جایزه بهترین ناشر دانشگاهی را دریافت کرد. انتشارات شهردانش این آمادگی را دارد تا طرح‌های پژوهشی که در واحد مدیریت جذب و اجرای طرح‌های پژوهشی برای سازمان‌ها و نهادهای همکار به سرانجام می‌رسد را در قالب کتاب منتشر سازد.

5- بهره‌مندی از تیم رسانه‌ای حرفه‌ای

پژوهشکده حقوقی شهر دانش با استفاده از تیم رسانه‌ حرفه‌ای خود برای جلب مشارکت مردمی در طرح‌های پژوهشی و اطلاع‌رسانی بهنگام و مناسب نسبت به آثار پژوهشی صورت پذیرفته به صورت مستمر اقدام به ساخت ویدیوهای تبلیغاتی و کوتاه کرده که در سامانه اینترنتی (sdil.ac.ir) و شبکه‌های مجازی خود قابل رویت است. هم‌چنین به اقتضای برخی از طرح‌های مصوب، پژوهشکده با استفاده از تیم مجرب رسانه خود اقدام به ساخت مستندهای تحقیقاتی (Investigative Documentaries) کرده است و در صورت نیاز در پژوهش‌های آتی می‌تواند از این امکان منحصربفرد خود نیز استفاده کند.