چکیده: رفتار قضات به دلیل موردِجایگاه و قدرتی که درباره جان و مال و عرض و ناموس شهروندان دارند آثار سرنوشت‌ساز یا سرنوشت‌سوزی بر زندگی مراجعان به دادگاه‌ها دارد. به همین دلیل آسیب‌‌ها و خطراتی جایگاه قضاوت را تهدید میکند. به‌علاوه رفتار فردی قضات می‌تواند، کل نظام قضایی را متأثر کند و لذا ازاین‌جهت نیز نظارت بر رفتار قضات ضرورت گریزناپذیری است. باتوجه‌به دشواری‌های قضاوت و پیچیدگی‌‌های روزافزون آن کارگروه‌‌هایی در قوه قضاییه و دادگاه عالی انتظامی قضات کشورهای موضوع تحقیق، تشکیل شده که با بررسی فراوانی و ماهیت تخلفات و گزارش نهادهای نظارتی، تدابیر مختلفی من‌‌جمله آموزش‌های ضمن خدمت برای قضات پیش‌‌بینی میکنند تا ضمن پیشگیری و مهار این تخلفات، توانایی چیره‌شده بر این مشکلات و نارسایی‌ها را آموزش بدهند و بدین‌ترتیب هر نظام قضایی برای دستیابی قوه قضاییه خود به رسالت‌های موردِنظر، با بهره‌‌گیری از بررسی‌های دقیق انجام‌شده و استفاده از تجربیات سایر کشورها، فرصت‌‌ها و راهکارهایی را جهت اصلاح رفتارهای حرفه‌ای قضات طراحی میکنند. در کشورهای موضوع مطالعه، مجموعه کد اخلاقی قضات وجود دارد که در این مجموعه‌‌ها، اصولی تعریف و تبیین شده که قضات می‌بایست در کار قضاوت به آنها پایبند باشند. مقررات دقیق و مفصلی درباره فعالیت‌‌های تجاری و اقتصادی قضات وضع‌شده که در نظام قضایی ما هیچ نشانه‌ای از آن نیست حال آنکه ماهیت تحولات اجتماعی و اقتصادی جامعه ایران ایجاب میکند چنین قوانینی وضع شوند؛ درحالی‌که در قانون نظارت بر رفتار قضات که در سال‌‌های اخیر تصویب‌شده، چنین وجوهی از مسئله موردِتوجه قانونگذار ایرانی نبوده است.
