• اعطای فرزندخواندگی به دختران مجرد و زنان بدون شوهر

• مؤلف: دکتر داریوش دورودی اصل
• انتشارات پژوهشکده حقوقی شهردانش
• برای خرید کتاب کلیک کنید

سال چاپ: 1399
نوبت چاپ: اول

فهرست مطالب:
فصل اول: کلّیات
1-1- چکیده
1-2- مقدمه
1-3- اهمیت و ضرورت موضوع
فصل دوم: مبانی نظری
2-1- تاریخچه
2-2- تعاریف
2-2-1- تعریف فرزندخواندگی
2-2-1-1- فرزندپذیری مؤسسه‌ای
2-2-1-2- فرزندپذیری مؤسسه‌ای کودکان با نیاز خاص
2-2-1-3- فرزندپذیری مستقل
2-2-1-4- فرزندپذیری بین‌المللی
2-2-1-5- فرزندپذیری پیش از تولد
2-2-2- تعریف کودک
2-2-3- تعریف نوجوان
2-2-4- تعریف کودکان بی‌سرپرست
2-2-5- کودکان بدسرپرست
2-2-6- تعریف نوجوان بی‌سرپرست
2-2-7- تعریف نوجوان بدسرپرست
2-2-8- تعریف دختران مجرد
2-2-9- تعریف زنان بی‌شوهر
2-3- پیشینه فرزندخواندگی
2-3-1- فرزندخواندگی در ایران باستان
2-3-1-1- دوره پیشدادی و کیانی
2-3-1-2- دوره هخامنشی
2-3-1-3- دوره ساسانی
2-3-2- فرزندخواندگی در یونان و روم قدیم
2-3-3- فرزندخواندگی در اعراب جاهلی
2-3-4- فرزندخواندگی در اسلام
2-3-5- فرزندخواندگی در فقه امامیه
2-3-6- فرزندخواندگی در سایر ادیان
2-3-7- فرزندخواندگی در حقوق کامِن‌لا
2-3-8- فرزندخواندگی در حقوق فرانسه
2-3-9- فرزندخواندگی در نظام رومی ـ ژرمنی
2-3-10- فرزندخواندگی بین‌المللی
2-3-11- فرزندخواندگی در حقوق موضوعه ایران
فصل سوم: بررسی حق سرپرستی دختران مجرد و زنان بدون شوهر
3-1- پیشگفتار
3-2- مبحث اول: پیشینه قانونی و عرفی اعطای حق فرزندخواندگی به دختران مجرد و زنان بدون شوهر
3-2-1- در قرون و اعصار گذشته
3-2-2- در قوانین داخلی
3-2-3- در قوانین خارجی
3-2-3-1- فرانسه
3-2-3-2- انگلستان
3-2-3-3- آمریکا
3-2-3-4- آلمان
3-3- مبحث دوم: پیشینه شرعی و بررسی فقهی اعطای فرزندخواندگی به دختران مجرد و زنان بی‌شوهر
3-4- مبحث سوم: سیر تصویب
3-5- مبحث چهارم: مقایسه بند (ج) با قوانین سابق داخلی درخصوص حق سرپرستی دختران مجرد و زنان بی‌شوهر
3-5-1- مقایسه با قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353
3-5-2- مقایسه با لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بهزیستی کشور مصوب 1359 و اصلاحی 1357
3-5-3- مقایسه با قانون تأمین زنان و کودکان بی‌سرپرست مصوب 1371
3-5-4- مقایسه با قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 1381
3-6- مبحث پنجم: ویژگی‌های بند (ج)
3-6-1- ممیّزات اصلی
3-6-1-1- سن کودک
3-6-1-2- اجازه اعطاء به خانواده‌های دارای فرزند
3-6-1-3- اجازه اعطاء به دختران مجرد
3-6-1-4- اجازه اعطاء به زنان بی‌شوهر
3-6-1-5- اعطای مرخصی شش‌ماهه به دختران مجرد و زنان بدون شوهر سرپرست
3-6-1-6- اجازه اعطاء به اتباع ایرانی مقیم خارج
3-6-1-7- اجازه ازدواج سرپرست با فرزندخوانده
3-6-1-7-1- دلایل حقوقی حرمت ازدواج سرپرست با فرزندخوانده
3-6-1-7-1-1- مخالفت با اخلاق حسنه و نظم عمومی
3-6-1-7-1-2- تعارض با کنوانسیون حقوق کودک
3-6-1-7-1-3- تعارض با اصول قانون اساسی
3-6-1-7-1-4- تعارض با سایر مواد همین قانون (قانون حمایت مصوب 1392)
3-6-1-7-2- تبعات ازدواج سرپرست با فرزندخوانده
3-6-1-8- جایگزینی ارث برای فرزندخوانده
3-6-1-8-1- تملیک بخشی از اموال یا حقوق خود به کودک یا نوجوان تحت سرپرستی
3-6-1-8-2- بیمه سرپرست نزد یکی از شرکت‌های بیمه به نفع کودک
3-6-1-8-3- برخورداری کودک تحت سرپرستی از مزایای بیمه
3-6-1-9- امکان واگذاری کودکان بدسرپرست
3-6-1-9-1- شرایط واگذاری کودکان بدسرپرست
3-6-2- سایر ویژگی‌ها
3-6-2-1- شرایط سرپرستی دختران مجرد و زنان بی‌شوهر
3-6-2-1-1- شرایط عمومی
3-6-2-1-1-1- تقیّد به انجام واجبات و ترک محرمات
3-6-2-1-1-2- عدم‌محکومیت جزایی مؤثر با رعایت موارد مقرر در قانون مجازات اسلامی
3-6-2-1-1-3- تمکّن مالی
3-6-2-1-1-4- عدم‌حجر
3-6-2-1-1-5- سلامت جسمی و روانی لازم و توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان تحت سرپرستی
3-6-2-1-1-6- نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، مواد روان‌گردان و الکل
3-6-2-1-1-7- صلاحیت اخلاقی
3-6-2-1-1-8- عدم‌ابتلا به بیماری‌های واگیر و یا صعب‌العلاج
3-6-2-1-1-9- اعتقاد به یکی از ادیان مصرّح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
3-6-2-1-2- شرایط اختصاصی
3-6-2-1-2-1- داشتن حداقل 30 سال سن
3-6-2-1-2-2- منحصراً سرپرستی اناث
3-6-2-1-3- شرایط کودک موردتقاضا
3-6-2-2-1- سن تا 16 سال
3-6-2-2-2- ناشناس بودن خانواده کودک
3-6-2-2-3- عدم‌مراجعه پدر، مادر، جدّ پدری و ولی منصوب از سوی ولی قهری تا دو سال
3-6-2-2-4- عدم‌صلاحیت پدر، مادر، جدّ پدری و ولی منصوب از سوی ولی قهری برای سرپرستی طفل
3-6-2-3- مرجع صالح تشخیص واجدین شرایط
3-6-2-4- نحوه صدور شناسنامه
3-6-2-5- نقش و وظیفه سازمان‌های حمایتی
3-6-2-5-1- نقش و وظیفه سازمان بهزیستی کشور (به‌ترتیب مذکور در قانون)
3-7- مبحث ششم: آثار حکم سرپرستی
3-7-1- حضانت و تربیت کودک
3-7-2- ولایت بر فرزندخوانده
3-7-3- نفقه
3-7-4- اداره اموال و نمایندگی قانونی فرزندخوانده
3-7-5- اطاعت فرزندخوانده از سرپرست‌ها
3-7-6- عدم‌حرمت ازدواج
3-7-7- اجازه استفاده کودک از نام خانوادگی سرپرست
3-7-8- توارث
3-7-9- بقای رابطه فرزندخوانده با پدر و مادر اصلی و اقارب نسبی
3-7-10- عدم‌رابطه فرزندخوانده با اقارب نسبی، سببی و رضاعی سرپرست‌ها
3-7-11- عدم‌محرمیت والدین با فرزندخوانده
3-8- مبحث هفتم: پایان فرزندخواندگی (سرپرستی)
3-8-1- بطلان سرپرستی
3-8-2- فسخ سرپرستی
3-8-2-1- فسخ به درخواست مقام قضایی
3-8-2-2- فسخ به درخواست سرپرست
3-8-2-3- فسخ با توافق زوجین سرپرست و پدر و مادر واقعی طفل
3-8-2-4- فسخ با توافق زوجین سرپرست و فرزندخوانده به سن رشد رسیده
3-9- مبحث هشتم: آیین‌نامه‌های اجرایی قانون
3-9-1- آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب 1394/04/14
3-9-2- آیین‌نامه اجرایی ماده 22 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب 1394/04/14
3-10- مبحث نهم: ایرادات، موانع و مشکلات بند (ج) ماده 5 قانون در مقام نظر و عمل
3-10-1- ایرادات و موانع مشترک
3-10-1-1- عدم‌پوشش بیمه‌ای فرزندخوانده در دوران سرپرستی آزمایشی
3-10-1-2- سخت‌گیری بی‌مورد درخصوص برخی شرایط متقاضیان سرپرستی
3-10-1-3- نبود آیین‌نامه و دستورالعمل برای اجرای ماده 21
3-10-1-4- دلسردی و عدم‌اطمینان متقاضیان سرپرستی و سرپرستان به‌دلیل امکان فسخ سرپرستی متعاقب مراجعت والدین واقعی طفل
3-10-1-5- ابهام در رعایت اشتراکات دینی میان سرپرست و افراد تحت سرپرستی
3-10-1-6- نامعلوم بودن چگونگی تکلیف سازمان بهزیستی درخصوص تبصره 1 ماده 23
3-10-2- ایرادات و موانع خاص دختران مجرد و زنان بدون شوهر
3-10-2-1- جایگزینی احتمالی ازدواج و تشکیل خانواده
3-10-2-2- هم‌جنس‌گرایی احتمالی
فصل چهارم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
4-1- نتیجه‌گیری
4-2- پیشنهادات
4-2-1- پیشنهادات درخصوص رفع ابهامات و ایرادات قانون حمایت مصوب 1392
4-2-1-1- تدوین آیین‌نامه اجرایی برای ماده 21 و ایضاح تبصره 6 آیین‌نامه اجرایی قانون
4-2-1-2- اصلاح شرایط درخواست‌کنندگان سرپرستی (بند الف ماده 6)
4-2-1-3- نامعلوم بودن چگونگی تکلیف سازمان بهزیستی درخصوص (تبصره 1 ماده 23)
4-2-1-4- رفع ابهام در رعایت اشتراکات دینی میان سرپرست و افراد تحت سرپرستی (تبصره 1 ماده 6)
4-2-1-5- بالا بردن حداقل سن دختران مجرد و زنان بدون شوهر برای تقاضای فرزندخواندگی (بند ج ماده 5)
4-2-2- پیشنهادات درخصوص کلّیت موضوع فرزندخواندگی
پیوست‌ها
پیوست 1) قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392
پیوست 2) آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست ابلاغی 1394/04/20
پیوست 3 آیین‌نامه اجرایی ماده 22 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست 1394/04/25 آیین‌نامه اجرایی ماده (۲۲) قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست
پیوست 4
فهرست دارویی فهرست شماره 1
فهرست دارویی فهرست شماره 2
فهرست دارویی فهرست شماره 3
فهرست دارویی فهرست شماره 4
منابع و مآخذ