سایر مصوبات
منتشره از تاریخ
1400/01/11 لغایت 1400/01/20
در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
دستورالعمل نحوه تحقیق و رسیدگی با استفاده از سامانه‌های ارتباط الکترونیک
مصوبات جلسه نوزدهم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور
مصوبات جلسه بیستم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور
آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران
دستورالعمل نحوه تحقیق و رسیدگی با استفاده از سامانه‌های ارتباط الکترونیک
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22146 ـ 11/01/1400
شماره 9000/467/100 ـ ۱۴۰۰/۱/۸
جناب آقای دکتر اکبرپور
رئیس محترم هیأت‌مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی کشور
تصویر دستورالعمل شماره 9000/337/100 مورخ ۱۴۰۰/۱/۸ ریاست محترم قوه‌قضائیه در خصوص «نحوه تحقیق و رسیدگی با استفاده از سامانه‌های ارتباط الکترونیک» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ایفاد می‌گردد.
مدیرکل دبیرخانه قوه‌قضائیه ـ دکتر محسن محدث
دستورالعمل نحوه تحقیق و رسیدگی با استفاده از سامانه‌های ارتباط الکترونیک
در اجرای ماده ۶۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۰۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی و به منظور تسهیل و تسریع در رسیدگی‌های قضائی، کاهش اتلاف وقت و نیروی انسانی و ایجاد رویه واحد در رسیدگی‌های الکترونیکی، تعیین شیوه انجام تحقیق از اصحاب دعوی، اخذ شهادت از شهود یا استماع نظرات کارشناسان، دادرسی در مراجع قضائی با استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی، «دستورالعمل نحوه تحقیق و رسیدگی با استفاده از سامانه‌های ارتباط الکترونیک» به شرح مواد آتی است:
ماده ۱ ـ اختصارات و تعاریف به‌کاررفته در این دستورالعمل به شرح زیر است:
الف ـ سمپ: سامانه مدیریت پرونده قضائی؛
ب ـ سامانه ثنا: سامانه ثبت‌نام الکترونیکی؛
پ ـ دفتر خدمات: دفتر خدمات الکترونیک قضائی؛
ت ـ سامانه ارتباط الکترونیکی: مجموعه‌ای از تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری که امکان برقراری ارتباط زنده صوتی و تصویری یا الکترونیکی بین افراد را فراهم می‌کند؛
ث ـ حساب کاربری: یک نشانی الکترونیکی که به هر یک از مراجعان قوه‌قضائیه به منظور دسترسی به سامانه ابلاغ اختصاص یافته است. این نشانی معمولاً یک شناسه کاربری و گذرواژه است؛
ج ـ مرجع قضائی: مرجعی که به امور قضائی اشتغال دارد، از قبیل دادسراها، دادگاه‌های حقوقی و کیفری، دادگاه‌های تجدیدنظر، دیوان‌عالی کشور، دیوان عدالت اداری و شوراهای حل اختلاف؛
چ ـ اشخاص پرونده: طرفین دعوا یا شکایت و وکلا یا نمایندگان قانونی آنها؛
ح ـ اشخاص مرتبط: اشخاصی که اصالتاً یا به وکالت یا نمایندگی در موضوع دعوا یا شکایت دخالت نداشته لیکن به تشخیص مرجع قضائی استماع اظهارات یا جلب نظر آنان در رسیدگی یا اجرای احکام ضروری شناخته شده است از قبیل ضابطان، کارشناسان، شهود و مطلعان؛
خ ـ تحقیق الکترونیکی: انجام تحقیق یا استماع اظهارات در مرجع قضائی از اشخاص پرونده و اشخاص مرتبط، با استفاده از سامانه ارتباط الکترونیکی؛
د ـ جلسه: جلسه تحقیق با استفاده از سامانه ارتباط الکترونیکی در مرجع قضائی؛
ذ ـ مخاطبان: تمامی اشخاصی که برای شرکت در جلسه احضار یا دعوت شده‌اند؛
ر ـ شرکت‌کنندگان: مخاطبانی که از طریق سامانه ارتباط الکترونیکی در جلسه شرکت می‌کنند؛
ز ـ حاضران: مخاطبانی که در مرجع قضائی حاضر می‌شوند؛
ماده ۲ ـ در صورت فراهم بودن تحقیق الکترونیکی، تحقیق و برگزاری جلسه مطابق این دستورالعمل انجام می‌شود.
ماده ۳ ـ انجام تحقیق الکترونیکی منوط به احراز هویت شرکت‌کنندگان از طریق سامانه ثنا است.
در صورتی که به واسطه عدم دسترسی به سامانه یا نداشتن شناسه قضائی، احراز هویت آنان به این نحو ممکن نباشد به طرق زیر عمل خواهد شد:
الف ـ مشاهده کارت ملی یا دیگر اوراق هویتی معتبر به تشخیص مقام قضائی، از طریق ارتباط تصویری؛
ب ـ تأیید قاضی ناظر زندان، رئیس زندان، بازداشتگاه و سایر مراکز نگهداری زندانیان یا نماینده معرفی‌شده از سوی ایشان در خصوص زندانی فاقد مدارک هویتی معتبر؛
پ ـ تأیید نمایندگی دولت ایران یا کارگزاری‌های مورد تأیید مرکز در مورد ایرانیان خارج از کشور که فاقد مدارک هویتی معتبر باشند؛
تبصره ـ تحقیق الکترونیکی به صورت خودکاربری در صورتی مجاز است که امکان احراز هویت از طریق سامانه ثنا فراهم باشد.
ماده ۴ ـ در تحقیق الکترونیکی، احراز هویت به عهده شعبه رسیدگی‌کننده به پرونده و صحت و انکارناپذیری داده‌ها و ثبت مطمئن سوابق جلسه برعهده مرکز است.
ماده ۵ ـ تحقیق الکترونیکی وقتی مجاز است که قبل از انجام آن به مخاطبان ابلاغ شده باشد.
ماده ۶ ـ تجهیزات و نرم‌افزارهای موردنیاز برای شرکت در جلسه، باید به طریق مقتضی به اطلاع مخاطبان برسد.
ماده ۷ ـ قبل از شروع جلسه شرکت‌کنندگان باید ارتباط صوتی، تصویری یا الکترونیکی خود را با جلسه برقرار کنند.
ماده ۸ ـ شرکت‌کنندگان در صورت تعدد می‌توانند، پس از احراز هویت، جهت شرکت در جلسه از یک ارتباط استفاده کنند، مگر اینکه به موجب قانون یا تشخیص مقام قضائی رسیدگی‌کننده، استفاده از ارتباط جداگانه یا انفرادی ضرورت داشته باشد. در این صورت باید مراتب قبل از جلسه به آنان ابلاغ شود.
ماده ۹ ـ شرکت در جلسه باید به‌گونه‌ای باشد که موجب حفظ محرمانگی و آرامش در تحقیق و عدم دخالت یا حضور اشخاص غیرمجاز باشد. شرکت در جلسه از طریق کافی‌نت ممنوع است.
ماده ۱۰ ـ نحوه شرکت اشخاص در جلسه و انجام تحقیقات به صورت انفرادی یا جمعی تابع قوانین و مقررات مربوط به تحقیق از اشخاص پرونده یا اشخاص مرتبط است.
ماده ۱۱ ـ مقام قضائی باید قبل از شروع جلسه از امکان ارتباط شرکت‌کنندگان و آزادی اراده و بیان شرکت‌کنندگان، اطمینان حاصل کند. در صورتی که ثابت شود اظهارات آنان، بر اثر اکراه یا تهدید بوده بی‌اعتبار محسوب و تحقیق الکترونیک مجدداً انجام می‌شود.
ماده ۱۲ ـ در صورت بروز هرگونه اختلال یا قطع ارتباط به مدت طولانی به نحوی که به تشخیص مقام قضائی، تجدید جلسه ضرورت داشته باشد، با رعایت تبصره ماده ۱۰۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، رسیدگی به نزدیک‌ترین وقت ممکن موکول می‌شود.
ماده ۱۳ ـ عدم شرکت مخاطبان در جلسه، بدون عذر موجه موجب تجدید جلسه نخواهد شد. در صورت خروج عمدی و بدون عذر موجه هر یک از حاضران یا شرکت‌کنندگان، جلسه به این علت، تجدید نخواهد شد.
تبصره ـ تشخیص عذر موجه در حدود قانون، به عهده مقام قضائی است. چنانچه عذر موجه ناشی از امور فنی باشد، نظر مرکز اخذ می‌شود.
ماده ۱۴ ـ ترک جلسه توسط شرکت‌کنندگان مانع ادامه رسیدگی نمی‌شود. در صورتی که به تشخیص مقام قضائی، ادامه تحقیقات از این اشخاص ضرورت داشته باشد حسب مورد مجدداً دعوت یا احضار و در صورت نیاز جلب می‌شوند.
ماده ۱۵ ـ جلوگیری از حضور شرکت‌کنندگان در تحقیق الکترونیکی بدون جهت قانونی موجب تجدید جلسه می‌شود.
ماده ۱۶ ـ در صورتی که هر یک از شرکت‌کنندگان با اقدامات خود موجب اختلال در ارتباط یا اخلال در جلسه شوند، به طریق مقتضی به آنها هشدار داده می‌شود. چنانچه امکان جلوگیری از این رفتار نباشد، به تشخیص مقام قضائی ارتباط آنان قطع خواهد شد. در این صورت باید امکان استماع اظهارات مقام قضائی یا سایر اشخاصی که از آنان تحقیق می‌شود برای آنان فراهم باشد.
تبصره ـ مفاد این ماده در ابتدای جلسه به شرکت‌کنندگان اعلام می‌شود.
ماده ۱۷ ـ در صورتی که به تشخیص مقام قضائی جهت حفظ محرمانگی یا جلوگیری از تبانی، قطع دسترسی شنیداری تمام یا برخی از اشخاص ضرورت داشته باشد، ارتباط آنان قطع خواهد شد.
ماده ۱۸ ـ در صورتی که با وجود بیم خطر جانی یا حیثیتی و یا ضرر مالی برای شاهد یا مطلع و یا خانواده آنان، استماع اظهارات ایشان ضروری باشد، مقام قضائی با ذکر علت قانونی، بدون امکان مشاهده تصویر برای اشخاص پرونده از آنان تحقیق می‌نماید. در صورتی که مقام قضائی احتمال دهد امکان شناسایی از طریق صدای شاهد یا مطلع وجود دارد، صدا نیز قطع و پس از تنظیم صورت‌جلسه متن اظهارات برای شرکت‌کنندگان و حاضران قرائت می‌شود.
تبصره ـ در مورد بزه‌دیده نیز در صورت وجود شرایط ماده ۱۰۱ قانون آیین دادرسی کیفری، مطابق این ماده اقدام می‌شود.
ماده ۱۹ ـ هرگونه عکس‌برداری یا تصویربرداری یا ضبط صدا از جلسه ممنوع است، مگر در مواردی که به موجب مقررات یا تشخیص مرجع قضائی که در این صورت فقط توسط مرجع قضائی انجام می‌شود.
تبصره ـ مرکز ترتیبی اتخاذ می‌نماید که امکان تشخیص ضبط در حین جلسه و منبع ضبط در صورت انتشار فراهم شود. ارتباط شرکت‌کنندگان که در حال ضبط تصویر یا صوت باشند قطع و از جلسه اخراج می‌شوند.
ماده ۲۰ ـ در مواردی مانند حکم مقرر در ماده ۹۶ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی که ارائه اصول اسناد ضرورت دارد در صورتی که سند موردنظر در سامانه بایگانی الکترونیک اسناد (سبا) ثبت شده باشد، نسخه الکترونیک آن به منزله اصل است. در سایر موارد، اسناد به ترتیبی که به موجب قانون مقرر شده است ارائه می‌شود.
ماده ۲۱ ـ خلاصه اظهارات اشخاص حاضر، در صورت‌جلسه سمپ ثبت و برای شرکت‌کنندگان قرائت یا نمایش داده می‌شود. صورت‌جلسات با استفاده از تجهیزات الکترونیکی (پد امضاء) امضاء می‌شود. در صورت عدم دسترسی به این تجهیزات، رمز یک‌بار مصرف از طریق پیامک برای آنان ارسال می‌شود. شرکت‌کنندگان در صورت قبول متن تنظیم‌شده، رمز را جهت تأیید در اختیار شعبه قرار می‌دهند. در غیر این صورت، از مقام قضائی درخواست اصلاح صورت‌جلسه را می‌نمایند. چنانچه درخواست مطروحه موجه تشخیص داده شود، متن صورت‌جلسه اصلاح و در غیر این صورت، امتناع از امضاء محسوب و صورت‌جلسه با ذکر علت توسط مقام قضائی و منشی امضاء می‌شود.
ماده ۲۲ ـ در صورت عدم امکان امضاء الکترونیکی یا ارسال رمز یک‌بار مصرف برای شرکت-کنندگان، امضاء صورت‌جلسه توسط مقام قضائی و منشی با ذکر علت کافی است. در این موارد ضبط جلسه اجباری است.
ماده ۲۳ ـ برگزاری هر جلسه در زمان تعیین‌شده انجام می‌شود و باید به نحوی باشد که مانع تشکیل جلسات بعدی در آن روز نشود. در صورت طولانی شدن جلسه و تداخل با جلسات بعدی، ادامه جلسه به اولین وقت ممکن موکول می‌شود.
ماده ۲۴ ـ در صورت ضرورت یا درخواست مخاطب با تشخیص مقام قضائی، تحقیق یا رسیدگی با حضور در شعبه انجام می‌شود.
ماده ۲۵ ـ با رعایت مقررات این دستورالعمل، برگزاری جلسه، در خارج از حوزه قضائی، مستلزم اعطای نیابت قضائی نیست.
ماده ۲۶ ـ دفاتر خدمات در صورتی مجاز به ارائه خدمت در زمینه تحقیق الکترونیکی هستند که علاوه‌بر تجهیزات موردنیاز، دارای اتاق مخصوص برای این منظور باشند. شرایط اتاق تحقیق الکترونیکی دفاتر توسط مرکز تعیین می‌شود.
تبصره ـ مسئولیت حفظ محرمانگی و عدم دخالت یا حضور اشخاص غیرمجاز به عهده مدیر دفتر خدمات است.
ماده ۲۷ ـ در صورتی که تحقیق الکترونیک در مرجع انتظامی انجام می‌شود، باید امکان دسترسی به رمز یک‌بار مصرف از طریق حساب کاربری یا تلفن همراه، برای متهم فراهم باشد. در این صورت، چنانچه تحقیقات در مرجع فوق منتهی به صدور قرار به بازداشت متهم منتهی شود، نامه معرفی به زندان تنظیم و به آن مرجع ارسال می‌شود. مرکز موظف است امکان سپردن تأمین به صورت الکترونیکی را فراهم نماید.
ماده ۲۸ ـ چنانچه تحقیق الکترونیکی از متهم در زندان انجام و به صدور قرار تأمین یا تشدید آن منتهی شود، در صورت عجز از سپردن تأمین، مراتب جهت درج در سوابق، به زندان محل بازداشت اعلام می‌گردد.
تبصره ـ در مورد زندانیان رمز یک‌بار مصرف به حساب کاربری آنان ارسال می‌شود. زندان باید امکان دسترسی به حساب کاربری را برای آنان فراهم نماید.
ماده ۲۹ ـ چنانچه تحقیق الکترونیکی از زندانی، به جهت محدودیتی که از سوی قاضی دیگری برای وی اعمال شده، امکان‌پذیر نباشد از طریق مکاتبه قضائی سمپ با قاضی اعمال کننده محدودیت، هماهنگی به عمل می‌آید.
ماده ۳۰ ـ وقت مقرر جهت برگزاری جلسه، به زندان اعلام می‌شود و به‌منظور جلوگیری از تداخل اوقات جهت استفاده از اتاق جلسات الکترونیکی، مرکز موظف است سمپ را به نحوی ارتقاء دهد که در تعیین وقت با توجه به اوقات تعیین‌شده قبلی، امکان انتخاب ساعت مجاز برای جلسات تحقیق الکترونیکی مرجع قضائی و زندان فراهم باشد
ماده ۳۱ ـ مرخصی زندانی باید به نحوی باشد که مانع تشکیل جلسه نشود. چنانچه استفاده از مرخصی در وقت مقرر ضرورت داشته باشد موضوع به شعبه رسیدگی‌کننده اعلام و شرکت در جلسه به زندانی ابلاغ می‌شود. در این صورت عدم حضور زندانی به استثنای معاذیر قانونی، مانع از رسیدگی نیست.
ماده ۳۲ ـ سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی نسبت به ایجاد و تجهیز اتاق جلسات به اندازه کافی با توجه به جمعیت زندانیان هر زندان اقدام می‌کند و اطلاعات مربوط به اتاق جلسات زندان‌ها را جهت تعیین وقت در اختیار مرکز قرار دهد. شرایط محیطی و تجهیزات لازم برای اتاق جلسات توسط مرکز تعیین می‌شود.
ماده ۳۳ ـ پشتیبانی فنی و پایداری ارتباط در طول برگزاری جلسه در زندان به عهده مرکز و سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی است.
ماده ۳۴ ـ برگزاری جلسه و حضور زندانی در آن باید به نحوی باشد که مانع آزادی دفاع و اظهارات او نشود.
ماده ۳۵ ـ وکیل زندانی می‌تواند برای دفاع از موکل با رعایت سایر مقررات در جلسه، همراه زندانی باشد.
ماده ۳۶ ـ طراحی سامانه باید به نحوی باشد که امکان ارسال الکترونیکی مدارک و مستندات در جلسه فراهم باشد. در صــورت فراهم نبودن این امکان، چنانچه زندانی ارائه اسناد و مدارکی را برای دفـــاع از خود لازم بداند، می‌تواند قبل از جلسه، اسناد مذکور را به طریق مقتضی به شعبه رسیدگی‌کننده ارسال نماید.
ماده ۳۷ ـ شرکت‌کنندگان برای حضور در تحقیق الکترونیک، نباید به نحوی اقدام نمایند که امنیت شبکه یا ارتباط را به خطر اندازند.
ماده ۳۸ ـ مرکز در اجرای این دستورالعمل اقدامات زیر را معمول می‌کند:
الف ـ تأمین سازوکارهای امنیتی لازم؛
ب ـ فراهم نمودن امکان پشتیبانی فنی جهت ارتباط مراجع قضائی و مخاطبان به صورت برخط؛
پ ـ فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت راه‌اندازی سامانه ارتباط الکترونیکی برای کلیه مراجع قضائی سراسر کشور، ظرف مهلت شش ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل.
تبصره ـ واگذاری بخش فنی سامانه ارتباط الکترونیکی با رعایت قوانین و مقررات به بخش خصوصی بلامانع است. ضوابط مربوط به شرایط، نحوه واگذاری و فعالیت، تعرفه، رسیدگی به تخلفات و سایر امور مربوط، توسط، مرکز تهیه و به تصویب رئیس قوه‌قضائیه می‌رسد.
ماده ۳۹ ـ این دستورالعمل در ۳۹ ماده و ۸ تبصره در تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۲۸ به تصویب رئیس قوه‌قضائیه رسید.
رئیس قوه‌قضائیه ـ سید ابراهیم رئیسی
مصوبات جلسه نوزدهم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22146 ـ 11/01/1400
شماره 200/226737 ـ ۱۳۹۹/۱۲/۲۵
جناب آقای دکتر مجید اکبرپور
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
در اجرای مصوبه جلسه ۵۴ شورای‌عالی فضای مجازی و آیین‌نامه داخلی کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی به پیوست متن مصوبات نوزدهمین جلسه کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی جهت انتشار در روزنامه رسمی کشور ارسال می‌گردد.
دبیر شورا و رئیس کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی ـ رضا باقری اصل
مصوبات جلسه نوزدهم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور
مصوبه شماره یک
ـ پیرو جلسات کارشناسی با همکاری هیأت مقررات‌زدایی و بهبود فضای کسب‌وکار و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران سرویس استعلام تأییدیه اماکن توسط نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران برای پروانه‌های صنفی ایجاد و به هیأت مقررات‌زدایی و اتاق اصناف ارائه شود.
ـ ارائه سرویس پروانه اقامت اتباع خارجی توسط نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به سامانه جامع تجارت مورد تأیید قرار گرفت.
ـ پیرو درخواست نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ۱ ـ ایجاد و ارائه سرویس استعلام پروانه صنفی توسط اتاق اصناف به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید قرار گرفت ۲ ـ استعلام بیمه‌شده تأمین اجتماعی شامل کد کارگاه و نام کارگاه، آخرین سال و ماه لیست بیمه، نوع بیمه (شاغل، بازنشسته، بیکاری و..) برای نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تأیید شد.
ـ سرویس گذرنامه برای سامانه‌های مبارزه با قاچاق در دبیرخانه با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی و نماینده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران اقلام تبادل داده در سرویس را حداکثر تا ۲۵ اسفندماه نهایی و ابلاغ شود
ـ کلیات ارائه سرویس تصویر و اطلاعات هویتی برای استفاده در سامانه دولت همراه، پنجره واحد سماوا و پیام ایران به سازمان فناوری اطلاعات ایران توافق و مقرر شد جزییات و اقلام اطلاعاتی لازم توسط دبیرخانه با همکاری سازمان ثبت‌احوال نهایی و در جلسه بعدی کارگروه طرح شود.
ـ در اجرای بند یک مصوبه شماره یک جلسه شانزدهم کارگروه و درخواست‌های واصله در خصوص ایجاد دسترسی به برخی سرویس‌های موجود در مرکز ملی تبادل اطلاعات برقراری سرویس‌های زیر مورد تأیید کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی است:
۱ ـ وزارت راه و شهرسازی (سامانه‌های مبارزه با قاچاق): سرویس شاهکار، سرویس کدپستی، سرویس بیمه از وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، سرویس کد HS از سامانه جامع تجارت
۲ ـ وزارت راه و شهرسازی (سامانه املاک و اسکان): سرویس احراز هویت اشخاص حقیقی (انطباق)، سرویس فوت‌شدگان
۳ ـ سازمان بنادر و دریانوردی (سامانه‌های قانون مبارزه با قاچاق): سرویس پروانه گمرکی، سرویس پته گمرکی، استعلام بدهی صاحب کالا
۴ ـ بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران: سرویس اظهارنامه گمرکی
۵ ـ سازمان غذا و دارو: سرویس هویت اشخاص حقوقی
۶ ـ سازمان تأمین اجتماعی: استعلام نظام‌وظیفه از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
۷ ـ بعثه مقام معظم رهبری: استعلام نظام‌وظیفه از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، استعلام مدرک تحصیلی، کدپستی
۸ ـ سازمان نظام‌مهندسی: استعلام مدرک تحصیلی و کدپستی
۹ ـ مرکز توسعه تجارت الکرونیکی: سرویس فوت‌شدگان
۱۰ ـ استان خوزستان (پنجره واحد ارائه خدمات استان): استعلام سازمان‌های بهزیستی، بنیاد شهید، کدپستی، هویت در PGSB، بدهی مالیاتی
مصوبه شماره دو
با توجه به درخواست وزارت علوم تحقیقات و فناوری و سازمان بازرسی کل کشور در خصوص ارائه اسناد فارغ‌التحصیلی دانش‌آموختگان مؤسسات آموزش‌عالی در کشور و کمک به حذف کاغذ در صدور مدارک تحصیلی مقرر شد:
۱ ـ وزارت علوم تحقیقات و فناوری با همکاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی و مرکز خدمات حوزه‌های علمیه در اجرای مصوبه جلسه ۵۹ شورای‌عالی فضای مجازی برنامه و مدل پیشنهادی برای تخصیص شناسه یکتا به مدارک تحصیلی برای کلیه مقاطع آموزش‌عالی کشور را تدوین و ظرف مدت دو ماه برای تصویب به مراجع ذی‌ربط ارائه نماید.
۲ ـ دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی موظفند با همکاری وزارت علوم تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نسبت به انتشار مدرک فارغ‌التحصیلی دانشجویان با استفاده از امضای الکترونیک معتبر و بلندمدت اقدام نمایند
۳ ـ اسناد الکترونیکی فارغ‌التحصیلی لازم است دارای امضای الکترونیکی مقامات دانشگاه محل تحصیل و مهر سازمانی وزارت علوم یا وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی حسب مورد باشد.
۴ ـ سازمان سنجش و آموزش‌عالی کشور مکلف است نسبت به گواهی اصالت مدرک دیپلم و مدارج تحصیلی بالاتر تنها از سامانه‌های برخط وزارت آموزش‌وپرورش یا وزارت علوم تحقیقات و فناوری انجام دهد و همچنین کلیه نتایج آزمون‌های برگزارشده توسط سازمان سنجش و آموزش‌عالی کشور به صورت الکترونیکی به دستگاه اجرایی ذی‌ربط (وزارت علوم تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی) اعلام شود.
مصوبه شماره سه
در خصوص درخواست‌های وزارت راه و شهرسازی برای سامانه املاک و اسکان مقرر شد:
ـ سرویس‌دهنده‌های خدمات عمومی (آب و برق و گاز) نسبت به پالایش اطلاعات و افزایش کیفیت داده‌های مشترکین و انشعابات مبتنی بر سرویس‌های مکان‌محور و کدپستی اقدام نمایند تا نیازمندی‌های سامانه املاک و اسکان فراهم شود.
ـ اقلام اطلاعاتی موردنظر وزارت راه و شهرسازی با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط و دبیرخانه نهایی و جهت تصویب در جلسه آتی به کارگروه تعامل‌پذیری ارائه شود.
مصوبه شماره چهار
با عنایت به درخواست وزارت کشور (نامه شماره ۱۵۷۳۴۵ مورخ ۹۹/۱۰/۸) و پیرو ابلاغیه شماره 99/105780 مورخ ۱۳۹۹/۹/۲۶ دبیر محترم شورای‌عالی فضای مجازی در خصوص نگاشت نهادی پایگاه اتباع خارجی و ارائه گزارش جلسات کارشناسی برگزارشده به اعضاء و دبیر شورای‌عالی فضای مجازی (نامه شماره 200/191438 مورخ ۱۳۹۹/۱۱/۰۸) و مباحث طرح‌شده در این جلسه و عدم توافق سه دستگاه ارائه‌دهنده خدمات هویتی اتباع خارجی (ناجا، واجا و وزارت کشور) و در اجرای ماده ۷ مصوبه جلسه ۵۴ شورای‌عالی فضای مجازی (ابلاغیه شماره 97/104533 مورخ ۱۳۹۷/۱۰/۱۲) مقرر شد مدل مفهومی پایگاه یکپارچه اتباع خارجی با استفاده از پایگاه‌های موجود با محوریت دبیرخانه و اعلام‌نظر دستگاه‌های ذی‌ربط تهیه و برای بررسی و تصویب به مرکز ملی فضای مجازی ارسال شود.
مصوبات جلسه بیستم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22146 ـ 11/01/1400
شماره 200/227169 ـ ۱۳۹۹/۱۲/۲۶
جناب آقای دکتر مجید اکبرپور
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
در اجرای مصوبه جلسه ۵۴ شورای‌عالی فضای مجازی و آیین‌نامه داخلی کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی به پیوست متن مصوبات بیستمین جلسه کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی جهت انتشار در روزنامه رسمی کشور ارسال می‌گردد.
دبیر شورا و رئیس کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی ـ رضا باقری اصل
مصوبات جلسه بیستم کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی کشور
مصوبه شماره یک
ـ پیرو درخواست اپراتور تلفن همراه ایرانسل در خصوص استفاده از سرویس عکس اشخاص حقیقی برای ارائه خدمات مالکیت و نقل‌وانتقال سیم‌کارت مورد توافق قرار گرفت. لازم به ذکر است در فرایند تحویل و فعال‌سازی رعایت مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ضروری است
ـ در اجرای بند یک مصوبه شماره یک جلسه شانزدهم کارگروه و درخواست‌های واصله در خصوص ایجاد دسترسی به برخی سرویس‌های موجود در مرکز ملی تبادل اطلاعات برقراری سرویس‌های زیر مورد تأیید کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی است:
۱ ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی (خزانه‌داری): سرویس شاهکار، سرویس کدپستی و شرح نشانی، مکان اقامت، متوفیان، احراز هویت متد دو، انطباق شبای بانکی
۲ ـ وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی: سرویس سو پیشینه، سرویس بدهی مالیاتی
۳ ـ شرکت حامی سیستم: سرویس شاهکار، سرویس کدپستی و شرح نشانی، انطباق هویت، انطباق شبای بانکی، سرویس بدهی مالیاتی
۴ ـ کمیته امداد امام خمینی: سرویس کدپستی و شرح نشانی
۵ ـ کانون دفاتر اسناد رسمی: سرویس کدپستی و شرح نشانی
آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22149 ـ 16 /01/ 1400
شماره 9000/1302/100 ـ ۱۴۰۰/۱/۱۴
جناب آقای دکتر اکبرپور
رئیس محترم هیأت‌مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی کشور
تصویر آیین‌نامه شماره 9000/583/100 مورخ ۱۴۰۰/۱/۱۰ ریاست محترم قوه قضاییه در خصوص «قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ایفا می‌گردد.
مدیرکل دبیرخانه قوه قضاییه ـ دکتر محسن محدث
شماره 9000/583/100 ـ ۱۴۰۰/۱/۱۰
آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران
در اجرای ماده ۷۵ قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران و بنا به پیشنهاد رئیس سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور، «آیین‌نامه قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران» به شرح مواد آتی است.
فصل اول: کلیات
مبحث اول: اختصارات و تعاریف
ماده 1ـ معانی اصطلاحات و اختصارات آیین‌نامه به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ سازمان: سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور؛
ب ـ قانون: قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب ۲۵/۴/۱۳۵۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی؛
پ ـ کانون: کانون سردفتران و دفتریاران مرکز (تهران) و یا هر کانونی که بر اساس ماده (۵۸) قانون در مراکز استان‌ها ایجاد می‌شود؛
ت ـ آیین‌نامه: آیین‌نامه قانون؛
ث ـ دفترخانه: دفترخانه اسناد رسمی موضوع ماده ۱ قانون؛
ج ـ سردفتر: شخص موضوع ماده ۲ قانون که اداره امور دفترخانه اسناد رسمی را برعهده دارد؛
چ ـ دفتریار: شخص موضوع ماده ۳ قانون که جهت معاونت سردفتر به پیشنهاد سردفتر و به موجب ابلاغ سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور برابر قانون انتخاب می‌شود؛
ح ـ هیأت: هیأتی که به منظور مصاحبه با داوطلبان سردفتری و انتخاب سردفتران توسط رئیس قوه‌قضائیه انتخاب می‌شود؛
خ ـ دفتر: دفتر الکترونیکی که اسناد رسمی در آن ثبت می‌شود که این دفتر جایگزین دفتر موضوع ماده ۱۸ قانون است و به‌صورت برخط (آنلاین) در دسترس سازمان می‌باشد؛
د ـ دادگاه: دادگاه انتظامی سردفتران و دفتریاران؛
ذ ـ دادستان: دادستان انتظامی سردفتران و دفتریاران؛
ر ـ اصحاب سند: اشخاص متقاضی تنظیم سند در دفترخانه.
ماده ۲ـ سازمان می‌تواند بخشی از وظایف خود غیر از امور حاکمیتی موضوع ماده ۸ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات بعدی را به دفترخانه‌ها واگذار نماید. تعرفه حق‌الزحمه دفترخانه‌ها، بابت ارائه خدمات واگذارشده توسط سازمان تهیه می‌شود و به تصویب رئیس قوه‌قضائیه می‌رسد.
مبحث دوم: پذیرش سردفتر
ماده 3ـ سازمان مکلف است پس از کسب اجازه از رئیس قوه‌قضائیه، جهت رفع نیاز مناطقی که به موجب مقتضیات محلی، اقتصادی، میزان کار و تعداد مراجعان به دفاتر، نیاز به تأسیس دفترخانه دارد، پس از اعلام عمومی، به نحو مقتضی، به شرح زیر نسبت به پذیرش سردفتر اقدام نماید:
الف‌ـ اعلام عمومی مهلت ثبت‌نام و شرایط عمومی و اختصاصی لازم جهت ثبت‌نام داوطلبان؛
ب ـ ثبت‌نام از واجدین شرایط در مهلت مقرر؛
پ ـ برگزاری آزمون کتبی تستی؛
ت ـ مصاحبه با ثبت‌نام کنندگان، توسط هیأت، پس از پایان مهلت تعیین‌شده و پذیرش سردفتران موردنیاز پس از طی مراحل گزینش.
تبصره 1ـ حداقل نصاب نمره قبولی در مرحله آزمون کتبی برای مناطق مختلف، توسط سازمان تعیین می‌شود.
تبصره 2ـ شرکت سردفتر در دوره‌های آموزشی که در ابتدای شروع به کار و یا در ضمن خدمت توسط سازمان یا کانون برگزار می‌شود الزامی است.
تبصره 3ـ داوطلبان هنگام ثبت‌نام در آزمون سردفتری نباید در هیچ‌یک از مشاغل مصرح در ماده ۱۵ قانون اشتغال داشته باشند و چنانچه رئیس سازمان احراز نماید فردی بدون رعایت این ماده پذیرفته‌شده یا پس از صدور ابلاغ به یکی از مشاغل مذکور اشتغال یافته است، ابلاغ وی را لغو می‌نماید.
تبصره 4ـ تدریس در دانشگاه مانع شغل سردفتری نیست، مشروط به اینکه مستخدم دولت و یا عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش‌عالی نبوده و با اذن رئیس سازمان باشد.
تبصره 5 ـ پذیرش سردفتر محدود به زمان خاص نمی‌باشد و سازمان می‌تواند برحسب نیاز به صورت سالانه نسبت به پذیرش سردفتر مطابق مقررات اقدام نماید.
تبصره 6 ـ نحوه جذب سردفتر براساس این ماده، نافی صلاحیت رئیس قوه‌قضائیه برای جذب سردفتر براساس ماده ۲ قانون نخواهد بود.
مبحث سوم: تأسیس دفترخانه
ماده 4ـ سردفتر مکلف است حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ پیام الکترونیکی حکم انتصاب سردفتری خود، نسبت به تأسیس دفترخانه و شروع به کار در محدوده محلی که در حکم تعیین شده است، اقدام نماید و در صورت عدم انجام این تکلیف حکم مذکور کأن لم یکن تلقی می‌شود.
تبصره 1ـ پس از تعیین محل استقرار دفترخانه و تأیید آن از طرف اداره ثبت مربوط، هرگونه جابجایی در همان محل، منوط به تأیید اداره ثبت همان محل است.
تبصره 2ـ تغییر محل دفترخانه از محل تعیین شده، اعم از شهر یا شهرستان یا بخش در حکم سردفتر، به محل دیگر منوط به موافقت و صدور حکم توسط رئیس سازمان مطابق دستورالعمل مصوب سازمان است.
تبصره 3ـ در صورت ضرورت، رئیس سازمان به طور موقت برای سردفتر ابلاغ دفتر سیار در شهر یا محل دیگر صادر می‌کند و با رفع ضرورت، ابلاغ مذکور لغو خواهد شد.
ماده 5ـ محل دفترخانه باید به‌گونه‌ای باشد که دسترسی و حضور افراد توان‌خواه و سالمند به سهولت صورت گیرد. مساحت محل دفترخانه با توجه به محل قرار گرفتن و تعداد مراجعان با نظر سازمان تعیین می‌شود و در هر صورت مساحت آن نباید کمتر از ۵۰ مترمربع باشد. در آپارتمان‌هایی که فاقد آسانسور است، دفترخانه نباید در طبقات سوم به بالا مستقر شود. تأسیس دفتر در مجتمع مسکونی آپارتمانی ممنوع است، مگر سردفتر مالک باشد و رضایت کتبی سایر مالکین و بهره‌برداران را اخذ کند.
ماده 6ـ محل دفترخــانه باید مجـهز به دوربین مداربسته با قابلیت ضبــط صدا و تصویر، کپسول آتش‌نشانی و مکان مطمئن برای نگهداری اسناد و دفاتر ثبتی باشد. وجود دوربین مداربسته باید از قبل به اشخاص اعلام شود.
ماده 7ـ نصب تابلو مشخصات سردفتر و دفتریار و کارکنان در دفترخانه الزامی است.
ماده 8ـ تابلو و مهر دفترخانه باید طبق نمونه مصوب سازمان ساخته شود و قید عبارات تبلیغی و القاب در تابلو، مهر و سربرگ دفترخانه ممنوع است.
فصل دوم: انتخاب سردفتران و دفتریاران
مبحث اول: مدارک و شرایط لازم برای انتخاب
ماده 9ـ متقاضیان باید دارای شرایط مقرر در ماده ۶ قانون باشند و مدارک مثبت آن را ارائه کنند. تصدیق اجتهاد موضوع بند (۴) ماده (۶) قانون باید متضمن نام و نام خانوادگی متقاضی و شماره ملی و تاریخ تولد وی با حروف باشد و صحت صدور آن باید به تأیید رئیس قوه‌قضائیه یا مرجع مورد تأیید ایشان برسد.
تبصره ـ تصدیق‌هایی که دلالت صریح بر اجتهاد متقاضی ندارد و یا بیانگر مراتبی از تحصیلات وی باشد قابل پذیرش نیست.
ماده 10ـ سردفتر موظف است حداکثر ظرف مدت دو ماه پس از آغاز به کار، شخص واجد شرایط را برای تصدی سمت دفتریاری اول موضوع ماده (۳) قانون به سازمان معرفی نمایند.
تبصره 1ـ داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا کارت معافیت دائم از خدمت وظیفه عمومی برای آقایان الزامی است.
تبصره 2ـ شخص معرفی‌شده توسط سردفتر در صورت قبولی در آزمون کتبی، طی مراحل گزینش، مصاحبه و احراز صلاحیت، با حکم رئیس سازمان منصوب می‌شود و در صورت عدم انتخاب شخص معرفی‌شده به‌عنوان دفتریار، سردفتر مکلف است شخص دیگری را معرفی نماید. شرکت دفتریار در دوره‌های آموزشی که در ابتدای شروع به کار و یا در ضمن خدمت توسط سازمان یا کانون برگزار می‌شود الزامی است.
تبصره 3ـ در صورت انتخاب دفتریار دوم، پرداخت حقوق وی طبق مقررات برعهده سردفتر خواهد بود.
ماده 11ـ دفتریار کفیل توسط اداره ثبت محل تعیین می‌شود و دارای حقوق و وظایف و حق‌السهم مساوی با دفتریار اصیل از حق‌التحریر است.
ماده 12ـ انتقال دفتریار از یک دفترخانه به دفترخانه دیگر با موافقت هر دو سردفتر و تأیید سازمان امکان‌پذیر است. در مواردی که سردفتر یا دفتریار بدون دلیل موجه با انتقال مخالفت نماید، سازمان بررسی و اقدام مقتضی به عمل می‌آورد.
مبحث دوم: مراسم سوگند
ماده 13ـ سردفتران و دفتریاران قبل از اشتغال به سردفتری و دفتریاری به شرح زیر سوگند یاد می‌کنند:
«این‌جانب به‌عنوان سردفتر اسناد رسمی در محضر قرآن کریم به خداوند قادر متعال سوگند یاد می‌کنم که وظایف محوله را مطابق قوانین، مقررات و نظامات کشور جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه قوانین و نظامات مربــوط به دفاتر اسناد رسمی به انجام رسانم و در کمال امانت‌داری، بی‌طرفی، اخلاق حرفه‌ای و حفظ حقوق مراجعان و احترام به آنان اقدام نموده و نهایت تلاش خود را به کار برم و شرافت خود را وثیقه این سوگند قرار می‌دهم».
ماده 14ـ مراسم سوگند با حضور رئیس یا معاون امور اسناد سازمان یا مدیرکل امور اسناد و سردفتران و رئیس کانون سردفتران و دفتریاران مرکز و در مراکز استان‌ها با حضور مدیرکل ثبت و رئیس کانون سردفتران و دفتریاران استان برگزار می‌شود و متن سوگندنامه به امضای سردفتر یا دفتریار و حسب مورد به امضای مدیرکل امور اسناد و سردفتران یا مدیرکل ثبت استان مربوط می‌رسد و در پرونده سردفتر یا دفتریار ضبط می‌شود.
مبحث سوم: تضامین
ماده 15ـ شروع به کار سردفتران و دفتریاران اول و دوم منوط به معرفی ضامن می‌باشد و این کار باید به موجب سند رسمی انجام شود. در صورت معرفی ضامن، مسئولیت سردفتر یا دفتریار با ضامن خود تضامنی است. مبلغ مورد ضمانت در مورد سردفتر یک میلیارد ریال، دفتریار اول پانصد میلیون ریال و دفتریار دوم سیصد میلیون ریال است. مشمولان این ماده می‌توانند به جای معرفی ضامن معادل مبالغی که مقرر گردیده به ایداع وثیقه نقدی یا ملکی یا ضمانت‌نامه بانکی مبادرت کنند.
تبصره 1ـ ضمانت یا ایداع وثیقه نقدی یا ملکی و یا ضمانت‌نامه بانکی برای جبران خسارت وارده به اشخاص و دولت از طرف سردفتران و دفتریاران و یا پرداخت جرایم نقدی دادگاه انتظامی است و باید این موضوع در سند رسمی تصریح شود. تبدیل تضمین مجاز می‌باشد.
تبصره 2ـ چنانچه ضمانت یا وثیقه یا ضمانت‌نامه بانکی به جهتی از بین برود یا کلاً یا بعضاً به مصرف برسد و یا اعتبار و یا ارزش آن به نحو فاحشی کاهش یابد. سردفتر و دفتریار موظف است با اخطار اداره ثبت ظرف یک ماه نسبت به تبدیل ضمانت یا ایداع وثیقه یا ارائه ضمانت‌نامه بانکی اقدام نماید. در غیر این صورت، سازمان ابلاغ او را لغو می‌نماید.
تبصره 3ـ کلیه سردفتران و دفتریاران ملزم به رعایت تطبیق تضمین خود با آیین‌نامه خواهند بود.
تبصره 4ـ رئیس سازمان می‌تواند در صورت اقتضاء هر سه سال متناسب با شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی اعلام می‌شود، تعدیل مبالغ تضمین را به رئیس قوه‌قضائیه پیشنهاد نماید.
فصل سوم: انتخابات کانون
ماده 16ـ پنج ماه قبل از پایان هر دوره کانون سردفتران و دفتریاران، رئیس سازمان تاریخ انقضای آن دوره را به رئیس قوه‌قضائیه اعلام می‌نماید تا نسبت به تشکیل هیأت نظارت بر انتخابات کانون اقدام شود.
تبصره ـ هیأت‌مدیره کانون موظف است شش ماه قبل از انقضاء هر دوره مراتب را جهت اجرای این ماده به رئیس سازمان اعلام نماید.
ماده 17ـ هیأت نظارت در استان تهران مرکب از معاون امور اسناد، مدیرکل امور اسناد و سردفتران، مدیرکل حفاظت‌واطلاعات، مدیرکل بازرسی و نظارت بر عملکرد سازمان، دو نفر سردفتر و یک نفر دفتریار شاغل که بیش از ده سال سابقه سردفتری و یا دفتریاری داشته باشند و در دیگر استان‌ها متشکل از مدیرکل، معاون اسناد، رئیس حفاظت‌واطلاعات، رئیس بازرسی و دو نفر سردفتر و یک نفر دفتریار همان استان با انتخاب رئیس قوه‌قضائیه خواهد بود.
تبصره ـ چنانچه در مرکز استانی برای این منظور سردفتر و دفتریار با سابقه بیش از ده سال به حد لازم وجود نداشته باشد، سابقه بیش از پنج سال کفایت می‌کند.
ماده 18ـ سردفتران و دفتریارانی که به عضویت هیأت نظارت تعیین می‌شوند حق انتخاب شدن در هیأت‌مدیره را ندارند و همچنین اعضای هیأت‌مدیره کانون اعم از اصلی و علی‌البدل به عضویت هیأت نظارت بر انتخابات تعیین نخواهند شد.
ماده 19ـ اعضای هیأت نظارت بر انتخابات باید بلافاصله جهت فراهم نمودن مقدمات انتخابات در محل کانون تشکیل جلسه داده و از میان خود یک نفر را به‌عنوان رئیس و یک نفر را به‌عنوان نایب‌رئیس و یک نفر را به‌عنوان دبیر انتخاب نمایند و طی اطلاعیه‌ای در سایت آگهی‌های سازمان و یا به طریقی دیگر که هیأت مقتضی تشخیص دهد به سردفتران و دفتریارانی که خود را واجد شرایط عضویت در هیأت‌مدیره کانون می‌دانند اعلام می‌نمایند تا ظرف یک هفته از تاریخ تعیین‌شده در اطلاعیه نامزدی خود را کتباً به دفتر هیأت اعلام دارند. پس از انقضای این مدت هیأت نظارت در حداقل زمان ممکن صورت اسامی داوطلبان واجد شرایط عضویت و تاریخ و ساعت شروع و ختم و محل اخذ رأی را تعیین و مراتب را به طریق فوق به اطلاع سردفتران و دفتریاران حوزه انتخابیه خواهد رساند.
ماده 20ـ سردفتران و دفتریارانی که نامزدی خود را برای عضویت در هیأت‌مدیره کانون اعلام می‌نمایند باید دارای شرایط زیر باشند:
الف ـ اشتغال به شغل سردفتری و دفتریاری؛
ب ـ حداقل ده سال سابقه سردفتری اسناد رسمی و یا دفتریاری و یا وکالت و یا قضاوت؛
پ ـ تقید به مبانی دینی و احکام اسلامی، انجام واجبات و ترک محرمات؛
ت ـ تعهد و التزام به نظام جمهوری اسلامی ایران، ولایت‌فقیه و قانون اساسی؛
ث ـ نداشتن پیشینه و محکومیت مؤثر کیفری؛
ج ـ نداشتن محکومیت انتظامی از درجه ۳ به بالا در پنج سال اخیر خدمت خود؛
چ ـ داشتن حسن شهرت؛
ح ـ عدم وابستگی به رژیم منحوس پهلوی و تحکیم پایه‌های رژیم طاغوت؛
خ ـ عدم عضویت و هواداری از گروهک‌های غیرقانونی و معاند با جمهوری اسلامی؛
د ـ عدم اعتیاد به مسکرات، مواد مخدر و روان‌گردان.
تبصره 1ـ احراز شرایط مذکور با هیأت نظارت است. در صورت اختلاف اعضای هیأت، رأی اکثریت مناط اعتبار است.
تبصره 2ـ هیأت مکلف است سوابق نامزدها را از حفاظت‌واطلاعات سازمان استعلام نماید.
تبصره 3ـ استمرار شرایط مندرج در بند (پ) و (ت) ضروری است. در صورتی که صلاحیت سردفتر یا دفتریار زائل شده یا کشف شود از ابتدا فاقد شرایط بوده، رئیس سازمان یا هیأت نظارت نسبت به عزل آنان از هیأت‌مدیره اقدام می‌نماید.
ماده 21ـ هیأت‌مدیره کانون سردفتران و دفتریاران موظف است هزینه و وسایل و امکاناتی که جهت انجام و اجرای انتخابات لازم است در اختیار هیأت نظارت بر انتخابات قرار دهد.
تبصره ـ هیأت نظارت در صورت فراهم بودن نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای سامانه انتخابات الکترونیکی و بنا به پیشنهاد هیأت‌مدیره کانون، اجازه برگزاری انتخابات الکترونیکی را در تمام یا بخشی از مراحل یا مراکز صادر می‌کند. در هر صورت تأیید صحت انتخابات به عهده هیأت نظارت است.
ماده 22ـ هیأت نظارت باید از پیش، صورت اسامی سردفتران و دفتریاران شاغل حوزه انتخابی را تهیه کند و رأی‌دهندگان موقع دادن رأی مقابل اسم خود را امضا خواهند کرد.
ماده 23ـ هرگونه آگهی و آثار تبلیغاتی باید قبل از شروع اخذ رأی از محل شعبه رأی توسط هیأت نظارت محو گردد.
ماده 24ـ اخذ آراء در یک روز و در مدتی که کمتر از هفت ساعت نباشد در محل کانون یا هر محلی که توسط هیأت نظارت تعیین‌شده انجام می‌شود و هیأت نظارت موظف است پس از اخذ آراء و خاتمه رأی‌گیری بلافاصله شروع به شمارش و قرائت آراء نموده و بعد از قرائت هر رأی آن را با مهر قرائت‌شده مشخص و در پایان نتیجه آراء قرائت‌شده را صورت‌جلسه نمایند.
تبصره ـ هرگاه قرائت همه آراء در روز اخذ رأی میسر نباشد هیأت نظارت پس از شمارش باقیمانده آراء صندوق محتوی آراء را لاک و مهر نموده و روز بعد بقیه آراء مذکور را به کیفیت مقرر در ماده فوق قرائت می‌نماید.
ماده 25ـ کلیه سردفتران و دفتریاران شاغل در هر استان که کانون آن تشکیل‌شده فقط برای کانون همان استان حق رأی خواهند داشت و انتخاب‌کنندگان حق تعیین وکیل یا نماینده جهت دادن رأی ندارند.
ماده ۲۶ـ پس از پایان قرائت آراء و اعلام حائزان اکثریت در محل اخذ رأی چنانچه نسبت به انتخابات معترضی باشد، باید اعتراض خود را ظرف سه روز از تاریخ اعلام حائزان اکثریت به دفتر هیأت نظارت تسلیم نماید و هیأت نظارت ظرف یک هفته نسبت به اعتراضات رسیدگی و نظر خود را اعلام می‌کند. این نظر قطعی است.
ماده ۲۷ـ در صورتی که هیأت نظارت بر ابطال انتخابات نظر بدهد، رئیس سازمان ظرف سه ماه انتخابات را تجدید می‌کند.
ماده ۲۸ـ در صورت عدم وصول اعتراض و یا رد اعتراض، هیأت نظارت صورت حائزان اکثریت را به ترتیب آراء و با قید تعداد آراء آنها تهیه و به سازمان ارسال می‌دارد تا طبق ماده ۶۳ قانون اعضای اصلی و علی‌البدل انتخاب شوند.
تبصره ـ در صورت عدم تشکیل کانون یا اخلال در اداره آن و یا عدم رعایت شئون، سازمان می‌تواند در طول دوره کانون اعضاء اصلی و یا علی‌البدل را عزل نماید و از بین منتخبان افراد بعدی را نصب نماید.
فصل چهارم: قواعد اداری حاکم بر دفترخانه
مبحث اول: نحوه تنظیم و ثبت‌اسناد
ماده ۲۹ـ ارائه کلیه خدمات در دفاتر اسناد رسمی اعم از تنظیم سند، تصدیق امضا و سایر امور محوله به استناد ماده ۶۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی باید به صورت الکترونیکی انجام پذیرد. در اجرای ماده ۷ قانون جامع حدنگار مصوب ۱۳۹۳ اطلاعات دفاتر الکترونیک جایگزین دفاتر دست‌نویس می‌گردد و دارای اعتبار قانونی خواهد بود. با ایجاد دفاتر الکترونیک مذکور، ثبت در دفاتر دست‌نویس منتفی و دفاتر الکترونیک جایگزین دفاتر موجود می‌شود.
ماده ۳۰ـ سردفتر و دفتریار موظفند قبل از شروع به کار، نمونه امضای و اثرانگشت خود را در حضور رئیس ثبت محل و در دو فرم مخصوص درج و ارائه نمایند که یکی از فرم‌ها در اداره ثبت محل و دیگری در اداره کل ثبت‌اسناد و املاک استان بایگانی یا اسکن خواهد شد. در طول دوره فعالیت دفاتر، تمامیت، اعتبار و انکارناپذیری سند، ارتباط سردفتران و دفتریاران به سامانه و اقدامات قانونی آنها جهت انجام امور ثبتی از طریق امضای الکترونیک و اثرانگشت خواهد بود.
تبصره ـ سازمان مکلف است ترتیبی اتخاذ نماید، تا در مواردی مانند عدم حضور سردفتر به دلیل مرخصی یا حوادث غیرمترقبه، هیچ خللی در کار دفترخانه ایجاد نشود و در هر حال این امر نباید موجب تأخیر در کار مراجعان شود.
ماده ۳۱ـ درج شماره ملی، کدپستی، آدرس محل اقامت و شماره تلفن همراه یا آدرس پست الکترونیکی یا حساب کاربری اصحاب سند در کلیه اسناد، الزامی است. با گذشت شش ماه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه، این اطلاعات صرفاً از سامانه ثبت‌نام الکترونیکی (ثنا) قوه‌قضائیه اخذشده و در سند درج خواهد شد و هرگونه ابلاغ به اصحاب سند به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه ابلاغ قوه‌قضائیه انجام خواهد شد.
تبصره ۱ـ چنانچه فرد به نمایندگی از شخص حقوقی سند را امضا می‌کند. سمت امضاکننده قید می‌شود.
تبصره ۲ـ در مورد افــراد خارجی شمــاره گذرنامه یا کارت آمایش به جــای شماره ملی قید می‌شود.
ماده ۳۲ـ با گذشت شش ماه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه، ارائه هرگونه خدمت در دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق که مستلزم ثبت سند در سامانه ثبت آنی یا سامانه ثبت الکترونیک وقایع ازدواج و طلاق یا سایر سامانه‌های کاربری دفاتر اسناد رسمی است، منوط به ثبت‌نام در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی (ثنا) و اخذ تصدیق الکترونیکی است.
تبصره ۱ـ منظور از تصدیق الکترونیکی، درج کد ارسالی به شماره تلفن همراه اعلامی شخص در سامانه ثنا و اپلیکیشن عدالت همراه، در سامانه ثبت آنی یا سامانه ثبت الکترونیک وقایع ازدواج و طلاق یا سایر سامانه‌های کاربری دفاتر اسناد رسمی است.
تبصره ۲ـ اسناد مستثنا از حکم این ماده به‌موجب شیوه‌نامه‌ای تعیین می‌شود که ظرف شش ماه از تصویب این آیین‌نامه به تصویب رئیس سازمان خواهد رسید.
ماده ۳۳ـ کلیه اسناد در سامانه ثبت آنی تنظیم و در دفتر الکترونیک ثبت و بر روی اوراق ۴A سفید چاپ می‌گردد. سردفتر مکلف است پس از تنظیم سند در سامانه و اخذ شناسه یکتا، نسخه پشتیبان سند را از طریق سامانه چاپ و به امضای اصحاب سند و سایر اشخاصی که اخذ امضای آنها در دفتر الزامی است، مطابق مقررات در نسخه مذکور اخذ کند و این نسخه را پس از امضا به مهر دفترخانه ممهور نماید.
ماده ۳۴ـ سردفتر در محل دفترخانه و هم‌زمان با اخذ امضای هریک از اصحاب سند در نسخه پشتیبان مکلف است اقدامات زیر را معمول دارد:
الف ـ از طریق سامانه اثرانگشت آنها را در دفتر الکترونیک اخذ و سپس با امضای الکترونیک و اثرانگشت، دفتر را تأیید نموده و نسخه نهایی سند را چاپ و پس از امضا به مهر دفترخانه ممهور و نسخ اشخاص ذی‌ربط را به آنان تحویل داده و رسید اخذ نماید.
ب ـ مفاد اسناد و قوانین و مقررات مرتبط به طرف یا طرفین معامله را حین امضاء اسناد به طرفین تفیهم نماید و مراتب را ذیل نسخه پشتیبان با قید عبارت ” از مفاد سند مطلع شدم” درج و به امضاء آنها برساند.
پ ـ ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه صدا و تصویر طرفین سند را حین تنظیم اسناد ضبط و ذخیره نماید، به نحوی که حداقل یک سال پس از تنظیم سند قابل بازخوانی باشد.
تبصره ـ قصور و تقصیر سردفتر در انجام تکالیف بندهای مذکور که موجب بروز خسارت به هر یک از طرفین شود، موجب مسئولیت خواهد بود.
ماده ۳۵ـ پس از تنظیم سند نقل‌وانتقال املاک و ثبت نهایی در دفاتر و ارسال الکترونیکی به ادارات ثبت، سند تک‌برگ در ادارات مذکور صادر می‌شود. سازمان می‌تواند چاپ سند و تحویل آن با اخذ رسید به صاحب سند یا نماینده قانونی را به سردفتر تفویض نماید. نحوه اجرای این ماده به موجب دستورالعملی است که ظرف ۳ ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه توسط رئیس سازمان تهیه و تصویب می‌گردد.
تبصره ـ سردفتران مکلفند دفاتر دفترخانه تحت تصدی خود را ظرف یک سال، مطابق شیوه‌نامه‌ای که توسط سازمان تهیه می‌شود، اسکن و داده‌آمایی کنند.
ماده ۳۶ـ سردفتر مجاز به تصدیق صحت امضای نوشته‌های مالی یعنی نوشته‌هایی که در آن به طور منجز پرداخت وجه نقدی از طرف امضاکننده، تعهد یا ضمانت شده و یا آنکه موضوع گواهی امضاشده عین یا منفعت مال غیرمنقول و یا سهام شرکت‌های ثبت شده است، نخواهد بود.
تبصره ـ سردفتر مکلف است نسخه گواهی امضاهایی که به نحو الکترونیک به ثبت رسیده را از سامانه در قالب سند قابل حمل (PDF) دریافت و به صورت مناسب در محل دفترخانه در قالب فایل الکترونیکی ذخیره و نگهداری نماید.
ماده ۳۷ـ سردفتر در هنگام تصدیق صحت امضا، موظف است مقررات مواد ۶۴ و ۶۶ و ۶۷ قانون ثبت‌اسناد و املاک مصوب ۲۶/۱۲/۱۳۱۰ را نیز رعایت نماید؛ و تصویر گواهی‌شده را در سامانه ثبت الکترونیک اسناد اسکن و در سامانه مذکور نگهداری نماید.
ماده ۳۸ـ ملاک احراز هویت افراد در دفاتر اسناد رسمی شناسنامه یا کارت ملی صادره از اداره ثبت‌احوال و برای اتباع خارجه اصل گذرنامه یا کارت آمایش است.
ماده ۳۹ـ درج تاریخ شمسی بر روی کلیه اسناد و قبوض و مکاتبات الزامی است.
ماده ۴۰ـ در تنظیم اسناد معاملات املاک در جریان ثبت باید شماره پلاک، حدود و فواصل ملک مورد معامله و در مورد املاک ثبت‌شده مشخصات سند مالکیت، قید گردد.
ماده ۴۱ـ در مورد فسخ معاملات و تقاضای تخلیه عین مستأجره باید قبوض اقساطی مدت باقیمانده، ضمیمه تقاضانامه شود.
ماده ۴۲ـ تنظیم سند باید صرفاً در محل دفترخانه با حضور اصحاب سند انجام شود. چنانچه یکی از اصحاب سند قادر به حضور در محل دفترخانه نباشد، پس از ارائه گواهی پزشکی معتبر مبنی بر بیماری و عدم امکان حضور وی در دفترخانه، تنظیم سند و ثبت آن در حضور نماینده دادستان عمومی و انقلاب محل انجام می‌شود.
تبصره ـ اداره کل ثبت استان مکلف است برای تنظیم و ثبت‌اسناد زندانیان، سردفتری را تعیین نماید. سردفتر سند را با حضور نماینده دادستان عمومی و انقلاب محل، تنظیم، ثبت و به امضای ذینفع و نماینده مزبور می‌رساند.
ماده ۴۳ـ تنظیم و ثبت هر نوع معامله مربوط به اموال غیرمنقول فرد دارای اختلال تام روانی و سفیه و طفل فاقد ولی قهری یا دارای ولی قهری که عدم امانت وی اثبات‌شده یا به هر دلیل با فرض وجود ولی برای او قیم تعیین شده باشد، در دفاتر با حضور قیم قانونی آنها، بدون ارائه اجازه کتبی دادستان عمومی و انقلاب محل ممنوع است و اوراق قیم‌نامه عادی در دفترخانه‌ها فاقد اعتبار بوده و قابل استناد نیست.
ماده ۴۴ـ سردفتر در مورد اقاله و فسخ معاملات باید به نحو زیر عمل کند:
الف ـ در صورتی که یکی از متعاملین متقاضی اعمال حق خیار فسخ خود باشد، سردفتر پس از رؤیت سند و احراز حق مزبور، نسبت به تنظیم سند فسخ اقدام و به امضا فسخ کننده رسانده و پس از اخذ اثرانگشت وی آن را در سامانه تأیید نموده و سند فسخ را به اداره ثبت محل ارسال نماید.
ب ـ در صورتی که متعاملین به منظور اقاله معامله خود در دفترخانه حاضر شوند، سردفتر باید پس از تنظیم سند و ثبت اقاله در ستون ملاحظات دفتر الکترونیک، مراتب را به امضای متعاملین رسانده و پس از ثبت اثرانگشت آنها، در سامانه آن را تأیید نموده و سند اقاله را به اداره ثبت محل ارسال نماید.
ماده ۴۵ـ در تنظیم اسناد معاملات اقساطی رعایت موارد زیر الزامی است:
الف ـ قبوض رسمی به تعداد اقساط صادر و شماره سند معامله و تاریخ تأدیه اقساط در آنها قید شده و به امضای متعهد برسد.
ب ـ قبوض مزبور باید به دائن تسلیم و تعداد شماره قبوض آن در ستون ملاحظات دفتر الکترونیک درج شده و به امضای متعهد‌له برسد.
پ ـ درصورتی‌که متعهد ضامن داشته باشد، باید نام و نام خانوادگی و شماره ملی ضامن در قبوض اقساطی درج شده و به امضای وی برسد.
ت ـ چنانچه قبوض اقساطی و اجاره مربوط به اصل معاملات با حق استرداد یا رهنی باشد باید در قبوض مزبور، رهنی و یا با حق استرداد بودن معامله قید شود.
تبصره ـ در تنظیم اسناد معاملات اقساطی و رهنی شماره‌حساب مدیون و تعداد اقساط می‌تواند جایگزین قبوض شود.
ماده ۴۶ـ درج وکالت دائن از طرف مدیون در انتقال بخشی از مال مدیون به خود، به‌عنوان وجه التزام، در هیچ‌یک از اسناد معاملات، مجاز نیست.
ماده ۴۷ـ در تنظیم و ثبت‌اسناد معاملات قطعی و رهنی املاک، انتقال منافع بیش از سه سال، عقد انتفاع عمری و رقبی زائد بر سه سال، تقسیم‌نامه و وصیت تملیکی در مورد یک پلاک ثبتی، استعلام ثبتی، تأیید سند و ارسال الکترونیکی خلاصه آنها به اداره ثبت محل الزامی است و سردفتر مکلف است خلاصه معاملات و عقود مذکور را در سند مالکیت درج نماید.
ماده ۴۸ـ برای تنظیم و ثبت‌اسناد معاملات وراث متوفی نسبت به ماترک، گواهینامه پرداخت مالیات بر ارث و ارائه گواهی حصر وراثت و توافق آنها در سهم‌الارث الزامی است.
ماده ۴۹ـ در صورتی که یکی از وراث متوفی صغیر باشد و قبل از صدور گواهی حصر وراثت، برای دریافت درآمد و یا پرداخت دیون و یا هزینه‌های ضروری، اقدام فوری لازم باشد، پس از موافقت دادستان محل یا دادستان مرکز استان، تنظیم سند منوط به صدور گواهی وراثت نیست.
ماده ۵۰ ـ رعایت آیین‌نامه استملاک اتباع خارجه مصوب ۱۳۲۸ و آیین‌نامه چگونگی تملک اموال غیرمنقول توسط اتباع خارجی غیرمقیم در جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۷۴ در تنظیم و ثبت‌اسناد معاملات قطعی املاک، رهنی و اجاره برای اتباع بیگانه الزامی است.
ماده ۵۱ ـ تنظیم و ثبت‌اسناد معاملات غیرمنقول برای اتباع ایران که ترک تابعیت نموده‌اند و مطابق قانون حق خرید اموال غیرمنقول در ایران را ندارند، ممنوع است.
ماده ۵۲ ـ تنظیم و ثبت‌اسناد در مورد انتقال املاک موقوفه و تبدیل به احسن آن منوط به رعایت قانون اوقاف مصوب ۱۳۵۴ و ارائه اجازه کتبی سازمان اوقاف و امور خیریه در حدود قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب ۱۳۶۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن می‌باشد.
ماده ۵۳ ـ تنظیم و ثبت معاملات و اسناد مربوط به اشخاص حقوقی خصوصی، عمومی و دولتی قبل از احراز شخصیت‌حقوقی و اختیارات نمایندگان صاحب صلاحیت آنها از طریق سامانه‌های مربوط ممنوع است و درج شناسه ملی اشخاص حقوقی و کدپستی ایشان در اسناد مذکور الزامی است.
ماده ۵۴ ـ در صورت تقاضای رونوشت مصدق اسناد ثبت‌شده، سردفتر مکلف است آن را صرفاً به صاحبان اسناد و اشخاص ذینفع مستقیم در معامله و یا قائم‌مقام قانونی آنها، تسلیم نماید. چنانچه درخواست رونوشت مربوط به اسناد ناقص باشد، با قید و تصریح به نقص سند بلامانع است.
تبصره ـ تسلیم رونوشت به اشخاصی غیر از اشخاص مذکور در این ماده در صورت ارائه مجوز از مرجع ذی‌صلاح قضایی مجاز است.
ماده ۵۵ ـ کفیل دفترخانه‌ای که سردفتر آن فوت یا بازنشسته، یا به انفصال دائم محکوم گردیده یا غیبت غیرموجه نموده و یا بیش از ۱۰ روز از خاتمه ایام انفصال موقت از سردفتری وی سپری شده، لیکن به دلیل عدم اجرای تکلیف مذکور در ماده ۴۹ قانون، شروع به اشتغال مجدد نکرده است، حق تنظیم و ثبت سند جدید در آن دفترخانه را ندارد و تکمیل اسناد ناقص آن دفترخانه نیز منوط به کسب اجازه از ثبت محل است.
ماده ۵۶ ـ حق‌الثبت باید قبل از تأیید نهایی سند وسیله دستگاه کارت‌خوان (POS) مورد تأیید سازمان یا سایر روش‌های پرداخت الکترونیک تعبیه‌شده در سامانه ثبت الکترونیک اسناد پرداخت گردد. چنانچه قبل از امضا و تأیید نهائی سند، طرفین از انجام معامله صرف‌نظر نمایند، حق‌الثبت مأخوذه با تأیید سردفتر و برابر مقررات مسترد می‌شود. ولی در صورت ثبت و تأیید نهایی سند حق‌الثبت مسترد نخواهد شد.
ماده ۵۷ ـ اخذ حق‌التحریر به میزان معامله اصلی مجاز است و دریافت حق‌التحریر نسبت به متفرعات معامله ممنوع و همچنین سردفتر مجاز به اخذ وجه یا مالی بیش از میزان مندرج در تعرفه حق‌التحریر نمی‌باشد.
تبصره ۱ـ مبنای محاسبه و اخذ حق‌التحریر اسناد معاملات قطعی غیرمنقول بر اساس مبلغی معادل ارزش معاملاتی اعلام‌شده از طرف وزارت امور اقتصادی و دارائی خواهد بود. طریقه وصول حق‌التحریر مطابق روش مذکور در ماده ۵۶ آیین‌نامه است.
تبصره ۲ـ سردفتر باید پانزده درصد سهم دفتریار اول را از حق‌التحریر هر سند تنظیم‌شده به حساب او واریز نماید.
ماده ۵۸ ـ سازمان موظف است ماهانه براساس شاخص‌های نظیر میزان رضایت‌مندی مراجعین، گزارش‌های بازرسی، تعداد و نوع تخلفات انتظامی، محکومیت‌های کیفری و میزان اجرای مقررات و نظامات، نسبت به رتبه‌بندی دفاتر اسناد رسمی اقدام و نتیجه را جهت اطلاع عموم در پرتال سازمان قرار دهد. شیوه‌نامه اجرای این ماده ظرف مدت ۶ ماه پس از تصویب آیین‌نامه تهیه و به تصویب رئیس سازمان خواهد رسید.
مبحث دوم: حضور و مرخصی سردفتران و دفتریاران
ماده ۵۹ ـ سردفتران و دفتریاران مکلفند در وقت اداری که کمتر از ۴۴ ساعت در هفته نباشد، در دفترخانه حضور داشته باشند. سازمان می‌تواند در صورت ضرورت و افزایش حجم کار برنامه کشیک دفاتر را پیش‌بینی و ابلاغ کند.
ماده ۶۰ ـ سردفتر یا دفتریار به شرح زیر مجاز به استفاده از مرخصی می‌باشد:
الف‌ـ مرخصی استحقاقی:
۱ـ میزان مرخصی سالانه یک ماه در سال و مدت مرخصی ساعتی حداکثر ۳ ساعت در روز است و نباید از ۹۶ ساعت در سال تجاوز نماید.
۲ـ تقاضای مرخصی از طریق اتوماسیون به اداره ثبت محل ارسال می‌شود و پس از تعیین دفتریار واجد شرایط سردفتری یا کفیل، در صورت موافقت مدیرکل ثبت استان یا رئیس ثبت محل به‌صورت الکترونیکی به متقاضی ابلاغ می‌شود.
۳ـ در صورتی که سردفتر یا دفتریار از مرخصی استفاده نکند مرخصی مزبور برای او ذخیره می‌شود و می‌تواند از مجموع آنها به شرط آنکه از ۴ ماه تجاوز نکند یکجا یا به دفعات استفاده کند.
تبصره ۱ـ سردفتری که به‌عنوان عضو اصلی هیأت‌مدیره کانون انتخاب می‌شود با درخواست سردفتر متقاضی و تصویب و پیشنهاد هیأت‌مدیره کانون و موافقت رئیس سازمان، در مدت عضویت، با حفظ سمت از اشتغال در دفترخانه معذور است و در این مدت دفترخانه به کفالت اداره می‌شــود. مدت معذوریت جزء سابقه اشتغال محسوب و درآمد دفترخانه پس از کسر هزینه‌ها بین کفیل و سردفتر معذور بالسویه تقسیم می‌شود. حق‌الزحمه سردفتر معذور بابت ایام معذوریت، با تصویب هیأت‌مدیره کانون مربوط و پس از موافقت سازمان قابل پرداخت است.
تبصره ۲ـ مدت‌زمانی که سردفتر یا دفتریار جهت انجام اموری که توسط سازمان و یا کانون به آنها محول می‌شود و در دفتر حضور ندارد جزء ایام مرخصی آنها محاسبه نمی‌گردد.
ب‌ـ مرخصی تحصیلی:
۱ـ سردفتران و دفتریارانی که در هر یک از رشته‌های تحصیلی حقوق قضایی، علوم ثبتی، الهیات و معارف اسلامی با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در یکی از مراکز دانشگاه آزاد اسلامی و یا مؤسسات آموزش‌عالی و دانشگاه‌های داخل یا خارج کشور مورد تأیید وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و یا در سطح چهار و بالاتر در حوزه‌های علمیه پذیرفته می‌شوند، می‌توانند از مرخصی تحصیلی استفاده نمایند.
تبصره ۱ـ حکم مرخصی تحصیلی سردفتران و دفتریاران پس از بررسی و تأیید مدارک دال بر پذیرش آنان در مراکز مربوط، با رعایت آیین‌نامه صادر خواهد شد.
تبصره ۲ـ سردفتران و دفتریارانی که دارای محکومیت مؤثر کیفری و محکومیت قطعی انتظامی از درجه ۳ به بالا موضوع ماده ۳۸ قانون دفاتر اسناد رسمی در پنج سال اخیر می‌باشند مشمول مزایای این ماده نخواهند بود.
۲ـ اعطاء مرخصی به سردفتران و دفتریاران صرفاً برای یک‌بار و برای یک مقطع تحصیلی امکان‌پذیر خواهد بود و در آن مدت سردفتر و دفتریار استحقاق مرخصی سالانه را نخواهد داشت. حداکثر مدت مرخصی تحصیلی سردفتران و دفتریاران در مقطع کارشناسی ارشد دو سال و در مقطع دکتری سه سال می‌باشد و تمدید آن منوط به تأیید و موافقت سازمان خواهد بود. مدت ایام مرخصی تحصیلی جزء سنوات خدمت سردفتر و دفتریار اول محاسبه نمی‌گردد.
تبصره ـ سازمان می‌تواند در صورت صلاحدید طبق مقررات با ادامه تحصیل متقاضی در یک مقطع تحصیلی بالاتر نیز موافقت نماید.
۳ـ نظارت بر نحوه تحصیل سردفتر و دفتریار در طول مدت مرخصی از حیث اشتغال به تحصیل با سازمان و کانون سردفتران و دفتریاران خواهد بود و سردفتر یا دفتریار مشغول به تحصیل موظف است که در پایان هر ترم گزارشی از وضعیت تحصیلی خود را به سازمان و کانون ارائه نماید.
۴ـ صدور ابلاغ مرخصی تحصیلی مشروط به رسیدگی به دوران تصدی و اعلام نتیجه بازرسی امور مالی دفترخانه و ارائه گواهی تسویه‌حساب امور مالی و مالیاتی سردفتر و یا دفتریار خواهد بود.
۵ ـ در مدت مرخصی تحصیلی سردفتر، کفیل دفترخانه از بین دفتریاران واجد شرایط سردفتری و یا سردفتران همان حوزه ثبتی توسط اداره کل ثبت استان مربوط تعیین می‌گردد؛ و درآمد دفترخانه پس از وضع هزینه‌ها و کسورات قانونی بین سردفتر و کفیل بالسویه تقسیم خواهد شد.
۶ ـ در صورت اتمام تحصیل، انصراف، اخراج یا قطع رابطه تحصیلی به هر علت و همچنین عدم گزارش بند ۳ قسمت (ب) این ماده سردفتر یا دفتریار موظف است حداکثر ظرف ده روز مراتب را به سازمان اعلام تا نسبت به لغو مرخصی و تحویل و تحول امور سردفتری یا دفتریاری و شروع به کار اقدام گردد. در غیر این صورت، برابر مقررات اقدام می‌شود.
ماده ۶۱ ـ در صورتی که سردفتر یا دفتریار به علت بیماری قادر به انجام‌وظیفه نباشد، می‌تواند با ارسال گواهی پزشک معالج به واحد ثبتی محل، مرخصی استعلاجی درخواست نماید. چنانچه مدت بیماری بیش از یک ماه به طول انجامد، صدور مجوز استفاده از مرخصی استعلاجی منوط به ارائه تأییدیه کمیسیون پزشکی موضوع ماده (۸۶) آیین‌نامه خواهد بود.
تبصره ـ مدت مرخصی زایمان (یک یا دوقلو) بانوان شاغل در دفاتر نه ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق‌العاده‌های مربوط می‌باشد
ماده ۶۲ ـ مجوز استفاده از مرخصی استحقاقی یا استعلاجی برای خروج از کشور مشروط به اعلام نتیجه بازرسی از دفترخانه و ارائه گواهی تصفیه‌حساب است.
تبصره ـ در موارد اضطراری که انجام بازرسی ممکن نیست، مجوز فوق‌الذکر پس از تعهد کفیل به پرداخت بدهی‌های احتمالی سردفتر یا پس از اخذ تضمین کافی از سردفتر، توسط سازمان صادر می‌شود.
ماده ۶۳ ـ ثبت محل مکلف است در موارد مرخصی، معذوریت و تعلیق و انفصال موقت سردفتر، از میان دفتریاران واجد شرایط سردفتری و یا سردفتران همان حوزه ثبتی، کفیل دفترخانه را تعیین نماید.
ماده ۶۴ ـ در صورت انفصال، تعلیق یا معذوریت سردفتر چنانچه دفترخانه منحصربه‌فرد و فاقد دفتریار واجد شرایط باشد، کفالت دفترخانه به سردفتر یکی از دفترخانه‌های نزدیک به محل دفترخانه مذکور، واگذار می‌گردد. در صورت عدم تعیین کفیل، به‌طور موقت دفاتر، اسناد و مدارک ثبتی دفترخانه به اداره ثبت محل تحویل می‌شود.
فصل پنجم: تخلفات سردفتران و دفتریاران و تعقیب انتظامی آنها
مبحث اول: تخلفات و تنبیهات
ماده ۶۵ ـ تخلفات سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی و سردفتران ازدواج و طلاق و تنبیهات متناسب با آنها به شرح زیر تعیین می‌شود:
الف‌ـ تخلفات زیر مستوجب توبیخ کتبی با درج در پرونده است:
۱ـ عدم حضور در دفترخانه در ساعات مقرر بدون عذر موجه؛
۲ـ تمرد دفتریار از انجام دستور قانونی سردفتر؛
۳ـ اهمال سردفتر در نظارت بر امور دفترخانه در صورتی که منجر به نقض مقررات اداری گردد؛
۴ـ عدم امضا و مهر نسخ پشتیبان اسناد و یا سایر خدمات ثبتی ظرف ۲۴ ساعت از تاریخ تأیید نهایی؛
۵ ـ عدم رعایت ضوابط مربوط به نگهداری اسناد و سوابق دفترخانه؛
۶ ـ عدم نصب مشخصات و عکس سردفتر و دفتریار و کارکنان دفترخانه در معرض دید مراجعان؛
۷ـ عدم تهیه و نصب تابلو مطابق نمونه مصوب سازمان؛
۸ ـ عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای و شؤونات اسلامی از جمله پوشش مناسب سردفتر و یا عدم نظارت سردفتر بر رعایت موارد مذکور توسط کارکنان دفترخانه.
ب ـ تخلفات زیر مستوجب پرداخت جریمه نقدی مطابق قانون بودجه سنواتی و تعدیل آن براساس مقررات قانونی است:
۱ـ تعطیلی دفترخانه در ساعات مقرر اداری و عدم پاسخگویی به مراجعان؛
۲ـ غیبت غیرموجه به صورت متناوب یا متوالی تا مدت سه روز؛
۳ـ اهمال در تبدیل قبوض سپرده و صدور حواله آن به صندوق ثبت یا امتناع از پذیرش قبوض سپرده که مطابق مقررات موظف به قبول آن می‌باشند؛
۴ـ امتناع از پاسخ به استعلام‌هایی که دفترخانه برابر مقررات مکلف به پاسخگویی می‌باشد؛
۵ ـ عدم نصب تعرفه حق‌الثبت و حق‌التحریر در محل مناسبی که در معرض دید مراجعان دفترخانه باشد؛
۶ ـ تمرد از قبول کفالت دفاتر دیگر بدون عذر موجه در مواردی که از طرف ثبت محل تکلیف شود؛
۷ـ اهمال و تأخیر در صدور اجراییه یا صدور اجراییه به صورت ناقص پس از تکمیل مدارک و پرداخت حقوق مربوطه توسط متقاضی؛
۸ ـ عدم‌تأیید نهایی اسناد توسط سردفتر؛
۹ـ عدم اجرای تصمیم کانون سردفتران و دفتریاران در رابطه با رفع اختلاف سردفتر و دفتریار؛
۱۰ـ خودداری از درج مراتب حضور متقاضی ثبت سند معاملات قطعی و صلح و اجاره غیرمنقول در دفتر اندیکاتور.
پ ـ تخلفات زیر مستوجب انفصال موقت از سه ماه تا شش ماه است:
۱ـ عدم حضور در دفترخانه در ساعات مقرر بدون عذر موجه در صورت داشتن یک‌بار سابقه محکومیت انتظامی به این تخلف؛
۲ـ تنظیم سند برخلاف قوانین، آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط که موضوع دیگر تخلفات نباشد؛
۳ـ اهمال سردفتر در نظارت بر امور دفترخانه در صورتی که منجر به نقض مقررات اداری گردد و دارای یک‌بار سابقه محکومیت انتظامی به این تخلف باشد؛
۴ـ امتناع از پیشنهاد دفتریار واجد شرایط ظرف دو ماه از تاریخ تأسیس و یا از تاریخ اخطار اداره ثبت مبنی بر بلاتصدی شدن سمت دفتریاری بدون عذر موجه؛
۵ ـ رفتار خارج از نزاکت و مغایر شؤون شغل سردفتری و دفتریاری با مأمورین رسمی دارای مجوز کتبی و مراجعان؛
۶ ـ امتناع از انجام وظایف قانونی مورد درخواست مراجعان بدون عذر موجه در حدود ماده ۳۰ قانون و اعلام کتبی؛
۷ـ واگذاری امور دفترخانه و مهر به اشخاص غیرمسئول و سپردن رمزنگار (توکن) و مهر به اشخاص غیرمسئول بدون حضور سردفتر برای ارائه خدمات؛
۸ ـ امتناع از ارائه نسخه‌ای از اسناد تنظیمی، مدارک تنظیم سند و رونوشت به اشخاصی که برابر مقررات حق دریافت دارند و یا تسلیم آنها به اشخاصی که حق دریافت ندارند؛
۹ـ عدم پرداخت ده درصد سهم کانون و پانزده درصد سهم دفتریار از حق‌التحریر ظرف مهلت مقرر؛
۱۰ـ صدور گواهی امضا اوراقی که مفاد آن تعهد مالی تلقی شود؛
۱۱ـ ثبت واقعه ازدواج و طلاق و خدمات فرعی خارج از محل دفترخانه؛
۱۲ـ عدم درج مراتب ثبت وقایع ازدواج و طلاق در شناسنامه زوجین؛
۱۳ـ ثبت طلاق رجعی بدون تنظیم صورت‌جلسه؛
۱۴ـ اهمال در حفظ و نگهداری دفاتر، اسناد و سوابق الکترونیکی و مهرها و رمزنگار (توکن)؛
۱۵ـ ایجاد اختلال و رفتار توهین‌آمیز هریک از اعضاء در جلسات هیأت‌مدیره کانون؛
۱۶ ـ برگزاری یا شرکت سردفتر ازدواج در مراسم مغایر شعائر و موازین اسلامی؛
۱۷ـ هرگونه فعالیت غیرمجاز در فضای مجازی و رسانه‌های گروهی از قبیل تولید و انتشار اخبار واهی و بی‌اساس؛
۱۸ـ تغییر محل استقرار دفترخانه بدون موافقت اداره ثبت محل؛
۱۹ـ اخلال در تشکیل جلسات کانون سردفتران و دفتریاران؛
۲۰ـ عدم شرکت در دوره‌های آموزشی که توسط سازمان یا کانون برگزار می‌شود، بدون عذر موجه؛
تـ تخلفات زیر مستوجب انفصال موقت از شش ماه تا دو سال است:
۱ـ حضور و دخالت مستقیم یا غیرمستقیم سردفتر منفصل یا معلق در امور دفترخانه؛
۲ـ ممانعت از انجام بازرسی قانونی؛
۳ـ عدم اسکن دفاتر در مهلت تعیین شده در تبصره ماده ۳۵ آیین‌نامه؛
۴ـ عدم ممانعت کفیل دفترخانه از حضور و دخالت مستقیم یا غیرمستقیم سردفتر یا دفتریار منفصل یا معلق در امور دفترخانه و یا خودداری از اعلام مراتب مذکور به اداره ثبت محل؛
۵ ـ اخذ حق‌التحریر مازاد بر تعرفه قانونی چنانچه مبلغ اضافه دریافتی تا دو برابر مبلغ مقرر باشد؛
۶ ـ عدم پرداخت ده درصد سهم کانون و پانزده در صد سهم دفتریار از حق‌التحریر در ظرف مهلت مقرر، برای بار دوم؛
۷ـ قصوری که منتهی به ثبت سند معارض گردد؛
۸ ـ خودداری از تحویل مدارک و اسناد دفترخانه در موارد تعلیق و انفصال موقت، به کفیل یا ثبت محل؛
۹ـ غیبت غیرموجه بیش از یک ماه؛
۱۰ـ تغییر محل دفترخانه به شهر یا محلی غیر از آنچه در ابلاغ سردفتر تعیین شده است؛
۱۱ـ تنظیم سند برخلاف قوانین، آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط در صورت داشتن یک‌بار سابقه محکومیت انتظامی به این تخلف؛
۱۲ـ اخلال در انتخابات کانون سردفتران و دفتریاران؛
۱۳ـ تقلب در رأی‌گیری و شمارش آراء؛
۱۴ـ تهدید، تطمیع یا اغواء افراد برای رأی دادن به شخص یا اشخاص خاصی از داوطلبان عضویت در کانون سردفتران و دفتریاران؛
۱۵ـ قبول و دریافت حقوق مالی زوجین که باید به اجرای احکام دادگستری و یا صندوق ثبت تودیع گردد؛
۱۶ـ ثبت رجوع به مابذل و رجوع به زوجیت خارج از موعد مقرر شرعی و قانونی؛
۱۷ـ هرگونه فعالیت تبلیغی برای ثبت وقایع ازدواج و طلاق به نحو غیرمتعارف؛
۱۸ـ ثبت طلاق بدون تأدیه حقوق مالی زوجه به نحو مقرر در حکم قطعی دادگاه؛
۱۹ـ اجرای صیغه ازدواج و طلاق بدون رعایت موازین شرعی؛
ث‌ـ تخلفات زیر مستوجب انفصال دائم است:
۱ـ عدم ممانعت کفیل دفترخانه از حضور یا دخالت مستقیم یا غیرمستقیم سردفتر یا دفتریار منفصل یا معلق در امور دفترخانه و یا خودداری از اعلام مراتب مذکور به اداره ثبت محل در صورتی که دارای یک‌بار سابقه محکومیت انتظامی به این تخلف باشد؛
۲ـ تقصیری که منتهی به ثبت سند معارض گردد؛
۳ـ اخذ حق‌التحریر مازاد بر تعرفه قانونی چنانچه مبلغ اضافه دریافتی بیش از دو برابر مبلغ مقرر باشد؛ و همچنین در صورت داشتن سابقه محکومیت انتظامی به لحاظ ارتکاب این تخلف؛
۴ـ اشتغال به شغل منافی سردفتری و دفتریاری؛
۵ ـ ثبت نکاح زوجه که در قید زوجیت دیگری و یا در عده طلاق یا عده وفات قرار دارد؛
۶ ـ ثبت ازدواج افراد کمتر از سن قانونی بدون حکم دادگاه؛
۷ـ ثبت ازدواج بدون رضایت ولی زوجه در موارد لزوم اذن؛
۸ ـ ثبت ازدواج مرد متأهل بدون حکم دادگاه؛
۹ـ ثبت طلاق بدون اخذ گواهی عدم بارداری در موارد مقرر در قانون؛
۱۰ـ ثبت ازدواج تبعه بیگانه با ایرانی بدون رعایت مقررات؛
۱۱ـ ثبت هریک از موجبات انحلال نکاح یا اعلام بطلان نکاح یا طلاق بدون حکم دادگاه یا گواهی عدم امکان سازش؛
۱۲ـ ثبت ازدواج بدون اخذ آزمایش‌های پزشکی لازم برابر قوانین و مقررات.
مبحث دوم: آیین دادرسی
ماده ۶۶ ـ مراجع قضایی در اجرای ماده ۱۳ قانون مکلفند به محض اینکه در پرونده‌ای علیه سران دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتریاران کیفرخواست یا حکم قطعی و غیرقطعی صادر می‌گردد، یک نسخه از آن را به صورت الکترونیک به سازمان ارسال نمایند.
ماده ۶۷ ـ رسیدگی مقدماتی به شکایت اشخاص از سردفتران اسناد رسمی، ازدواج و طلاق و دفتریاران با بررسی موضوع در محل دفترخانه و تنظیم صورت‌مجلس بازرسی توسط بازرسان سازمان ثبت، کانون و یا هیأت‌های مخصوص از سوی قوه‌قضائیه یا نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارائی برای امور مالیاتی، آغاز می‌شود. بازرس موظف است گزارش مأموریت خود را به انضمام صورت‌مجلس تنظیمی که دربرگیرنده پاسخ سردفتر یا دفتریار به همراه اظهارنظر خود است، به مرجع اعزام‌کننده تحویل دهد. مرجع اعزام‌کننده موظف است صورت‌مجلس مذکور را به اداره کل ثبت‌اسناد و املاک استان تحویل دهد.
ماده ۶۸ ـ مدیرکل ثبت استان در صورت تشخیص وقوع تخلف، مراتب را با استناد به مقررات به دادستان یا جانشین او اعلام می‌کند. دادستان یا جانشین او پس از بررسی پرونده به شرح ذیل اقدام می‌نماید:
الف ـ در صورت تخلف نبودن رفتار ارتکابی یا فقد دلیل یا شمول مرور زمان حسب مورد نسبت به قرار منع یا موقوفی تعقیب اقدام می‌نماید.
ب ـ در صورتی که پرونده را ناقص تشخیص دهد شخصاً یا از طریق مدیرکل ثبت استان نسبت به رفع نقص اقدام می‌نماید. در غیر این صورت، پرونده را با صدور کیفرخواست به دادگاه ارسال خواهد کرد.
ماده ۶۹ ـ در متن کیفرخواست علاوه‌بر ذکر مشخصات کامل سردفتر و یا دفتریار، باید به نوع، دلایل و مدارک مبتنی بر تخلف و سوابق کیفری و انتظامی آنها، تشریحاً اشاره گردد.
ماده ۷۰ـ ابلاغ کیفرخواست و دادنامه و دیگر اخطاریه‌ها به صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
ماده ۷۱ـ مدت پاسخ سردفتر و دفتریار به کیفرخواست ده روز از تاریخ ابلاغ می‌باشد و با درخواست متقاضی و موافقت مدیرکل ثبت استان برای ده روز قابل تمدید است. سردفتر یا دفتریار می‌تواند در پاسخ به کیفرخواست کلیه دلایل و اسنادی را که حاکی از برائت خود می‌داند همراه با لایحه دفاعیه به صورت الکترونیکی به دادگـاه ارســال نماید و چنانچه درخواست حضور در جلسه رسیدگی داشته باشد، در لایحه قید نماید. در این صورت به تشخیص دادگاه از متقاضی برای شرکت در جلسه دادگاه دعوت به عمل می‌آید. عدم حضور متقاضی مانع رسیدگی نخواهد بود.
ماده ۷۲ـ هرگاه در حین بررسی تخلف در اداره کل ثبت استان، یا رسیدگی در دادسرا یا دادگاه، رفتار ارتکابی، جرم تشخیص داده شود، ضمن رسیدگی به تخلف انتظامی مراتب با تصریح به دلایل و مستندات قانونی جرم به مرجع صالح قضایی اعلام می‌شود.
ماده ۷۳ـ ابلاغ رأی بدوی و تجدیدنظرخواهی از آن به شرح زیر انجام می‌گیرد:
الف ـ رأی دادگاه انتظامی به فردی که تخلف انتظامی به او منتسب شده است و دادستان یا جانشین وی در استان به صورت الکترونیک ابلاغ می‌شود.
ب‌ـ مجازات‌های انتظامی درجه ۱ و ۲ قطعی و از درجه ۳ به بالا ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ حکم قابل تجدیدنظر است.
پ ـ درخواست تجدیدنظرخواهی باید به دادگاه بدوی انتظامی ارسال شود، دادگاه بدوی پرونده را به انضمام درخواست مزبور با تصریح به رعایت مهلت تجدیدنظرخواهی به دادگاه تجدیدنظر انتظامی ارسال می‌دارد.
تبصره ـ دادستان یا جانشین او مجاز به تجدیدنظرخواهی نسبت به کلیه آراء صادره بر محکومیت یا برائت متهم، ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ خواهد بود.
ماده ۷۴ـ موارد امتناع یا رد اعضای دادگاه‌های انتظامی و تجدیدنظر و دادستان و دادیاران و اعضای علی-البدل، همان مواردی است که در ماده (۹۱) قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ذکر شده است.
تبصره ۱ـ صرف اعلام گزارش تخلف و ارجاع آن جهت رسیدگی انتظامی مانع از شرکت در دادگاه به عنوان عضو انتظامی نیست.
تبصره ۲ـ سازمان مکلف است هر ماه پاداش مناسبی با توجه به تعداد جلسات دادگاه‌ها و پرونده‌های رسیدگی شده به اعضای دادگاه‌ها بپردازد.
فصل ششم: مقررات مربوط به بیمه و بازنشستگی سردفتران و دفتریاران
مبحث اول: مقررات مربوط به بیمه
ماده ۷۵ـ سردفتران مکلفند به شرح بند (۱) ماده‌واحده قانون توزیع حق‌التحریر دفاتر اسناد رسمی موضوع ماده (۵۴) قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب ۱۳۷۳ ده درصد از حق‌التحریر دریافتی هر ماه را به‌عنوان حق بیمه درمان و بازنشستگی به صورت الکترونیکی به حساب خاصی که بدین‌منظور با نظارت سازمان و به نام کانون مرکز افتتاح شده است، واریز کنند.
ماده ۷۶ـ کانون مرکز مکلف است از محل حساب بیمه، کلیه سردفتران و دفتریاران و افراد تحت تکفل آنان را بیمه نماید و برای تأمین بیمه درمانی مذکور به طرق مقتضی از جمله انعقاد قرارداد با سازمان‌ها و شرکت‌های بیمه و یا مراکز درمانی مجاز و پزشکان در سراسر کشور اقدام کند. کانون مرکز می‌تواند انجام بخشی از امور اداری اجرای این ماده را به کانون استان‌ها، تفویض نماید.
تبصره ۱ـ منظور از بیمه، پوشش الزامی است که برمبنای قانون و آیین‌نامه، سردفتران و دفتریاران شاغل، بازنشسته و ازکارافتاده و افراد خانواده آنها و همچنین وراث تحت تکفل حین‌الفوت سردفتر یا دفتریار متوفی را از حیث پرداخت هزینه‌های درمانی، حقوق بازنشستگی، مستمری ازکارافتادگی، بیکاری و حقوق وظیفه مورد حمایت و پشتیبانی قرار می‌دهد.
تبصره ۲ـ منظور از حساب بیمه، حسابی است که کلیه وجوه حاصل از ماده (۱۶۵) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۴۵ با اصلاحیه بعدی و ماده‌واحده قانون تأمین اعتبار جهت اجرای مواد (۱۰)، (۱۱)، (۵۷) و (۶۸) قانون دفــاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب ۱۳۶۷ و بند (۱) ماده‌واحده قانــون توزیع حق‌التحریر دفاتر اســناد رسمی موضوع ماده (۵۴) قانون دفاتر اسناد رسمی، واریزشده یا می‌شود و کانون سردفتران و دفتریاران تهران در یکی از بانک‌های دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مبادرت به افتتاح آن می‌نماید.
ماده ۷۷ـ کانون مرکز مکلف است حداکثر تا پایان دی‌ماه هر سال، تعرفه حق بیمه بازنشستگی، درمان و امور رفاهی، هزینه‌های اداری، پرسنلی، تجهیزات، تعمیر، نگهداری، ایجاد و تکمیل ساختمان و دیگر مصارف سرمایه‌ای کلیه کانون‌ها را برای سال بعد تنظیم و جهت تصویب به سازمان ارسال و پس از تأیید رئیس سازمان اجرا نماید.
تبصره ـ رئیس سازمان حداکثر تا پایان اسفندماه هر سال، بودجه تصویبی سال بعد را جهت اجرا به کانون ابلاغ می‌نماید.
ماده ۷۸ـ رئیس سازمان شخص خبره و امینی را برای اداره محاسبات دریافت و پرداخت وجوه بیمه بازنشستگی و نظارت مستمر بر عملیات حساب بیمه، به‌عنوان مدیر داخلی برای مدت دو سال منصوب می‌کند تا تحت نظر هیأت‌مدیره کانون مرکز انجام‌وظیفه نماید. عزل وی در طول دوره مذکور و انتخاب مجدد برای یک دوره دوساله دیگر بلامانع است. مدیر داخلی مکلف است گزارش سالانه عملیات را که به تأیید یک مؤسسه حسابرسی رسمی رسیده باشد، حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد به رئیس سازمان تسلیم نماید. حق‌الزحمه مدیر داخلی توسط هیأت‌مدیره کانون مرکز تعیین و پرداخت می‌شود.
ماده ۷۹ـ سردفتر یا دفتریار می‌تواند افراد تحت تکفل خود را جهت استفاده از خدمات بیمه درمان به کانون مرکز معرفی نماید و کانون مرکز مکلف است طبق مقررات امکان استفاده آنها از خدمات بیمه‌ای را فراهم کند. افراد تحت تکفل سردفتر یا دفتریار عبارتند از:
الف ـ زوجه دائم سردفتر یا دفتریار؛
ب ـ زوج دائمی سردفتر یا دفتریار مشروط به اینکه معاش او توسط سردفتر یا دفتریار تأمین شود و سن وی بالاتر از ۶۰ سال شمسی باشد یا طبق نظر کمیسیون موضوع ماده (۸۶) آیین‌نامه، ازکارافتاده شناخته شود؛
پ ـ فرزند ذکور سردفتر یا دفتریار در صورت عدم اشتغال به کار تا بیست سال تمام شمسی و در صورت تحصیل در یکی از مراکز آموزش‌عالی داخل یا خارج کشور مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تا سن بیست‌وپنج‌سالگی.
تبصره ـ در صورتی که کمیسیون موضوع ماده (۸۶) آیین‌نامه فرزند ذکور سردفتر یا دفتریار را به علت نقص عضو یا بیماری ازکارافتاده تشخیص دهد، شرط سنی موضوع این بند اعمال نمی‌شود.
ت ـ فرزند اناث سردفتر یا دفتریار در صورت نداشتن شغل یا شوهر؛
ث ـ هریک از پدر و مادر سردفتر یا دفتریار که شاغل نبوده و حقوق بازنشستگی یا مستمری یا وظیفه دیگری دریافت نمی‌کند، مشروط به اینکه پدر بیش از شصت سال و مادر بیش از پنجاه‌وپنج سال سن داشته یا طبق نظر کمیسیون موضوع ماده (۸۶) آیین‌نامه ازکارافتاده شناخته شود و سردفتر یا دفتریار هریک از آنان را کتباً به کانون معرفی کرده باشد؛
ج‌ـ نوادگان تحت کفالت قانونی سردفتر و دفتریار با لحاظ بندهای (پ) و (ت) این ماده.
مبحث دوم: مقررات مربوط به بازنشستگی
ماده ۸۰ ـ سردفتر و یا دفتریار مکلف است حداقل شش ماه قبل از فرارسیدن موعد بازنشستگی الزامی، مراتب را کتباً جهت انجام مقدمات لازم به سازمان و کانون مرکز اعلام نماید.
تبصره ـ سازمان جهت اعلام بدهی‌های مسلم ناشی از شغل سردفتران و دفتریاران، مراتب را به سازمان امور مالیاتی کشور و اداره کل ثبت محل ابلاغ می‌نماید.
ماده ۸۱ ـ سازمان ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ حکم بازنشستگی یا ازکارافتادگی سردفتر یا دفتریار یا خاتمه خدمت آنها به علت استعفا یا صدور حکم قطعی به انفصال دائم یا سلب صلاحیت، مراتب را به کانون مرکز اعلام می‌نماید.
تبصره ـ کانون مرکز مکلف است با توجه به مدت اشتغال اعلام‌شده از طرف سازمان نسبت به برقراری حقوق بازنشستگی یا مستمری سردفتر یا دفتریار اقدام نماید.
ماده ۸۲ ـ سردفتر یا دفتریاری که به سن قانونی بازنشستگی می‌رسد الزاماً بازنشسته می‌شود و تحت تعقیب کیفری، انتظامی و یا تحمل مجازات یا در حال تعلیق و یا انفصال موقت بودن سردفتر و دفتریار نیز مانع صدور حکم بازنشستگی نیست.
ماده ۸۳ ـ پس از ابلاغ حکم بازنشستگی، ازکارافتادگی یا خاتمه خدمت به علت استعفای سردفتر یا دفتریار، حسب مورد مستحق دریافت حقوق بازنشستگی، مستمری و سایر امتیازات مندرج در آیین‌نامه می‌شود.
تبصره ـ برقراری حقوق بازنشستگی، مستمری و وظیفه سردفتر یا دفتریار منوط به پرداخت کامل ده درصد موضوع ماده‌ی (۷۵) آیین‌نامه و سایر بدهی‌های وی به کانون مرکز است.
ماده ۸۴ ـ در مواردی که سردفتر یا دفتریار مستعفی شود، در صورت داشتن حداقل پانزده سال تمام سابقه اشتغال و پرداخت حق بیمه موضوع ماده (۷۵) آیین‌نامه، پس از رسیدن به سن ۶۰ سال تمام می‌تواند از بیمه‌ی درمانی و نیز دریافت مستمری به نسبت سنوات مدت اشتغال، برخوردار شود.
تبصره ـ سردفتران و دفتریاران مستعفی با سابقه اشتغال کمتر از پانزده سال تمام یا منفصل دائم از خدمت یا سلب صلاحیت شده، بازخرید می‌شوند و صرفاً بیست‌وپنج درصد از ده درصد موضوع ماده (۷۵) آیین‌نامه پرداختی دفترخانه‌ای که در آن اصیل بوده‌اند، به هریک از آنان پرداخت‌شده و هرگونه رابطه-ی آنان با کانون قطع می‌گردد.
ماده ۸۵ ـ سردفتران یا دفتریارانی که علاوه‌بر بیست‌وپنج سال سابقه‌ی اشتغال در مشاغل سردفتری یا دفتریاری سابقه‌ی پرداخت حق بیمه و بازنشستگی به سایر صندوق‌های بازنشستگی را دارند و با احتساب آن سابقه، مدت اشتغال آنها به سی سال تمام می‌رسد؛ در اجرای ماده‌ی (۱۰) قانون می-توانند بازنشسته شوند، لیکن حقوق بازنشستگی ایشان به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه و بازنشستگی به صندوق کانون محاسبه و پرداخت می‌شود.
تبصره ۱ـ حق بیمه و بازنشستگی پرداختی به صندوق یا صندوق‌های بازنشستگی دیگر قابل‌انتقال به صندوق کانون نیست.
تبصره ۲ـ کلیه سردفتران و دفتریاران مشمول استفاده از مزایای مقرر در قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران می‌باشند.
ماده ۸۶ ـ در صورتی که توسط کمیسیون متشکل از نمایندگان سازمان، کانون مرکز و سازمان پزشکی قانونی، ازکارافتادگی دائم سردفتر یا دفتریار احراز شود تا کمتر از ده سال معادل ده سال و بیش از ده سال به نسبت سنوات مشمول دریافت مستمری می‌شوند.
ماده ۸۷ ـ حقوق بازنشستگی سردفتران و دفتریارانی که برابر قانون و آیین‌نامه بازنشسته می‌شوند، به نسبت سنوات اشتغال و حداکثر سی سال، محاسبه و پرداخت می‌شود.
تبصره ۱ـ مبنای حقوق بازنشستگی، همه‌ساله با لحاظ مقتضیات، از جمله موجودی حساب بیمه و هزینه‌های زندگی، نرخ تورم اعلام‌شده توسط بانک مرکزی و میزان افزایش حقوق بازنشستگان سایر صندوق‌ها بنا به پیشنهاد کانون و تصویب رئیس سازمان تعیین می‌شود.
تبصره ۲ـ حقوق بازنشستگی دفتریاران، معادل هشتاد درصد حقوق سردفتران مطابق آیین‌نامه تعیین می‌شود.
تبصره ۳ـ در صورت فوت سردفتر یا دفتریار شاغلی که کمتر از ده سال سابقه اشتغال دارد، افراد تحت تکفل وی به نسبت سنوات ده‌ساله، از حق دریافت مستمری و استفاده از سی درصد سهم بیمه درمانی و هزینه‌های درمانی برخوردار می‌شوند؛ و چنانچه بیش از ده سال سابقه اشتغال داشته باشد، افراد تحت تکفل نسبت به سنوات اشتغال مشمول دریافت مستمری و استفاده از بیمه خدمات درمانی خواهند بود.
ماده ۸۸ ـ از تاریخ تصویب آیین‌نامه، در صورت فوت سردفتر یا دفتریار شاغل یا بازنشسته حقوق مستمری برابر مقررات، به تساوی به افراد تحت تکفل وی پرداخت می‌شود. در صورت استخدام یا اشتغال به کار هریک از افراد مستحق دریافت حقوق مستمری (به استثنای زوجه متوفی)، در یکی از دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و عمومی و مؤسسات خصوصی، مستمری وی قطع می‌شود.
تبصره ۱ـ زوجه دائم سردفتر یا دفتریار متوفی چنانچه شاغل یا بازنشسته یا ازکارافتاده کانون یا مراجع دیگر باشد، مشمول دریافت مستمری موضوع این ماده می‌شود و ازدواج وی مانع دریافت مستمری نیست و در صورت فوت شوهر بعدی و استحقاق دریافت مستمری از حقوق وی، بیشترین مستمری ملاک عمل قرار می‌گیرد. فرزنـدان اناث در صـورت نداشتن شغل یا شوهر و فرزندان ذکور تا سن بیست‌سالگی و بعد از آن منحصراً درصورتی‌که معلول ازکارافتاده نیازمند باشند یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی داشته باشند، حسب مورد از کمک‌هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین خود برخوردار می‌گردند.
تبصره ۲ـ در صورت قطع مستمری هریک از افراد مستحق دریافت مستمری موضوع این ماده، سهم وی بالسویه بین دیگر مستمری‌بگیران از حقوق متوفی یا به سهم فرد منحصر اضافه می‌شود.
ماده ۸۹ ـ سردفتران و دفتریاران اول با آخرین سمتی که شاغل باشند مطابق مقررات آیین‌نامه بازنشسته خواهند شد، لیکن چنانچه سردفتر سابقه دفتریاری داشته باشد در صورتی از مزایای سردفتر بازنشسته بهره‌مند می‌شود که حداقل ۵ سال در سمت سردفتری اشتغال داشته باشد. درهرحال، سابقه خدمت دفتریاری اول سردفتر، به‌عنوان سنوات خدمت وی محاسبه می‌گردد.
ماده ۹۰ـ توقیف و برداشت از حقوق بازنشستگی سردفتر و دفتریار و مستمری‌بگیران مطابق مقررات و عمومات قانونی است.
تبصره ـ در صورت کشف بدهی سردفتر یا دفتریار به کانون، تهاتر آن در هر مرحله از اختیارات کانون است.
ماده ۹۱ـ کانون موظف است هرگاه به سبب فوت، انفصال، استعفا یا تعلیق سردفتر یا علل مشابه دفترخانه تعطیل و دفتریار شاغل بیکار شود و کفالت دفترخانه دیگری را برعهده نداشته باشد، حداکثر تا دو سال ماهانه مبلغی به‌عنوان کمک‌هزینه معاش، به شرح زیر از محل حساب بیمه به وی پرداخت کند:
الف ـ به دفتریاری که سابقه اشتغال وی تا پنج سال تمام است، ماهانه یک‌پنجم حقوق کامل بازنشستگی دفتریار؛
ب ـ به دفتریاری که سابقه اشتغال وی بیش از پنج سال تمام تا ده سال تمام باشد، ماهانه یک‌سوم حقوق بازنشستگی دفتریار؛
پ ـ به دفتریاری که سابقه اشتغال وی بیش از ده سال و تا پانزده سال تمام باشد، ماهانه یک‌دوم حقوق بازنشستگی دفتریار؛
تـ به دفتریاری که سابقه اشتغال وی بیش از پانزده سال تمام باشد، ماهانه کمک‌هزینه معادل حقوق بازنشستگی به نسبت مدت اشتغال دفتریار.
تبصره ـ دفتریاران مشمول این ماده در صورتی از کمک‌هزینه مذکور برخوردار می‌گردند که حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ آغاز بیکاری، تقاضای خود را به کانون تسلیم کنند.
ماده ۹۲ـ از تاریخ تصویب آیین‌نامه، آیین‌نامه‌ها و مقررات مغایر با آن به شرح زیر نسخ می‌شوند:
الف‌ـ آیین‌نامه‌های بند ۴ ماده ۶ و تبصره ۲ ماده ۶ و مواد ۱۴ ـ ۱۷ ـ ۱۹ـ ۲۰ ـ ۲۴ ـ ۲۸ ـ ۳۷ و ۵۳ قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب ۱۷/۱۰/۱۳۵۴ وزیر دادگستری با اصلاحیه‌های بعدی؛
ب ـ نظام‌نامه (آیین‌نامه) دفاتر اسناد رسمی مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۱۷ وزارت عدلیه با اصلاحیه‌های بعدی؛
پ ـ آیین‌نامه بیمه و بازنشستگی سردفتران و دفتریاران اسناد رسمی مصوب ۱۲ آبان ۱۳۸۱ رئیس قوه‌قضائیه با اصلاحیه‌های بعدی؛
ت ـ آیین‌نامه مرخصی تحصیلی سردفتران و دفتریاران اول مصوب ۲۴/۹/۸۴ رئیس قوه‌قضائیه؛
ث ـ آیین‌نامه اصلاحی ماده ۶۱ قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران مصوب ۲۷/۲/۱۳۷۹ رئیس قوه‌قضائیه.
ماده ۹۳ـ این آیین‌نامه مشتمل بر ۹۳ ماده و ۶۵ تبصره در تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۲۸ به تصویب رئیس قوه‌قضائیه رسید.
رئیس قوه قضاییه ـ سیدابراهیم رئیسی
