• مرزهای برنامه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای در منظومه حقوق بین‌الملل

• مؤلف: دکتر سید حسین عرب نجفی
• انتشارات پژوهشکده حقوقی شهردانش
• برای خرید کتاب کلیک کنید 

سال چاپ: 1399

نوبت چاپ: اول

فهرست مطالب:

فصل اول: اهمیت رادیو و تلویزیون در جهان امروز و آینده پخش همگانی
مبحث اول: اهمیت رادیو تلویزیون در زندگی روزمره
مبحث دوم: آشنایی با برخی اصطلاحات فنی
الف) تلویزیون آنالوگ
ب) تلویزیون دیجیتال
ج) بستر یا سکوهای پخش
د) بستر یا سکوهای پخش زمینی
ه) سکو یا بستر پخش ماهواره‌ای
و) بستر یا سکوی کابلی
ز) پخش همگانی
ح) صفحه
ط) پهن باند
ی) UGC & Prosumer
ک) رسانه خطی/ غیرخطی
ل) خدمات درخواستی
م) IPTV
ت) Over the Top
مبحث سوم: آینده پخش همگانی با افق بیست‌ساله
الف) دنیای متصل
ب) چالش‌های چندصفحه‌ای
ج) قدرت تفکیک بالا
د) استفاده از IP در پخش همگانی
فصل دوم: تاریخچه و وضعیت حقوقی فعالیت در فضای ماورای جو از منظر حقوق بین‌الملل
مبحث اول: پرتاب ماهواره به فضا و شکل‌گیری مقررات ناظر بر آن
مبحث دوم: اصول حقوقی حاکم بر فضای ماورای جو
گفتار اول: اصل آزادی فضا
گفتار دوم: اصل عدم‌تصاحب و عدم‌تملک فضا
گفتار سوم: اصل استفاده مسالمت‌آمیز از فضا
مبحث سوم: نقش سازمان‌های بین‌المللی در شکل‌گیری مقررات بین‌المللی ناظر بر ماهواره‌های پخش مستقیم رادیوتلویزیونی
الف) نقش سازمان ملل متحد
ب) نقش اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU)
ب-1)‌ آی‌تی‌یو و فعالیت‌های ماهواره‌ای تلویزیونی
ج) نقش یونسکو
ج-1) اعلامیه یونسکو
جمع‌بندی
فصل سوم: اصول حقوقی حاکم بر پخش مستقیم برنامه‌های رادیوتلویزیونی ماهواره‌ای
مبحث اول: اصل حاکمیت و پخش فرامرزی برنامه‌های رادیوتلویزیونی ماهواره‌ای
گفتار اول: مفهوم و تعریف حاکمیت
گفتار دوم: منشأ حاکمیت
گفتار سوم: تحدید حاکمیت
گفتار چهارم: اصل عدم‌مداخله
مفهوم «مداخله»
گفتار پنجم: اصل حاکمیت و عدم‌مداخله در چهارچوب اسناد و مقررات بین‌المللی
الف) اصل حاکمیت و منع مداخله در اسناد سازمان ملل متحد
ب) منع مداخله در آرای دیوان بین‌المللی دادگستری
گفتار ششم: اصل حاکمیت در عرصه ارتباطات
الف) اصل حاکمیت دولت‌ها و خدمات ارتباطات زمینی
ب) اصل حاکمیت و پخش رادیویی فرامرزی
ج) اصل حاکمیت دولت‌ها و پخش مستقیم برنامه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای
مبحث دوم: اصل آزادی اطلاعات و پخش فرامرزی برنامه‌های رادیوتلویزیونی ماهواره‌ای
گفتار اول: اصل آزادی اطلاعات
گفتار دوم: دکترین‌های مختلف آزادی اطلاعات
الف) دکترین آزادی‌گرایی کامل
ب) دکترین خدمت عمومی
ج) «دکترین آزادی‌گرایی نوین»
د) «دکترین میانه‌رو»
ه) غلبه دکترین «جریان آزادی اطلاعات»
گفتار سوم: مبانی نظریه جریان مطلق آزاد اطلاعات
گفتار چهارم: ماده 19 اعلامیه جهانی حقوق بشر و آزادی اطلاعات
گفتار پنجم: آزادی اطلاعات در دیگر اسناد حقوق بشری
گفتار ششم: آزادی اطلاعات و پخش برنامه‌های رادیوتلویزیونی ماهواره‌ای
گفتار هفتم: پیشنهادات کشورها درمورد گستره حق آزادی اطلاعات و پخش برنامه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای
جمع‌بندی
فصل چهارم: آزادی بیان و پخش برنامه‌های رادیو تلویزیونی ماهواره‌ای
مبحث اول: تعریف آزادی بیان و اهمیت آن
مبحث دوم: اجزای حق آزادی بیان و پخش برنامه‌های رادیوتلویزیونی
الف) هرکس از حق آزادی بیان برخوردار است
ب) هرکسی حق جستجو و دریافت اطلاعات را دارد
ب-1) تعریف مخاطب و انواع آن
ب-2) ترکیب «حقوق مخاطب»
ب-3) تنوع و تکثر سازمان‌های پخش
ج) هرکسی حق انتشار اطلاعات و ایده‌ها را از هر قبیل دارد
ج-1) استقلال سردبیر در پخش برنامه‌های رادیوتلویزیونی
د) حق آزادی بیان بدون توجه به سرحدات
مبحث سوم: محدودیت‌های مشروع آزادی بیان در پخش برنامه‌های رادیوتلویزیونی از منظر حقوق مخاطبان
مبحث چهارم: محدودیت‌های مقامات دولتی در ایجاد محدودیت برای سازمان‌های پخش رادیوتلویزیونی
الف) محدودیت اول، مقررشده توسط قانون
ب) محدودیت دوم، هم‌جهت با اهداف مشروع
ج) محدودیت سوم، ضرورت و تناسب
جمع‌بندی
فصل پنجم: محدودیت‌های محتوایی سازمان‌های پخش رادیوتلویزیونی در حقوق بین‌الملل و مقررات ملّی
مبحث اول: مصادیق و محدودیت‌های محتوایی سازمان‌های پخش رادیوتلویزیونی در حقوق بین‌الملل و مقررات ملّی برای همه گروه‌های سنی
گفتار اول: حریم خصوصی
الف) مفهوم و تعریف حریم خصوصی
ب) سازمان‌های پخش و حریم خصوصی
ج) حریم خصوصی در قوانین ایران و مقررات سازمان صداوسیما
گفتار دوم: تحریک به نفرت
سازمان صداوسیما و مقوله تحریک به نفرت
گفتار سوم: هرزه‌نگاری (پورنوگرافی)
گفتار چهارم: اخبار
الف) اخبار صحیح
ب) بی‌طرفانه بودن اخبار
ج) اسناد بین‌المللی مربوط به اخبار صحیح
د) سازمان صداوسیما و ضوابط ناظر بر پخش اخبار و گزارش‌های خبری
گفتار پنجم: توهین به ادیان
الف) مسئله توهین به ادیان در اسناد حقوق بشری
ب) توهین به ادیان در قوانین ملّی و مقررات ناظر بر سازمان‌های پخش رادیوتلویزیونی
ج) ممنوعیت توهین به ادیان در رویه قضایی دیوان اروپایی حقوق بشر
د) مقررات سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و مسئله توهین به ادیان
گفتار ششم: مالکیت فکری
الف) ذی‌نفعان موردحمایت کنوانسیون رم
ب) مبنای حمایت کنوانسیون رم
ج) مفهوم و انواع نقض مالکیت‌های فکری
د) حقوق انحصاری سازمان‌های پخش
د-1) حقوق مادی
1- پخش مجدد رادیو و تلویزیون
2- تثبیت برنامه‌های رادیو و تلویزیون
2- تکثیر
4- حق عرضه عمومی
د-2) حقوق معنوی
مدت حمایت
ه) محدودیت‌ها و استثناءها
و) ممنوعیت سازمان‌های پخش از سرقت سیگنال‌های ماهواره‌ای حامل برنامه
ز) قوانین جمهوری اسلامی ایران و مالکیت فکری
گفتار هفتم: زبان توهین‌آمیز (زشت)
گفتار هشتم: منع تبلیغ تروریسم
الف) تعریف لغوی و مفهوم اصطلاحی تروریسم
مفهوم اصطلاحی تروریسم
ب) تعریف تروریسم در حقوق بین‌الملل
ج) تروریسم در عرصه بین‌الملل
د) رابطه تروریسم و رسانه
ه) راهبرد مقابله با تروریسم در رسانه‌ها
و) راهبرد حقوق بشر و ممنوعیت تبلیغ تروریسم
ز) مواضع گزارشگران ویژه آزادی بیان و رسانه در قبال تروریسم
ح) مقررات رسانه‌ای اروپا و موضوع خشونت و تروریسم
گفتار نهم: تبلیغات
الف) محدودیت‌های ماهوی (محتوایی) تبلیغات
1. تبلیغات گمراه‌کننده نباشند
2. محدودیت یا ممنوعیت در تبلیغات بعضی از کالاها
3. استفاده از اشخاص مشهور و شخصیت‌های برنامه‌های تلویزیونی در محتوای آگهی‌های تبلیغاتی
4. ممنوعیت پخش محصولات تبلیغاتی مضر برای سلامت جسمی و روانی کودکان
ب) محدودیت‌های شکلی سازمان‌های پخش در ارائه آگهی‌های تبلیغاتی
1. محدودیت در مدت زمان پخش تبلیغات
2. تفکیک
3. حمایت مالی
4. محدودیت در زمان پخش تبلیغات
5. جای‌دهی محصول
مبحث دوم: محدودیت‌های محتوایی و شکلی سازمان‌های پخش رادیوتلویزیونی در حقوق بین‌الملل و مقررات ملّی برای کودکان
گفتار اول: تعریف کودک در حقوق بین‌الملل و قوانین ایران
گفتار دوم: تعریف کودک در مقررات ناظر بر پخش رادیوتلویزیونی
گفتار سوم: محدودیت‌های محتوایی برای حفاظت از کودکان در برنامه‌های رادیوتلویزیونی
الف) خشونت
الف-1) خشونت در مقررات منطقه‌ای، ملّی و ضوابط ناظر بر سازمان‌های پخش کشورها
الف-2) سازمان صداوسیما و برنامه‌های دارای خشونت
ب) هرزه‌نگاری
ب-1) هرزه‌نگاری در اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای
ب-2) هرزه‌نگاری در ادبیات تقنینی ایران
ب-3) بررسی هرزه‌نگاری در مقررات ناظر بر سازمان‌های پخش
ب-4) سازمان صداوسیما و موضوع هرزه‌نگاری
ج) زبان توهین‌آمیز
ج-1) زبان توهین‌آمیز در مقررات حفاظت از کودک در سازمان‌های پخش کشورها
ج-2) سازمان صداوسیما و موضوع بیان توهین‌آمیز
د) تبلیغات
د-1) مقررات ناظر بر تبلیغات رادیوتلویزیونی برای حفاظت از کودکان در سازمان‌های پخش
د-2) آگهی تبلیغاتی و کودکان در رادیو تلویزیون جمهوری اسلامی ایران
ه) حریم خصوصی
ه-1) حریم خصوصی کودکان در اسناد بین‌المللی
ه-2) سازمان‌های پخش و حریم خصوصی کودکان
ه-3) رویه قضایی اروپا
ه-4) حریم خصوصی در حقوق موضوعه ایران و مقررات سازمان صداوسیما
و) جن‌گیری، طالع‌بینی و جادوگری
و-1) جن‌گیری، طالع‌بینی و جادوگری در مقررات آفکام
و-2) سازمان صداوسیما و برنامه‌های مروّج خرافات و …
گفتار چهارم: الزامات و محدودیت‌های شکلی
الف) محدودیت پخش زمانی برنامه‌ها
ب) اطلاع‌رسانی
ج) طبقه‌بندی (درجه‌بندی) برنامه‌ها و فیلم‌ها
د) حمایت مالی
ه) الزامات و محدودیت‌های شکلی سازمان صداوسیما در حفاظت از کودکان
جمع‌بندی
فصل ششم: مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در قبال محتوای برنامه‌های ماهواره‌ای
مبحث اول: خسارت به منافع سیاسی (پروپاگاندا)
مبحث دوم: صدمه به منافع و ارزش‌های فرهنگی
توافق‌نامه‌های بین‌المللی در حفاظت از میراث و ارزش‌های فرهنگی
مبحث سوم: خسارت به منافع اقتصادی و تجاری
مبحث چهارم: مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در پخش برنامه‌های رادیوتلویزیونی ماهواره‌ای
گفتار اول: ارکان مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در پخش برنامه‌های رادیوتلویزیونی ماهواره‌ای
الف) عدم‌مشروعیت پخش مستقیم برنامه‌های ماهواره‌ای
ب) انتساب عمل پخش فرامرزی به دولت
ج) جبران خسارات ناشی از پخش برنامه توسط کشور فرستنده
گفتار دوم: «منع سوءاستفاده از حق» و مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها
الف) مفهوم سوءاستفاده از حق از منظر حقوق‌دانان
ب) اصل منع سوءاستفاده از حق در نظام حقوق بین‌الملل
جمع‌بندی
فصل هفتم: اقدامات متقابل در پخش مستقیم برنامه‌های رادیوتلویزیونی ماهواره‌ای
مبحث اول: پخش مستقیم تلویزیونی و اقدامات متقابل
مبحث دوم: ارزیابی شرایط امکان توسّل به اقدامات متقابل در قبال پخش برنامه‌های ماهواره‌ای
مبحث سوم: اقدامات دولت دریافت‌کننده برنامه‌های ماهواره‌ای (زیان‌دیده) قبل از هرگونه اقدام متقابل
مبحث چهارم: اصل تناسب و اقدام متقابل
گفتار اول: مفهوم حقوقی اصل تناسب
گفتار دوم: پارازیت به‌عنوان اقدامی متقابل و مؤثر
گفتار سوم: سرریز و حق مشورت
جمع‌بندی
فصل هشتم: محدودیت‌های حقوقی و فنی کشورهای دارای فناوری پخش مستقیم ماهواره‌ای در حریم دیگر کشورها با تأکید بر تحریم ماهواره‌ای ایران توسط آمریکا
مبحث اول: پرونده تحریم ماهواره‌ای ایالات‌متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در حوزه خدمات پخش رادیو تلویزیون
بخش 403 از فصل چهار قانون تحریم سال 2012 آمریکا (تحریم خدمات ماهواره‌ای)
ـ متن بند (بخش) 403: اعمال تحریم در رابطه با اشخاص یا نهادهایی که اقداماتی درخصوص سانسور یا سرکوب مردم انجام دهند
مبحث دوم: سیر پرونده تحریم آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در حوزه خدمات ماهواره‌ای پخش رادیوتلویزیونی
قطع روابط قراردادی شرکت اینتل‌ست با سازمان صداوسیما به دستور اُفک
مبحث سوم: اقدامات حقوقی جمهوری اسلامی ایران (سازمان صداوسیما) در مقابله با تحریم ماهواره‌ای صداوسیما
اقدامات سازمان بین‌المللی ماهواره‌ای مخابراتی ایتسو
مبحث چهارم: تحریم صداوسیما توسط دولت آمریکا از منظر مقررات بین‌المللی
گفتار اول: اعمال تحریم‌های اقتصادی در نظام حقوق بین‌الملل
گفتار دوم: الزامات حقوقی ایالات‌متحده آمریکا در عدم‌تحریم جمهوری اسلامی ایران
الف) وجود موافقت‌نامه متضمن توسعه روابط بازرگانی و تنظیم روابط حقوقی و کنسولی ایران و آمریکا با تأکید بر صلح و دوستی پایدار میان دو کشور
ب) تحریم آمریکا خلاف مقررات ایتسو
ج) تحریم‌های ماهواره‌ای در تعارض با اصول حقوقی حاکم بر فضای ماورای جو
ج-1) اصل آزادی کاوش و بهره‌برداری از فضای ماورای جو
ج-2) اصل منع تملک فضای ماورای جو
ج-3) اصل استفاده صلح‌آمیز از فضای ماورای جو
ج-4) اصل همکاری
گفتار سوم: تحریم حقوق بشری آمریکا، نقض غرض (تناقضی بزرگ)
جمع‌بندی
فصل نهم: جمهوری اسلامی ایران و پخش مستقیم ماهواره‌ای
مبحث اول: مقررات بین‌المللی (حق فرهنگی) و قانون ممنوعیت به‌کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره مصوب 1373
الف) ماهیت حقوق فرهنگی
ب) حق فرهنگی در اسناد و مقررات بین‌المللی
مبحث دوم: ارزیابی قانون ممنوعیت استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره (1373)
مبحث سوم: سیاست و راهبرد جمهوری اسلامی در قبال ماهواره
مبحث چهارم: تحلیل و بررسی مواد قانون ممنوعیت استفاده از تجهیزات ماهواره (1373)
الف) فلسفه قانون‌گذاری
ب) تحلیل مواد قانون ممنوعیت استفاده از تجهیزات ماهواره و سیاست‌های اتخاذشده در تصویب آن
ب-1) سیاست‌های سلبی
جلوگیری از ورود تجهیزات گیرنده ماهواره به کشور
جمع‌آوری تجهیزات ماهواره‌ای
پیش‌بینی مجازات نقدی برای استفاده‌کنندگان از تجهیزات ماهواره‌ای
ب-2) سیاست‌های ایجابی
نتیجه‌گیری
ـ عدم‌ملازمه میان آزادی پخش برنامه‌های ماهواره‌ای و تعیین محتوای این برنامه‌ها
– تعیین محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های محتوایی (رگولاتوری) برنامه‌های ماهواره‌ای
– تحریم‌های بین‌المللی و عدم‌ارائه سرویس‌های ماهواره‌ای
ـ ترسیم افق ماهواره‌ای برای کشور
پیشنهاد‌ها
نمایه
منابع