مصوبات شوراها
منتشره از تاریخ
1400/09/21 لغایت 1400/09/30
در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
الف-شوراي عالي انقلاب فرهنگی
مصوبه سیاست‌ها و اقدامات تقویت و ترویج نام‌گذاری متولدین جدید مبتنی بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی
مصوبه تشکیل کارگروه تحولی دوره جدید فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی
ب-شوراي عالي آموزش و پرورش
نظام جامع راهنمایی و مشاوره در آموزش‌وپرورش
اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی
الف-شوراي عالي انقلاب فرهنگی
مصوبه سیاست‌ها و اقدامات تقویت و ترویج نام‌گذاری متولدین جدید مبتنی بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22356-25/09/1400
(مصوب جلسه ۸۴۷ مورخ ۱۴۰۰/۸/۱۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی)
شماره 1400/14221/دش ـ ۱۴۰۰/۹/۲۰
سازمان ثبت‌احوال کشور
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
فرهنگستان زبان و ادب فارسی
سازمان صداوسیما
وزارت آموزش‌وپرورش
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
شورای فرهنگ عمومی
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
مصوبه «سیاست‌ها و اقدامات تقویت و ترویج نام‌گذاری متولدین جدید مبتنی بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی» که در جلسه ۸۴۷ مورخ ۱۴۰۰/۸/۱۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، برای اجرا ابلاغ میشود.
مقدمه
نام‌گذاری فرزندان از جمله موضوعات مهم فرهنگی است که علاوه بر اینکه قابلیت بازنمایی وضعیت فرهنگی را داراست، در حالت پویا و تعاملی، بر چگونگی شکـل گرفتن شرایـط جدید و ایجاد هنجـارهای اجتماعی؛ نقش‌آفرینی می‌کند. نام فرد، محور خودشناسی، ارتباط با دیگری و شکل‌گیری ارتباطات فردی و اجتماعی است که به نوعی بر کیفیت ارتباطات درون فردی و بیرونی تأثیرگذار است.
در سالیان اخیر؛ از سویی تحت تأثیر تغییر بافت جامعه و به ویژه تغییر و تحولات اجتماعی و فرهنگی درونی و بیرونی و متأثر از رشد فردگرایی و تمایل به ایجاد تمایز و برجسته‌سازی، شاهد بروز و ظهور نام‌های «نوساخته» و «نوپدید» متعارض و نامأنوس با هویت و میراث اسلامی ـ ایرانی بوده‌ایم، که به نوعی بر هنجارهای نام‌گذاری تأثیر گذاشته است. به همین دلیل است که یکی از مسئولیت‌های مهم پدر و مادر انتخاب نام نیکو برای فرزندان است. [پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه و آله: إنَّ أوَّ لَ ما یَنحَلُ أحَدُکُم وَلَدَهُ: الاسمُ الحَسنُ، فَلیُحَسَّن أحَدُکُمُ اسمَ وَلدِهِ.]
بر این اساس و در راستای صیانت از هویت و فرهنگ اسلامی ـ ایرانی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، «سیاست‌ها و اقدامات تقویت و ترویج نام‌گذاری متولدین ایرانی مبتنی بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی» را به شرح ذیل مصوب نمود:
ماده ۱ ـ سیاست‌ها
۱ ـ تقویت شناخت و آگاهی خانواده‌ها نسبت به مزایا و پیامدهای فردی و اجتماعی نوع نام‌گذاری کودکان
۲ ـ بهرهگیری از ظرفیت فرهنگی، علمی و فناوری‌های نوین در تقویت و گسترش نام‌گذاری متولدین جدید متناسب با هویت اسلامی ـ ایرانی جامعه
۳ ـ ظرفیت‌سازی برای شناسایی و ساخت نام‌های جدید جذاب، زیبا و نوآورانه متناسب با هویت و فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و ترویج آنها
۴ ـ نظارت و ارزیابی مستمر روند وضعیت نام‌گذاری متولدین در سطح ملی و استانی و شناخت فضایی ـ زمانی و روندها
۵ ـ تقـویت و گسترش برنامههای تشویقی برای نام‌گذاری‌های مذهبی خاص و کلیدی
نخستین چیزی که هر یک از شما به فرزندش پیشکش می‌کند نام نیکوست. بنابراین، هر کدام شما نامی نیکو بر فرزند خویش نهد.» (بحارالأنوار: 20/130/104)
ماده ۲ ـ وظایف و تکالیف اختصاصی دستگاه‌ها
| ردیف | دستگاه مجری | اقدام |
| ۱ | سازمان ثبت‌احوال کشور ۱ ـ طراحی و راهاندازی سامانه هوشمند تعاملی و مرجع خدمات مشاوره نام‌گذاری کودکان و ارائه خدمات ویژه برای انتخاب نام‌های اصیل، زیبا و هویتی با نظر داشت اقتضائات ملی، قومی و محلی ظرف مدت یک سال پس از تاریخ ابلاغ
۲ ـ شناسایی و ترویج نام‌های جدید جذاب، زیبا و نوآورانه متناسب با فرهنگ اسلامی ـ ایرانی از میان نام‌های پیشنهادی مردمی دارای ظرفیت ترویج ۳ ـ ارائه گزارش توصیفی و تحلیلی از وضعیت نام‌گذاری کودکان در سطح ملی و استانی بر اساس وضعیت نام‌گذاری با هدف شناسایی روندها به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی هر دو سال یک‌بار ۴ ـ بازنگری در دستورالعمل مربوط به انتخاب نام با هدف تقویت کمیته مشورتی نام از طریق عضویت نمایندگانی با معرفی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی |
|
| ۲ | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱ ـ شناسایی، توصیف و تبیین ترجیحات خانواده‌ها در نام‌گذاری فرزندان مبتنی بر پیمایش‌های ملی و استانی
۲ ـ حمایت از محصولات، صنایع و تولیدات فرهنگی، هنری و رسانه‌ای مروج نام‌های اسلامی ـ ایرانی ۳ ـ الزام به اخذ تأییدیه از فرهنگستان زبان و ادب فارسی جهت نشر و یا تجدید انتشار نام نامه‌ها مکتوب و تحت وب ۴ ـ رصد سالانه و ارائه گزارش راهبردی از نام‌های استفاده‌شده در تولیدات نمایشی |
|
| ۳ | فرهنگستان زبان و ادب فارسی | تشکیل گروه نام گزینی با مشارکت سازمان ثبت‌احوال کشور برای شناسایی و ساخت نام‌های اسلامی ـ ایرانی و جدید جذاب، زیبا و نوآورانه مبتنی بر میراث ادبی ـ دینی برای مشارکت در توسعه محتوایی سامانه و ارائه مشاوره‌های تخصصی به سازمان ثبت‌احوال کشور |
| ۴ | سازمان صداوسیما | ۱ ـ استفاده از ظرفیت برنامههای جذاب و نقش‌های مثبت مجموعه‌های نمایشی برای ترویج نام‌های هویتی اسلامی ـ ایرانی و ممانعت از استفاده از این نام‌ها برای نقش‌های منفی مطابق و متناسب با فضای داستان
۲ ـ تولید برنامههای ویژه برای انعکاس رویدادها و مناسبت‌های ملی و استانی در راستای جریان سازی فرهنگی نام‌گذاری فرزندان متناسب با فرهنگ غنی اسلامی ـ ایرانی |
| ۵ | وزارت آموزش‌وپرورش | ۱ ـ استفاده از ظرفیت کتب درسی در مقاطع مختلف تحصیلی برای ترویج نام‌های اسلامی ـ ایرانی شاخص و نمادین
۲ ـ طراحی و اجرای برنامههای تشویقی نام‌های خاص مذهبی دانش‌آموزان دوره ابتدایی |
| ۶ | وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آشنا سازی خانواده‌ها به خصوص مادران در طول دوران بارداری با سامانه هوشمند سازمان ثبت‌احوال کشور از طریق فضاسازی و سایر روش‌های اطلاع‌رسانی در مراکز دولتی و خصوصی مرتبط با همکاری و آموزش کارکنان نظام سلامت کشور |
ماده ۳ ـ برنامهریزی، اجرایی سازی، نظارت و ارزیابی پیگیری، ایجاد هماهنگی، راهبری و پیشبینی سازوکار لازم برای اجرای این مصوبه بر عهده سازمان ثبت‌احوال کشور و نظارت بر عملکرد دستگاههای مجری، بر عهده شورای فرهنگ عمومی کشور است که گزارش مدوّن آن را به شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه این شورا به صورت سالیانه ارائه خواهد کرد.
ماده ۴ ـ این مصوبه مشتمل بر مقدمه و ۴ ماده در جلسه ۸۴۷ مورخ ۱۴۰۰/۰۸/۱۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجرا میباشد.
رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ سیدابراهیم رئیسی
مصوبه تشکیل کارگروه تحولی دوره جدید فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22356-25/09/1400
(مصوب جلسه ۸۴۹ مورخ ۱۴۰۰/۹/۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی)
شماره 1400/14220/دش ـ ۱۴۰۰/۹/۲۰
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
ماده‌واحده «تشکیل کارگروه تحولی دوره جدید فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی» که در جلسه ۸۴۹ مورخ ۱۴۰۰/۰۹/۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، برای اجراء ابلاغ میشود:
ماده‌واحده ـ با عنایت به مفاد حکم صادره رهبر معظم انقلاب، مربوط به دوره جدید فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی، کارگروهی مرکب از اعضای بند (الف) ذیل، تشکیل و ظرف مدت حداکثر ۲ ماه، اقدامات مربوطه را بر اساس محورهای بند (ب)، انجام و به شورای عالی ارائه نماید:
الف ـ اعضای کارگروه:
۱ ـ جناب آقای سعیدرضا عاملی (رئیس)
۲ ـ جناب آقای امیرحسین بانکی‌پور
۳ ـ جناب آقای حمید پارسانیا
۴ ـ جناب آقای عادل پیغامی
۵ ـ جناب آقای حسن رحیم پورازغدی
۶ ـ جناب آقای مصطفی رستمی
۷ ـ جناب آقای حسین ساعی
۸ ـ جناب آقای ابراهیم سوزنچی
۹ ـ جناب آقای محمدمهدی طهرانچی
۱۰ ـ جناب آقای محمد قمی
۱۱ ـ جناب آقای منصور کبگانیان
۱۲ ـ جناب آقای محمدرضا مخبر دزفولی
۱۳ ـ جناب آقای مرتضی میرباقری
۱۴ ـ جناب آقای احمد واعظی
۱۵ ـ جناب آقای صادق واعظ‌زاده
ب ـ محورهای فعالیت گروه:
این کارگروه بر اساس مفاد احکام صادره رهبر معظم انقلاب در دورههای پیشین فعالیت شورای عالی و مطابق محورهای مندرج در پیوست حکم مورخ ۱۴۰۰/۰۸/۲۳ رهبر معظم انقلاب (به شرح ذیل) فعالیت مینماید:
۱ ـ تحول در وظایف، مأموریت‌ها، ساختار و ترکیب اعضاء شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر موارد.
۲ ـ بازنگری ساختاری و نرم‌افزاری دبیرخانه شورا با هدف ایجاد دبیرخانه چابک و فعال برای انجام مأموریت‌های موردنظر با بهرهگیری از ظرفیت دستگاههای موظف و همچنین به کارگیری اعضای حقیقی شورا و عناصر فرهیخته و جهادی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی.
۳ ـ تبدیل شوراهای وابسته به شورای عالی به هسته‌های واقعی فکری با مأموریت‌های روشن و مشخص
تبصره ـ نتایج اقدامات صورت گرفته در محورهای فوق، بعد از طرح و تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهت تأیید نهایی به استحضار رهبر معظم انقلاب خواهد رسید و بعد از تأیید ایشان، توسط ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهت اجراء ابلاغ خواهد شد.
رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ سیدابراهیم رئیسی
ب-شوراي عالي آموزش و پرورش
نظام جامع راهنمایی و مشاوره در آموزش‌وپرورش
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22359-29/09/1400
شماره 120/121197-۱۴۰۰/۹/۷
وزارت آموزش‌وپرورش
به پیوست تصویر مصوبه نهصد و چهل و چهارمین (۹۹۴) جلسه شورای‌عالی آموزش‌وپرورش تاریخ ۱۴۰۰/۳/۱۷ موضوع «نظام جامع راهنمایی و مشاوره» برای ابلاغ و اجرا ارسال میشود.
دبیر کل شورای‌عالی آموزش‌وپرورش ـ محمود امانی
نظام جامع راهنمایی و مشاوره در آموزش‌وپرورش
مصوب نهصد و نود و چهارمین (۹۹۴) جلسه شورای‌عالی آموزش‌وپرورش، تاریخ ۱۴۰۰/۳/۱۷ بررسی‌شده در جلسات (۹۸۸، ۹۸۹، ۹۹۱ و ۹۹۴)
مقدمه:
ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره در نظام آموزش‌وپرورش با بهرهمندی از مشاوران متخصص در مدارس، مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی، مراکز اختلال یادگیری و نقش‌آفرینی معلمان و مربیان در قالب ایفای نقش مشاورهای کارکنان و رابطان هسته‌های مشاوره در مدارس، از جایگاه ویژه‌ای در ایجاد جو عاطفی، روانی و اجتماعی مطلوب برای حل مسائل و رفع مشکلات و اختلالات روان‌شناختی و تحصیلی، طرحریزی مسیر تحصیلی ـ شغلی، آموزش‌های مهارتهای زندگی، توانمندسازی دانش‌آموزان، اولیاء و کارکنان مدرسه ایران، قدمتی بیش از نیم‌قرن تجربه دارد.
با توجه به تکالیف قانونی سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، مبنی بر تسری خدمات راهنمایی و مشاوره به تمامی دورههای تحصیلی و همچنین تأکید مبانی نظری سند تحول بر سازمان‌دهی فرایند یاددهی ـ یادگیری با نگاه مشاورهای، ضروری است سازوکارهای لازم برای مشارکت عمومی و حداکثری معلمان، کارکنان مدرسه و اولیای دانش‌آموزان در حیطه‌های رشد شخصی و سازگاری، آموزش مهارتهای زندگی، نظارت بر فرایندهای یادگیری و طرحریزی مسیر زندگی تحصیلی ـ شغلی فراهم آید.
معلمان و کارکنان مدرسه نیز به عنوان عاملان و کنشگران عمومی جریان راهنمایی و مشاوره باید در انجام فرایندهایی از جمله آموزش مهارتهای زندگی، توانمندسازی روانی ـ اجتماعی، شناسایی استعدادها، توانایی‌ها و مشکلات و انجام مداخلات مختصر به‌ویژه سیستم ارجاع در کنار مشاوران متخصص مدرسه و مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی، ایفای نقش نمایند نظام جامع راهنمایی و مشاوره به استناد راهکارهای ۷ ـ ۳، ۳ ـ ۲۱، ۴ ـ ۲۱ سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش به منظور اتخاذ سیاستهای یکپارچه، سیستمی و هماهنگ برای بهرهمندی ذینفعان (دانش‌آموزان، اولیا، کارکنان و معلمان مدرسه) در همه دورههای تحصیلی و نقش‌آفرینان درون و برون‌سازمانی به صورت تعاملی و مشارکتی، به شرح زیر به تصویب شورای‌عالی آموزش‌وپرورش رسید:
تعاریف
۱ ـ نظام جامع راهنمایی و مشاوره
مجموعه‌ای از همه عناصر منظم، یکپارچه و تأثیرگذار برای ارتقای کمی و کیفی فعالیت‌های راهنمایی و مشاوره است که بر اساس کارکردی هماهنگ و منطبق بر الگوهای مشاوره مبتنی بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی به توسعه و بهبود ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره در تمامی سطوح و دورههای تحصیلی می‌پردازد.
۲ ـ راهنمایی
جریان یاری‌دهنده، پویا و نظام‌مندی است که از طریق سلسله فعالیت‌های منظم، سازمان‌یافته و هدفمند، فرد را در شناخت خود و محیط پیرامون یاری می‌دهد تا توانایی‌ها، رغبت‌ها و محدودیت‌هایش را بشناسد و از حداکثر توانایی‌های بالقوه‌اش برای رشد متعادل و همه‌جانبه، بهره بگیرد.
۳ ـ مشاوره
فعالیت تخصصی ـ حرفه‌ای نظام‌یافته، آگاهانه، مستمر، هدفمند، تعاملی و داوطلبانه، برای تجزیه و تحلیل مشکل و یافتن راه‌حل‌های مناسب از طریق ایجاد رابطه حسنه، پویا، آزاد و رو در رو بین مراجع و مشاور که در فرآیند آن مراجع در یک جو مملو از تفاهم، هم‌دلی و صادقانه به طرح مشکل خود می‌پردازد و با کمک مشاور و بهرهگیری از امکانات محیطی، ارتقای مهارت‌ها، بهبود شیوه‌های مقابله با مشکلات و خودشناسی بیشتر و عمیق‌تر، به تصمیم‌گیری مناسب و حل مشکل خود دست می‌یابد.
۴ ـ خدمات مشورتی
ارائه اطلاعات تخصصی به افراد جهت پیشبرد بهتر اهداف و انجام عملکردهاست. مشاور آگاهی‌های لازم را برحسب ضرورت و با توجه به نیاز مشورت گیرنده در سه زمینه تحصیلی، شغلی و تربیتی/ بهداشت روان ارائه می‌دهد.
۵ ـ مشاور مدرسه
فردی است با حداقل مدرک کارشناسی در حوزه راهنمایی و مشاوره (با تمامی گرایشها)، روان‌شناسی با گرایش (بالینی، شخصیت، تربیتی و عمومی و استثنایی) که به ارائه خدمات متنوع راهنمایی و مشاوره به دانش‌آموزان متناسب با سن، جنسیت و دوره تحصیلی از پیش‌دبستانی تا پایان دوره متوسطه می‌پردازد.
۶ ـ اعضای تخصصی مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی
نیروهای توانمند با رشته شغلی مشاور و پست‌های سازمانی مصوب اداری و آموزشی است که به ارائه خدمات تخصصی روان‌شناختی به مراجعین می‌پردازند.
۷ ـ معلمان و کارکنان مدرسه
افرادی که رسالت خطیر تربیت دانش‌آموزان را در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی بر عهده دارند.
۸ ـ مرکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی پژوهشی و تخصصی استان
مکانی است آموزشی، پرورشی و پژوهشی مستقل و تخصصی که با بهرهگیری از توان علمی، پژوهشی و درمانی نسبت به جذب، آموزش، نگهداشت و توانمندسازی نیروی انسانی مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی مناطق، انجام پژوهش‌های موردنیاز در حوزه راهنمایی و مشاوره، ترسیم آمایش و مشکلات استان / شهرستان/ منطقه / ناحیه و ارائه راهکارهای لازم و پذیرش مراجعین ارجاعی از مراکز مشاوره مناطق اقدام مینماید.
۹ ـ مرکز مشاوره خدمات روان‌شناختی شهرستان / ناحیه / منطقه
مکانی است آموزشی و پرورشی مستقل و تخصصی که خدمات متنوع روان‌شناختی و مشاورهای در سه زمینه فردی، خانوادگی و اجتماعی اعم از (تشخیص و درمان اختلالات یادگیری، مشاوره سازگاری، مشاوره تربیتی، مشاوره تحصیلی، مشاوره شغلی، مشاوره خانواده، سنجش هوش، استعداد، شخصیت، اختلالات روان‌شناختی) ارائه می‌دهد.
۱۰ ـ روان سنج
فردی است که با بهرهگیری از آزمونهای روانی استاندارد برای اندازه‌‌گیری توانایی‌های ذهنی و روان‌شناختی اقدام مینماید.
۱۱ ـ روانشناس
فردی است که در مطالعه علمی و نظام‌مند رفتارها و فرایندهای ذهنی موجود زنده، دانش و تخصص دارد و حداقل در سطح کارشناسی ارشد در یکی از رشته‌های روان‌شناسی فارغ‌التحصیل شده و تجربیات لازم را کسب کرده است.
۱۲ ـ مددکاری اجتماعی
فردی متخصص، آگاه و علاقمند که به بررسی مسائل و نیازمندیهای عاطفی، اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی مددجویان، دانش‌آموزان استثنایی و والدین آنان می‌پردازد تا به آنان کمک کند استقلال شخصی و اجتماعی خود را به دست آورند.
۱۳ ـ هدایت تحصیلی
فرایند ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش‌آموزان، تا ضمن آشنایی با استعدادها، علایق، توانایی‌ها و ویژگی‌های شخصیتی خویش، شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی، حِرَف و مشاغل موردنیاز جامعه را بشناسند و بر اساس آن، به صورت آگاهانه و آزادانه، شاخه و رشته تحصیلی مناسب خود را انتخاب کنند.
۱۴ ـ طرحریزی مسیر تحصیلی
کمک به دانش‌آموز برای تسهیل در فرایند یاددهی ـ یادگیری و شناخت ظرفیتهای روان‌شناختی و تربیتی مرتبط با تحصیل برای دستیابی به دانش، نگرش و رفتار مطلوب و تصمیم‌گیری آگاهانه همراه با نشاط است.
۱۵ ـ طرحریزی مسیر شغلی
کمک به دانش‌آموز برای طرحریزی مطلوب مسیر تحصیلی شغلی با گذر از مراحل رشدی و دستیابی به بلوغ از طریق شناخت دنیای محیطی و خودشناسی همره با کسب تجارب لازم در این زمینه است.
مبانی فلسفی و علمی نظام راهنمایی و مشاوره
مبانی فلسفی و علمی این نظام، مبتنی بر مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و برنامه زیر نظام سند تحول بنیادین (برنامه درسی ملی)، مرتبط با حوزه راهنمایی و مشاوره است.
«راهنمایی و مشاوره، ناظر به جریان معین و مکمل اصل جریان تربیت و شامل ابعادی همچون ﺍﻫﺪﺍﻑ، ﻋﺎﻣﻼﻥ، ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ، روش‌ها ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎیی ﻭ ﻣﺸﺎﻭﺭﻩ تلقی شده است.» و از پیش‌دبستانی آغاز و تا پایان دوره متوسطه با هدف تسهیل فرایند دستیابی متربیان به مرتبه‌ای از حیات طیبه ادامه می‌یابد. راهنمایی و مشاوره مدرسه در سه حیطه رشد تربیتی، تحصیلی، شخصی ـ اجتماعی و شغلی در کانون توجه نظام تربیت رسمی و عمومی است و فرایند یاددهی و یادگیری باید با نگاه راهنمایی و مشاوره سامان یابد.
چشم‌انداز
نظام جامع راهنمایی و مشاوره با بهرهگیری از الگوی علمی تربیتی متناسب و بومی، منابع انسانی واجد صلاحیت، فضا و تجهیزات، زمینه بهرهگیری تمامی دانش‌آموزان، معلمان، مربیان، کارکنان مدرسه و اولیای دانش‌آموزان از خدمات راهنمایی و مشاوره را فراهم مینماید.
رویکرد و جهت‌گیری کلی
رویکرد نظام جامع راهنمایی و مشاوره بر اساس فطرت‌گرایی توحیدی، رشدی، جامع، یکپارچه‌نگر و سیستمی است.
مأموریت
رشد و توسعه خدمات راهنمایی و مشاوره در تمامی دورههای تحصیلی به دانش آموزان، والدین، کارکنان آموزش‌وپرورش و توانمندسازی منابع انسانی و غنی‌سازی منابع، تجهیزات و امکانات موردنیاز است.
مهم‌ترین چرخش‌های تحول‌آفرین
بر اساس مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، باید چرخش‌های زیر در نظام راهنمایی و مشاوره اتفاق افتد:
۱. از برنامهریزی موردی و پراکنده به برنامهریزیهای راهبردی؛
۲. از نگاه حاکمیت جزیره‌ای در حوزه‌های برنامهریزی و اجرای برنامههای راهنمایی و مشاوره به تأکید بر فرایندها و پیامدها و سیستمی؛
۳. از نگاه نقطه‌ای به نگاه فرایندی و مستمر در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره تربیتی و طرحریزی مسیر زندگی تحصیلی ـ شغلی (هدایت تحصیلی)؛
۴. از نگاه صرف درون‌سازمانی به مشارکت همه‌جانبه درون و برون‌سازمانی؛
۵. از نظارت و مدیریت کنترل‌‌گری به خودارزیابی، خود اصلاح‌گری و راهبری مبتنی بر نظام معیار اسلامی؛
۶. از نگاه حداقلی به معلمان، مربیان و کارکنان مدرسه به نگاه حداکثری و سیستمی در ارائه خدمات راهنمایی و مشاورهای.
اهداف
۱. ایجاد سازوکارهای لازم برای یکپارچه‌سازی و انسجام‌بخشی به تشکیلات مرتبط با امور راهنمایی و مشاوره؛
۲. سیاستگذاری و برنامهریزی به منظور حفظ و ارتقای سلامت روان دانش‌آموزان، کارکنان و والدین و تسری خدمات مشورتی و حمایتی در مدارس؛
۳. تقویت، توسعه کمی و کیفی و استانداردسازی فعالیت‌های راهنمایی و مشاوره؛
۴. ارائه خدمات تخصصی راهنمایی و مشاوره در تمامی سطوح و پایه‌های تحصیلی در مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی؛
۵. استفاده از ظرفیت معلمان، مربیان و کارکنان مدرسه به عنوان کنشگران عمومی جریان راهنمایی و مشاوره؛
۶. برنامهریزی به منظور جذب، آموزش، نگهداشت و توانمندسازی نیروی انسانی موردنیاز حوزه مشاوره؛
۷. کمک به دانش‌آموزان در کسب و ارتقای شایستگیهای پایه روانی ـ اجتماعی و تحصیلی و انتخاب آگاهانه و آزادانه مسیر زندگی تحصیلی ـ شغلی؛
۸. طراحی، استقرار و جریان‌سازی فرایند هدایت تحصیلی دانش‌آموزان از دوره پیش‌دبستانی تا پایان دوره دوم متوسطه.
ویژگی‌های نظام جامع راهنمایی و مشاوره
۱. مبتنی بر مبانی و ارزش‌های تربیت دینی و بومی در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره؛
۲. بهره‌مند از یافته‌های علمی و پژوهشی با تأکید بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی؛
۳. توجه به نیازها و توانمندیهای رشدی و جنسیتی مخاطبان در برنامهریزی و اجرای مطلوب خدمات راهنمایی و مشاوره؛
۴. نقش‌آفرینی و مشارکت تمامی عوامل مدرسه به ویژه معلمان، مربیان و کارکنان مدرسه در اجرای مطلوب برنامه راهنمایی و مشاوره؛
۵. بهره‌مند از ظرفیت مشاوران متخصص در سطح مدارس و مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی به عنوان متخصصان موضوعی؛
۶. توجه ویژه به خدمات مشورتی در تمامی پایه‌ها و دورههای تحصیلی؛
۷. مشارکت‌جویی تمامی عوامل درون و برون‌سازمانی؛
۸. بهره‌مند از مشارکت مؤثر و ظرفیت بخش خصوصی در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره.
عرصه‌های نظام راهنمایی و مشاوره
۱. راهنمایی و مشاوره تربیتی/ سازگاری: در این عرصه، به دانش‌آموزان، معلمان، مربیان، کارکنان مدرسه و اولیا، از طریق ایجاد رابطه حسنه، درک همدلانه و مشارکتی و تعاملی، با هدف حل نیازها، مسائل و مشکلات روان‌شناختی و ایجاد محیط آموزشی و پرورشی پویا و با نشاط برای رشد و شکوفایی استعدادها، کمک میشود.
۲. راهنمایی و مشاوره تحصیلی: در این عرصه، به دانش‌آموزان، معلمان، مربیان و کارکنان مدرسه و اولیا برای درک تفاوت‌های فردی، استفاده مؤثر از مهارتهای تحصیلی مثل روش‌های ایجاد انگیزه، مدیریت زمان، تمرکز حواس، سبک‌های یاددهی ـ یادگیری و حمایت‌گری تحصیلی، کمک میشود.
۳. راهنمایی و مشاوره شغلی: در این عرصه، به دانش‌آموزان برای شناخت از خود، محیط تحصیلی، نیازهای شغلی و انجام مداخلات مؤثر، در طرحریزی زندگی تحصیلی و شغلی آنان، کمک میشود.
۴. راهنمایی و مشاوره خانواده: در این عرصه، خدمات حرفه‌ای و عمومی در حوزه وسیعی از چالش‌ها، نگرانی‌ها، استرس‌ها و مشکلات خانواده و مرتبط با مشکلات روحی، عاطفی و آموزشی دانش‌آموزان، ارائه میشود.
۵. خدمات مشورتی: در این عرصه، به دانش‌آموران از طریق ارائه خدمات تخصصی به مدیران، معلمان، مربیان، والدین و سایر یاوران حرفه‌ای در جهت بهسازی و افزایش بهره‌وری عملکرد آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان، کمک میشود.
۶. خدمات بهداشت روان: در این عرصه، مجموعه‌ای از فعالیت‌های یکپارچه در جهت حفظ و ارتقای بهداشت روان و پیشگیری از بروز اختلالات روانی ـ رفتاری ذینفعان در محیط مدرسه با اتخاذ سیاستهای مناسب در راستای خلق موقعیت‌‌ها و فضاهای حمایتی، ارائه میشود.
ویژگی کنشگران اصلی
۱ ـ دانش‌آموزان
دانش‌آموزان به عنوان یکی از کنشگران، محور و مرکز اصلی ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره، محسوب می‌شوند و از ویژگی‌های زیر برخوردارند:
۱) دارای استعداد، توانایی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد در رشد و شکوفایی استعدادها هستند.
۲) دارای توانایی انتخاب و تصمیم‌گیری در تعامل با محیط هستند.
۳) در فرایند رشد و شکوفایی خود نقش فعال داشته و به رشد و پیشرفت کشور خود علاقمند هستند.
۴) قادر به تصمیم‌گیری در موقعیت و محدودیت‌های زندگی خود هستند.
۵) با توجه به تجارب، توانایی‌ها، رغبت‌ها و ظرفیتهای خود، قادر به طراحی مسیر زندگی تحصیلی ـ شغلی خود هستند.
۲ ـ معلم/ مربی
۱) با شناخت کافی و همه‌جانبه از ویژگی‌های تربیتی و روان‌شناختی دانش‌آموزان و متناسب با تفاوت‌های فردی و جنسیتی آنان، توانایی رشد و خود‌شکوفایی آنان را فراهم می‌سازد.
۲) به عنوان راهنما و راهبر راهنمایی و مشاوره عمومی، توانایی شناسایی استعدادها، توانمندیها، رغبت‌ها، مسائل و مشکلات، انجام مداخلات مختصر و ارجاع دانش‌آموزان نیازمند را دارد.
۳) تسهیل‌‌گر در شناخت استعدادها، توانمندیها و رغبت‌‌های دانش‌آموزان در فرایند طرحریزی مسیر تحصیلی ـ شغلی دانش‌آموزان به منظور ارتقای بهداشت روانی ـ اجتماعی میباشد.
۴) زمینه مشورت‌‌گیری و تعامل با مشاور مدرسه برای ارتقای بهداشت روانی ـ اجتماعی و تحصیلی دانش‌آموزان را دارد.
۵) تاب‌‌آور و انعطاف‌پذیر برای بهرهگیری از اصول و فنون راهنمایی و مشاورهای و فرایند یاددهی ـ یادگیری در کلاس درس میباشد.
۳ ـ مشاوران مدارس و مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی
۱) توان مدیریت تخصصی ارائه خدمات، راهنمایی و مشاوره و مددکاری در سطوح مختلف و دورههای تحصیلی را دارد.
۲) توانایی لازم برای شناخت و تشکیل پرونده تخصصی دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه را دارد.
۳) توانایی لازم برای شناخت و ارتقاء توانمندیهای دانش‌آموزان، اولیاء، معلمان و کارکنان را دارد.
۴) توان مشورت‌‌دهی و تسهیل‌‌گری جهت کیفیت‌بخشی به فرایند یاددهی ـ یادگیری دانش‌آموزان، معلمان و کارکنان مدرسه را دارد.
۵) توانایی آگاهی‌بخشی به معلمان، مربیان، کارکنان مدرسه و اولیا از طریق ترسیم نیمرخ روانی ـ اجتماعی و استعدادیابی (استعداد برتر و عمومی) دانش‌آموزان را به صورت فردی و مدرسهای دارد.
۶) توانایی علمی برای انجام مشاوره فردی و گروهی در سطح مدارس و مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی را دارد.
۴ ـ خانواده
۱) زمینه رشد و شکوفایی دانش‌آموزان را با توجه به شناخت کافی و همه‌جانبه از ویژگی‌های دانش‌آموزان فراهم مینماید.
۲) بستر لازم در جهت کمک به دانش‌آموز در خودشناسی و محیط‌شناسی تربیتی، تحصیلی ـ شغلی را مهیا می‌کند.
۵ ـ مدیر مدرسه
۱) توانایی برنامهریزی، نظارت، تأمین شرایط و فراهم نمودن محیط مناسب برای ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره را دارد.
۲) توانایی و تجربه لازم برای برقراری روابط صحیح، سازنده و پویا، امکان مشارکت همه معلمان، مربیان، کارکنان مدرسه، والدین و عوامل برون‌سازمانی را برای ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره دارد.
۳) توانایی لازم برای بهرهگیری از نتایج نیم‌رخ‌‌های روان‌شناختی و استعدادی دانش‌آموز را برای برنامه-ریزی تربیتی و آموزشی دارد.
۴) توانایی ارتقاء و توانمندسازی معلمان، مربیان، کارکنان، اولیا و دانش‌آموزان مدرسه به عنوان کنشگران و عاملان عمومی جریان راهنمایی و مشاوره را دارد.
۵) آگاهی لازم برای نظارت و ارزشیابی تمامی برنامه‌ها و فعالیت‌های حوزه راهنمایی و مشاوره را در سطح مدرسه دارد.
کنش‌های اصلی
آموزش و توانمندسازی
۱- مبتنی بر ارزش‌های دینی و فرهنگی، تجارب داخلی و متناسب با نیاز رشدی، خانوادگی، اجتماعی حال و آینده است.
۲- دربر‌گیرنده مهارتهای اساسی و شایستگیهای پایه زندگی، فرزندپروری، تعاملات اجتماعی، روان‌شناختی، تربیتی، تحصیلی و شغلی است.
۳ ـ کتب درسی دانش‌آموزان بر اساس نیازهای رشدی، روان‌شناختی و استعدادی دانش‌آموزان در حیطه-های سازگاری، تربیتی، تحصیلی و طرحریزی مسیر تحصیلی ـ شغلی از سوی معلم متناسب‌سازی و به صورت کاربردی ارائه میشود.
۴ ـ آموزش و توانمندسازی مستمر معلمان، مربیان، کارکنان، اولیا و دانش‌آموزان مدرسه به عنوان عاملان و کنشگران عمومی جریان راهنمایی و مشاوره مورد توجه جدی است.
ترویجی و فرهنگی
۱- با همکاری نهادها، سازمان‌ها و مشارکت بخش خصوصی و با برگزاری اردوهای علمی، بازدیدهای شغلی، نشست‌‌ها و سمینارها و تهیه محتواهای مناسب، نسبت به آشناسازی دانش‌آموزان از نیازهای شغلی و تحصیلی کشور اقدام می‌گردد.
۲- از طریق انجام برنامههای اختصاصی درون‌سازمانی مانند همیار مشاور، برنامههای ائتلافی نظیر نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان (نماد)، کانون یاریگران زندگی و… بسترسازی لازم برای ارائه خدمات فراگیر روان‌شناختی، صورت میپذیرد.
۳- برنامه‌هایی نظیر هفته معرفی مشاغل، هفته بهداشت روان، هفته مبارزه با مواد مخدر متناسب با نیاز مخاطبان در تمامی دورههای تحصیلی انجام میشود.
۴ ـ در طرحریزی مسیر زندگی تحصیلی ـ شغلی و پیشگیری از مشکلات روانی ـ اجتماعی به نقش بی‌نظیر معلمان و مربیان در ترویج فرهنگ راهنمایی و مشاوره توجه لازم صورت میپذیرد.
شناسایی و غربالگری
۱- شناسایی استعدادها، توانمندیها، رغبت‌ها، شخصیت، مشکلات روانی و اجتماعی دانش‌آموزان به طور مستمر و سالانه صورت میپذیرد.
۲- از همه ظرفیتهای درون و برون‌سازمانی در شناسایی، تشخیص و غربالگری استفاده می‌گردد.
۳- سنجش مسائل و مشکلات و توانمندیهای روان‌شناختی و شخصیتی تمامی معلمان، مربیان، مشاوران و کارکنان مدرسه به‌طور مستمر انجام میشود.
۴- نیمرخ روانی ـ اجتماعی، استعدادی (برتر و عمومی) و شخصیتی دانش‌آموزان در برنامهریزیهای تربیتی، طرحریزی مسیر تحصیلی ـ شغلی، پیشگیرانه، هدایتی، مراقبتی و مداخله‌‌ای صورت میپذیرد.
۵- شناسایی نیازمندیهای روان‌شناختی والدین در فرایند فرزندپروری به‌طور ویژه صورت میپذیرد.
مداخله، ارجاع و مددکاری
۱- مداخلات روان‌شناختی مختصر در مدارس به صورت همگانی توسط معلمان، مربیان و کارکنان مدرسه انجام میشود.
۲- مداخلات درمانی روان‌شناختی و مشاورهای تخصصی توسط مشاوران مدارس و مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی صورت میپذیرد.
۳- سیستم ارجاع به طور مستمر در تمامی سطوح به صورت عمومی و تخصصی صورت میپذیرد.
۴- انجام مداخلات حمایتی، معاضدتی، مددکاری، پزشکی توسط دستگاههای مرتبط با نظارت مدرسه انجام میپذیرد.
اقدامات اصلی
۱- ترسیم نیمرخ روانی/ فردی، اجتماعی/ فرهنگی/ خانوادگی، تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان، معلمان، مربیان و کارکنان در سطح مدرسه، منطقه، استان و کشور برابر با ضرورت و نیازهای هریک از مخاطبان؛
۲- تدوین و اجرای برنامههای راهنمایی و مشاوره بر اساس نیمرخ روانی/ فردی، اجتماعی/ فرهنگی/ خانوادگی و تحصیلی؛
۳- تشکیل پرونده مشاورهای (اطلاعات فردی و خانوادگی/ بررسی‌‌‌‌های شخصیتی، توانمندیها، مشکلات و اختلالات روان‌شناختی، نتایج آزمون‌ها / نمون‌برگ‌های هدایت تحصیلی دانش‌آموزان) برای هر یک از مخاطبان برابر ضرورت و نیاز هر یک از مخاطبان؛
۴- غربالگری، شناسایی، تشخیص، مداخله، ارجاع و پیگیری مراجعان و مخاطبان؛
۵- هدایت، راهنمایی و مشاوره تحصیلی/ شغلی/ تربیتی/ خانوادگی و اجتماعی؛
۶- برقراری ارتباط مؤثر و ارائه خدمات راهنمایی و مشاورهای مطلوب به مراجعان و مخاطبان؛
۷- تدوین و اجرای برنامههای پیشگیرانه، بهداشت‌‌روان و توانمندسازی فردی و گروهی برای تمامی دانش‌آموزان، معلمان، مربیان، کارکنان مدرسه و اولیا؛
۸- تدوین و اجرای برنامههای طرحریزی مسیر زندگی تحصیلی ـ شغلی؛
۹- آموزش دروس مرتبط با حوزه راهنمایی و مشاوره؛
۱۰- تدوین و اجرای برنامههای مرتبط با مدیریت بحران‌ها و مداخله به موقع در فوریت‌های روانی ـ اجتماعی؛
۱۱- آموزش مهارتهای تحصیلی (تمرکز حواس، برنامهریزی درسی، ایجاد انگیزه) به دانش‌آموزان؛
۱۲- آموزش سبک‌های یاددهی ـ یادگیری به معلمان و کارکنان مدرسه در راستای تسهیل فرایند یاددهی ـ یادگیری.
برنامههای راهنمایی و مشاوره
عنوان برنامههای راهنمایی و مشاوره مبتنی بر راهکارها و زیر نظام‌های سند تحول بنیادین
الف ـ برنامههای توسعه راهنمایی و مشاوره
سطوح اجرایی
وزارت آموزش‌وپرورش موظف است با تشكيل شوراي سیاستگذاری اجرايي نظام راهنمايي و مشاوره، ساختار اداري و آموزشي راهنمايي و مشاوره از سطح ستاد تا مدرسه را متناسب با مأموريت نظام و رعايت موارد زير به منظور تسهيل فرایندها به صورت تخصصی طراحي و اجرا کند.
ترکیب اعضاي شوراي سیاستگذاری اجرایی ستاد
۱. وزير آموزش‌وپرورش (رئيس)؛
۲. معاون پرورشي و فرهنگي (نایب‌رئیس)؛
۳. مديرکل امور تربيتي، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعي (دبير)؛
۴. معاون برنامهریزی و توسعه منابع؛
۵. معاون آموزش متوسطه؛
۶. معاون آموزش ابتدايي؛
۷. رئيس سازمان آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان استثنايي؛
۸. رئيس سازمان ملي پرورش استعدادهاي درخشان و دانش‌پژوهان جوان؛
۹. رئيس سازمان ملي تعليم و تربيت كودك؛
۱۰. معاون ذی‌ربط سازمان برنامه‌وبودجه کشور يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۱. معاون ذی‌ربط سازمان اداري و استخدامي کشور يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۲. معاون ذی‌ربط وزارت کشور يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۳. معاون ذی‌ربط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۴. معاون ذی‌ربط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۵. معاون ذی‌ربط وزارت امور اقتصادي و دارايي يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۶. معاون ذی‌ربط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۷. معاون ذی‌ربط وزارت صنعت، معدن و تجارت يا يکي از مديران کل وي به عنوان نماينده ثابت؛
۱۸. چهار نفر از اساتيد صاحب‌نظر در حوزه راهنمايي و مشاوره بنا بر نياز؛
۱۹. چهار نفر از مديران صاحب‌نظر واحدهاي آموزشي در دورههای مختلف تحصيلي به پيشنهاد دبير شورا و تأييد معاون پرورشي و فرهنگي؛
۲۰. نماينده روساي مراکز راهنمايي، مشاوره و خدمات روان‌شناختی به انتخاب دبير شورا و تأييد معاون پرورشي و فرهنگي؛
۲۱. يك نماينده از مشاوران شاغل در مدرسه به پيشنهاد دبير شورا و تأييد معاون پرورشي و فرهنگي.
تبصره ـ اعضاي استاني و منطقه‌ای متناظر با ترکيب شوراي سیاستگذاری اجرايي نظام راهنمايي و مشاوره وزارت آموزش‌وپرورش و اعضاي مدرسه با ترکيب شوراي مدرسه خواهند بود.
وظایف شوراي سیاستگذاری اجرایی
۱. تعيين سیاست‌ها و خط‌مشی‌های لازم براي اجراي نظام جامع راهنمايي و مشاوره بر مبناي اهداف مندرج در سند تحول بنيادين آموزش‌وپرورش؛
۲. تصويب سیاستهای لازم در خصوص استفاده از ظرفيت معلمان و کارکنان مدرسه به عنوان کنشگران و عاملان راهنمايي و مشاوره عمومي؛
۳. سیاستگذاری تمامي فعالیت‌های راهنمايي و مشاوره از جمله نحوه مديريت مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی، مراکز مشاوره خانواده، مراکز اختلالات يادگيري و مشاوران مدارس؛
۴. تصويب سیاستهای لازم در خصوص میزان و نحوه جذب نیروی انسانی موردنیاز حوزه راهنمایی و مشاوره
۵. انسجام‌بخشی به فعالیت‌های نظام راهنمايي و مشاوره وزارت آموزش‌وپرورش؛
۶. تصويب سیاستهای لازم به‌منظور شناسايي و بهرهگیری از ظرفيت نهادها، مؤسسات و مراكز تخصصي دولتي و غيردولتي؛
۷. تصويب استراتژی‌های لازم به منظور توسعه قابلیت‌ها و شایستگیهای حرفه‌ای مشاوران معلمان، مربيان، کارکنان مدرسه، اوليا و دانش‌آموزان؛
۸. سیاستگذاری توسعه فعالیت‌های علمي و پژوهشي در راستاي ارتقاي فعالیت‌های راهنمايي، مشاوره؛
۹. تصويب شاخص‌های لازم به‌منظور توسعه کمي و کيفي نيروي انساني و خدمات راهنمايي و مشاوره در مدرسه و مراکز راهنمايي و مشاوره و خدمات روان‌شناختی وزارت آموزش‌وپرورش؛
۱۰. بررسي و تصويب آیین‌نامه‌های اداري و مالي نظام راهنمايي و مشاوره؛
۱۱. بررسي پيشنهادها و گزارش‌های مطروحه از سوي ساير اركان نظام و اتخاذ تصميم لازم.
شرح وظایف شورای سیاستگذاری اجرایی استان/ منطقه
۱- پيگيري مصوبات شوراي سیاستگذاری اجرايي؛
۲- نحوه جذب و به‌کارگیری نيروي انساني؛
۳- هماهنگي و بهرهگیری از ظرفيت نهادها، مؤسسات و مراکز تخصصي دولتي و غيردولتي؛
۴- برنامهریزی براي آموزش و ارتقاي دانش و صلاحیت‌های حرفه‌ای نيروي انساني؛
۵- اطلاع‌رسانی جامع از خدمات راهنمايي و مشاورهاي براي اوليا و دانش‌آموزان؛
۶- برنامهریزی براي توسعه ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره در تمامي دورههای تحصيلي؛
۷- نظارت و ارزيابي از برنامه‌ها و فعالیت‌های راهنمايي و مشاوره در سطح استان/ منطقه/ مدرسه.
شرح وظایف شورای مدرسه
۱- پيگيري مصوبات شوراي سیاستگذاری اجرايي نظام راهنمايي و مشاوره در سطح استان و منطقه؛
۲- برنامهریزی و نظارت بر تشکيل پرونده راهنمايي و مشاوره براي تمامي دانش‌آموزان و ارائه خدمات فراگير تخصصي و عمومي؛
۳- بهرهگیری مؤثر از کليه معلمان/ مربيان و عوامل متخصص در ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره دانش‌آموزان؛
۴- آموزش اولیا و دانش‌آموزان با موضوعات تربيتي، روان‌شناختی، تحصيلي و شغلي؛
۵- راهاندازی سيستم ارجاع دانش‌آموزان نيازمند خدمات تخصصي.
شاخص‌ها و استانداردها
الف) نیروي انسانی
۱. به ازاي هر ۱۲ نفر دانش‌آموز يک ساعت خدمات راهنمايي و مشاوره اختصاص می‌یابد. (بر اساس شاخص طرح طبقه‌بندی معلمان)؛
۲. به ازاي هر ۲۰۰ نفر دانش‌آموز يک ساعت خدمات مشاوره تخصصي در قالب فعاليت مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی به صورت موظف اختصاص داده میشود.
تبصره ـ تا زمان تأمین نيروي انساني موردنیاز حوزه راهنمايي و مشاوره، به صورت تدريجي و مستمر، نقش راهنمايي و مشاوره در مدارس ابتدايي به معلمان واگذار می‌گردد.
صلاحیت‌ها و شایستگی‌ها
الف ـ تحصیلات
مدرك تحصيلي كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري در يکي از رشته‌های تحصيلي گروه راهنمايي و مشاوره با تمامي گرایشها و يا روانشناسي (با گرايش باليني، شخصيت، تربيتي، عمومي و استثنايي).
ب ـ مهارت
داراي توانایی
۱. تدريس دروس تخصصي مربوط، مديريت كلاس درس، آشنايي با روش‌ها و فنون تدريس خوشه دروس آداب و مهارتهای زندگي و درس تفکر و سبک زندگی؛
۲. برقراري ارتباط و ايجاد اعتماد در دانش‌آموزان و والدين آنها؛
۳. برنامهریزی و سازمان‌دهی ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره و خدمات مشورتي در مدرسه؛
۴. شناخت، پرورش و هدايت استعدادهاي بالقوه دانش‌آموزان؛
۵. طراحي و انجام مشاوره فردي و گروهي؛
۶. آشنايي با آزمونهای مشاورهاي، اجرا و تجزیه‌وتحلیل داده‌های آن به منظور ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره؛
۷. آشنايي با شرايط اقتصادي، اجتماعي هر استان و منطقه و همچنين وضعيت مشاغل کشور در حال و آينده به طور مستمر.
ج ـ دورههای آموزشی
گذراندن دورههای آموزشي موردنیاز براي تمامي مشاوران در بدو و حين خدمت ضروري است.
د ـ ویژگی‌های اجتماعی و ارتباطی مشاوران
۱. برخورداري از آراستگي ظاهري و جاذبه‌های مطلوب شخصيتي و سلامت جسماني و روان‌شناختی؛
۲. بهرهمندی از قدرت ارتباطي و مهارتهای اجتماعي؛
۳. بهرهمندی از سلامت كلام و گويش روان؛
۴. داراي توانايي رهبري و مديريت گروهي.
هـ ـ ویژگی‌های عاطفی و روانی مشاوران
۱. سلامت روان و تعادل عاطفي؛
۲. اعتمادبه‌نفس كافي و احساس خود ارزشمندي قوي؛
۳. نگرش غنی نسبت به تعليم و تربيت و انگيزه قوي در تلاش و کار با دانش‌آموزان؛
۴. شخصيت متناسب با آمیزه‌ای از عطوفت، محبت، منطق و استواري.
ب) فضا و تجهیزات
1 – سطح مدرسه
اختصاص يک اتاق مناسب و مستقل (برابر شاخص مندرج در زير نظام منابع و تجهيزات)
2 – سطح مرکز مشاوره منطقه / شهرستان / ناحیه / استان
- يک ساختمان مستقل و استاندارد جهت ارائه خدمات تخصصي مشاورهای و روان‌شناختی با تجهيزات و امكانات مناسب اختصاص می‌یابد؛
- هر شهرستان، منطقه يا ناحيه آموزشي حداقل داراي يک مرکز مشاوره دولتي وابسته به آموزش‌وپرورش خواهد بود که علاوه بر برخورداري از نيروي تخصصي مطابق با شاخص فوق، حداقل سه پست سازماني شامل: مدير، مسئول پذيرش و نيروي خدماتي نيز به آن اختصاص می‌باید. در مناطق پرجمعيت (بالاتر از ۱۰ هزار نفر دانش‌آموز)، علاوه بر مرکز مشاوره دولتي می‌توان از ظرفيت مراکز مشاوره دولتي و غيردولتي با رعايت ضوابط و مقررات، در قالب خريد خدمات مشاورهاي نيز استفاده کرد؛
- همچنين، علاوه بر مراکز مشاوره شهرستان‌ها، نواحي و مناطق، هر استان داراي يک مرکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی پژوهشي و تخصصي در مرکز استان خواهد بود که داراي حداقل هفت پست سازماني شامل چهار پست: مدير مرکز، مسئول پذيرش، مشاور، روانشناس و سه نفر اعضاي هیئت‌علمی میباشد.
تبصره ـ مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی استان‌ها، وظيفه شناسايي، مصاحبه، به‌کارگیری نيروي انساني از بين نيروهاي موظف/غیرموظف مشاوره وزارت آموزش‌وپرورش، آموزش مستمر آنان، نظارت بر مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی مناطق ترسيم نيمرخ روان‌شناختی تمامي مناطق/ شهرستان، نواحي و توليد محتواي موردنیاز را بر عهده دارند.
تبصره 1- سازمان نوسازي مدارس وزارت آموزش‌وپرورش موظف است نسبت به طراحي، ساخت، تأمین و تجهيز مراكز مشاوره و خدمات روان‌شناختی جهت ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره اقدام نمايد؛
تبصره 2- تخصيص پست‌های نيروي انساني مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی از مجموع سرجمع نيروي انساني موجود وزارت آموزش‌وپرورش تأمین می‌گردد.
استلزامات
نیروي انسانی
بر اساس شاخص‌های مصوب در نظام جامع راهنمايي و مشاوره، نيروي انساني مورد نياز از راه‌های زير تأمین میشود:
۱- استخدام افراد واجد صلاحيت بر اساس آزمونهای استخدامي كشور به صورت رسمي، پيماني، حق‌التدریس؛
۲ – اختصاص سهميه براي جذب داوطلبان در رشته مشاوره مدرسه(راهنمايي و مشاوره) دانشگاه‌ها به خصوص دانشگاه فرهنگيان؛
۳ – خريد خدمات راهنمايي و مشاوره براي مدارس و مراكز مشاوره از طريق انجمن‌ها، مراكز و مؤسسات غيردولتي در چارچوب قوانين و مقررات؛
۴- تبديل وضعيت معلمان رسمي شاغل در آموزش‌وپرورش با رعايت رشته تحصيلي / شغلي و صلاحیت‌های حرفه‌ای؛
۵- استفاده از تمامي معلمان، مربيان و كاركنان مدرسه در ارائه خدمات عمومي و پيشگيرانه راهنمايي و مشاوره.
منابع مالی
۱- اختصاص بودجه مناسب و سرانه ويژه خدمات راهنمايي و مشاوره و پيشگيري از آسیب‌های اجتماعي از محل منابع دولتي؛
۲- جلب مشارکت، جذب منابع مالي در چارچوب ضوابط و مقررات از محل حمایت‌های دولتي، غيردولتي، عمومي و بین‌المللی، خيرين، واقفين و سایر کمک‌های مردمي.
فضا، تجهیزات و فناوري
۱- اختصاص فضاي مستقل و استاندارد در مدارس براي ارائه خدمات راهنمايي و مشاوره (برابر زيرنظام فضا، تجهيزات و فناوري)؛
۲- استفاده از فضاهاي فيزيكي قابل واگذاري خيرين و ساير نهادها و مراكز فرهنگي اجتماعي همانند شهرداری‌ها.
تبصره ـ آیین‌نامه شرايط، ضوابط، درجه‌بندی و طرح تشخيص صلاحیت‌های حرفه‌ای و به‌کارگیری نيروي انساني مشاور، نحوه تأسيس مراكز تخصصي مشاوره و خدمات روان‌شناختی استان و مناطق و ارائه خدمات مشاورهاي در مدارس، مراکز مشاوره دولتي و غيردولتي توسط اداره کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعي و با هماهنگي مرکز برنامهریزی نيروي انساني مشخص و ابلاغ می‌گردد.
نظارت و ارزیابی
وزارت آموزش‌وپرورش موظف است:
۱- نسبت به طراحي و تدوين شاخص‌ها و استانداردهاي ارزيابي برنامههای راهنمايي و مشاوره در همه سطوح (ستادي، استاني، منطقه‌ای و مدرسهای) اقدام کند.
۲- هرساله نسبت به ارزيابي از برنامه‌ها و فعالیت‌های راهنمايي، مشاوره و پيشگيري به‌صورت فرايندي اقدام و به شورای‌عالی آموزش و پروش گزارش کند.
۳- حداکثر تا ۶ ماه بعد از ابلاغ اين مصوبه، نسبت به تهيه و تدوين و ابلاغ آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرايي مرتبط با نظام راهنمايي و مشاوره اقدام نمايد.
۴- هر سه سال یک‌بار نسبت به ارزشيابي از روند اجراي نظام جامع راهنمايي و مشاوره از طريق پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش اقدام و نتايج آن را به شورای‌عالی آموزش‌وپرورش گزارش کند.
موضوع: نظام جامع راهنمايي و مشاوره در آموزش‌وپرورش در نهصد و نود و چهارمين جلسه شورای‌عالی آموزش‌وپرورش، تاريخ ١٧/3/1400 به تصویب رسید.
محمود اماني عليرضا کاظمي
دبير شورا سرپرست وزارت آموزش‌وپرورش
نظام جامع راهنمايي و مشاوره در آموزش‌وپرورش مورد تأييد است، به اجرا گذاشته شود.
رئیس‌جمهور و رئيس شورای‌عالی آموزش‌وپرورش سيدابراهيم رئيسي
پیوست‌ها
پیوست 1
پیوست 2
ارجاعات
۱- راهنمايي يك جريان پيوسته و متوالي تربيتي است كه از پيش از دبستان آغاز میشود و در دورههای بعدي تربيت با هدف تسهيل فرآيند دستيبابي متربيان به مرتبه‌ای از حيات طيبه ادامه می‌یابد.
– انواع راهنمايي و مشاوره شامل تحصيلي، تربيتي (سازشي) و شغلي بايد در كانون توجه نظام تربيت رسمي و عمومي قرار گيرد.
– در راهنمائي و مشاوره بايد هويت ويژه متربيان و تنوع فرهنگ‌ها به ويژه نظام معيار اسلامي مورد توجه قرار گيرد.
– تنوع هويت ويژه (علائق، استعدادها و نیازهای فردي و اجتماعي) متربيان، انعطاف فزاينده در برنامههای درسي در مراحل تربيت را طلب مینماید.
– فرايند ياددهي و يادگيري بايد با نگاه مشاوره و راهنمايي محور سامان يابد.
لینک فایل PDF
https://www.rrk.ir/Files/Laws/GHANOON%2029%20.pdf
اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22359-29/09/1400
شماره 120/121201-۱۴۰۰/۹/۷
وزارت آموزش‌وپرورش
به پیوست تصویر مصوبه نهصد و نود و ششمین (۹۹۶) جلسه شورای‌عالی آموزش‌وپرورش تاریخ ۱۴۰۰/۴/۱۴ موضوع «اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی» برای ابلاغ و اجرا ارسال میشود.
دبیر کل شورای‌عالی آموزش‌وپرورش ـ محمود امانی
اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی
مصوب نهصد و نود و ششمین (۹۹۶) جلسه شورای‌عالی آموزش‌وپرورش، تاریخ ۱۴۰۰/۴/۱۴
مقدمه:
اردوگاه دانش‌آموزی به عنوان محیطی تربیتی و اثرگذار می‌تواند با ارائه برنامه‌ها و فعالیت‌های متنوع و خلق موقعیت‌های جدید یادگیری متناسب با نیازهای فردی و جمعی دانش‌آموزان، زمینه دستیابی آنان را به ساحت‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت فراهم آورد.
به استناد ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی قانون احیاء معاونت پرورشی، مفاد سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، آیین‌نامه اردوهای دانش‌آموزی و برنامه زیر نظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری، اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی به شرح زیر به تصویب رسید.
ماده ۱ ـ تعریف
اردوگاه دانش‌آموزی: اردوگاه دانش‌آموزی محیطی آموزشی تربیتی است که با مجوز رسمی آموزش‌وپرورش، در راستای تحقق اهداف ساحت‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت، برای تکمیل و تقویت فعالیت‌های آموزشی و پرورشی مدارس تأسیس میشود و در چارچوب ضوابط این اساسنامه فعالیت مینماید.
ماده ۲ ـ اهداف
۱ ـ ساخت، نوسازی، توسعه و تجهیز اردوگاه بر اساس ضوابط و استانداردهای فنی و مهندسی، شرایط اقلیمی، اصول شهرسازی، هماهنگ با معیارها و ضوابط زیست‌محیطی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مقاوم و ایمن در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی برای شکوفایی استعدادهای فردی و گروهی دانش‌آموزان
۲ ـ ساماندهی فضاهای کالبدی موجود برای استفاده بهینه از امکانات و منابع
۳ ـ حفظ و نگهداری مطلوب و استفاده بهینه از اردوگاهها (با رویکرد مولدسازی) به‌عنوان سرمایه ملی
۴ ـ ایجاد محیطی امن، سالم و با نشاط برای دستیابی دانش‌آموزان به شایستگیهای لازم در ساحت‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت
۵ ـ افزایش سرانه فضای تربیتی دانش‌آموزان در سهم سرانه پرورشی و اردوگاهی
۶ ـ ایجاد زمینه و افزایش بهره‌وری در اردوگاه
ماده ۳ ـ سیاستهای اجرایی
۱ ـ توجه به نیازهای متنوع دانش‌آموزان در احداث، توسعه و تجهیز اردوگاه و بهره‌برداری از آن
۲ ـ توجه به مکان‌یابی، طراحی، ساخت، توسعه و تجهیز اردوگاه مبتنی بر نیازهای منطقه‌ای، تحولات جمعیتی و پراکنش اردوگاهها، اصول و ضوابط هم‌جواری، ویژگی‌های محیطی و شعاع دسترسی
۳ ـ توسعه فعالیت‌های اردوگاهها بر اساس ساحت‌های تعلیم و تربیت
۴ ـ ساماندهی و متناسب‌سازی اردوگاهها با محوریت نیازهای فردی، اجتماعی و فرهنگی دانش‌آموزان و مشارکت آنها در فعالیت‌های گروهی
۵ ـ ایجاد و تقویت زیرساخت‌های فناورانه، هوشمند‌سازی و سامانه‌های پایش برای ارائه خدمات به دانش‌آموزان و برقراری ارتباط شبکه‌ای اردوگاهها
۶ ـ تقویت تعامل اردوگاهها با مدارس و سایر مراکز آموزشی فرهنگی
۷ ـ توسعه و ارتقای کیفیت فعالیت‌های اردوگاهی برای افزایش قابلیت‌ها و توانایی‌های دانش آموزان
۸ ـ متناسب‌سازی ساختار سازمانی، تشکیلات تفصیلی و منابع انسانی و مالی مناسب برای اداره و توسعه اردوگاه‌های دانش‌آموزی
ماده ۴ ـ شرایط و نحوه تأسیس
ضوابط، شاخص‌ها و استانداردهای طراحی، ساخت، توسعه و نگهداری اردوگاه در سطوح کشوری، استانی و منطقه‌ای با تأکید بر اصول عام و کلی تعلیم و تربیت و رعایت اصول خاص ناظر بر زیر نظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری (معماری و شهرسازی، مدیریت فنی مهندسی، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، تأمین لوازم و تجهیزات تربیتی، فناوری ساخت و تأمین منابع مالی) توسط معاونت پرورشی و فرهنگی با سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس و سایر معاونت‌ها، تدوین و پس از تصویب شورای سیاستگذاری مرکزی با امضای وزیر آموزش و پرروش ابلاغ میشود.
ماده ۵ ـ اردوگاه دانش‌آموزی در سطوح کشوری، استانی و منطقه‌ای (شهرستان/ منطقه/ ناحیه) به شرح زیر توسط وزارت آموزش‌وپرورش تأسیس میشود.
الف ـ اردوگاه کشوری با پیشنهاد معاونت پرورشی و فرهنگی و تصویب شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی تأسیس و زیر نظر مستقیم معاونت پرورشی و فرهنگی، راهاندازی و اداره میشود.
ب ـ اردوگاه استانی با پیشنهاد مدیرکل آموزش‌وپرورش، تأیید شورای برنامهریزی اردوگاه‌های استان و تصویب شورای آموزش و پرروش استان در قالب برنامه‌ها و اعتبارات استانی، مطابق این اساسنامه و سایر ضوابط و مقررات مربوط، تأسیس و اداره میشود.
ج ـ اردوگاه منطقه‌ای با پیشنهاد رئیس آموزش‌وپرورش منطقه، تأیید شورای برنامهریزی اردوگاه‌های منطقه و تصویب شورای آموزش و پرروش شهرستان یا منطقه، در قالب برنامه‌ها و اعتبارات منطقه‌ای، مطابق این اساسنامه و سایر ضوابط و مقررات مربوط، تأسیس و اداره میشود.
ماده ۶ ـ به منظور اجرای فعالیت‌های متمرکز اردویی، در هر استان و منطقه با اولویت مناطق محروم و کم‌برخوردار، باید حداقل یک اردوگاه در بهترین موقعیت جغرافیایی و فرهنگی، احدات و راهاندازی شود.
ماده ۷ ـ در اردوگاه‌های دانش‌آموزی باید امکان برگزاری اردوهای یک‌روزه و چندروزه، متناسب با ساحت‌های شش‌گانه تعلیم و تربیت فراهم باشد.
تبصره ـ در برنامه‌هایی که حضور شبانه‌روزی دانش‌آموزان ضرورت دارد، اردوگاه باید بر اساس مفاد این اساسنامه و مقررات ابلاغی وزارت آموزش‌وپرورش، از منابع و امکانات لازم متناسب با فصل برخوردار باشد.
ماده ۸ ـ در استان‌هایی که به دلیل موقعیت جغرافیایی، تاریخی، زیارتی و نظایر آن در چهارفصل سال میزبان اردوها می‌باشند، باید خوابگاه‌هایی با ظرفیتهای مختلف در اردوگاه یا محلی نزدیک به اردوگاه احداث شود.
ماده ۹ ـ برای ساخت، توسعه و تجهیز و نگهداری و مرمت و اداره اردوگاه‌های کشوری، استانی و منطقه‌ای در بودجه سنواتی وزارت آموزش‌وپرورش اعتبارات لازم پیشبینی و منظور میشود.
ماده ۱۰ ـ تأسیس اردوگاه‌های غیردولتی تابع قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و دستورالعمل‌های مربوط میباشد. مجوز فعالیت اردوگاه غیردولتی مطابق سیاست‌ها و ضوابط ابلاغی، از سوی معاونت پرورشی و فرهنگی صادر میشود.
تبصره ـ اردوگاه‌های اختصاصی مدارس غیردولتی به عنوان بخشی از مدارس مذکور محسوب میشود و از دریافت مجوز جداگانه معاف می‌باشند.
ماده ۱۱ ـ اردوگاه‌های وابسته به دستگاه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و نهادهای عمومی (موجود) که به تشخیص شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی از استانداردهای لازم برخوردار هستند، بر اساس شرایط و ضوابطی که به تصویب شورای مذکور می‌رسد، می‌توانند با رعایت مفاد این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط، با اخذ مجوز از شورا نسبت به ارائه خدمات اردوگاهی به دانش‌آموزان اقدام نمایند.
تبصره ـ مراجع مندرج در ماده فوق می‌توانند مطابق استانداردها، شاخص‌ها و معیارهای مصوب و مفاد این اساسنامه، با هماهنگی وزارت آموزش‌وپرورش، اردوگاه دانش‌آموزی تأسیس نمایند.
ماده ۱۲ ـ ارکان
سیاستگذاری برای اجرا، برنامهریزی و نظارت بر حسن اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های اردوگاه‌های دانش‌آموزی، از طریق ارکان زیر صورت می‌گیرد.
۱) شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی
۲) شورای برنامهریزی اردوگاه‌های استانی
۳) شورای برنامهریزی اردوگاه‌های منطقه‌ای
۴) رئیس اردوگاه
ماده ۱۳ ـ شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی
ترکیب اعضا:
۱ ـ معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش (رئیس)
۲ ـ مدیرکل فرهنگی و هنری، اردوها و فضاهای پرورشی (دبیر)
۳ ـ معاون برنامهریزی و توسعه منابع
۴ ـ معاون آموزش متوسطه
۵ ـ معاون آموزش ابتدایی
۶ ـ رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس
۷ ـ رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی
۸ ـ معاون تربیت‌بدنی و سلامت
۹ ـ مدیرکل دفتر امور حقوقی، املاک و حمایت قضایی
۱۰ ـ رئیس اداره برنامهریزی امور اردوها و فضاهای پرورشی
۱۱ ـ رئیس یکی از اردوگاه‌های کشوری (به انتخاب روسای اردوگاه‌های کشوری)
۱۲ ـ رئیس جامعه خیرین مدرسه‌ساز
۱۳ ـ یک نفر از صاحب‌نظران و کارشناسان فضاهای پرورشی (اردوگاهها) به انتخاب معاون پرورشی و فرهنگی
تبصره ـ شرکت سایر کارشناسان و صاحب‌نظران حسب مورد با دعوت معاون پرورشی و فرهنگی بلامانع است.
شرح وظایف:
۱ ـ تعیین استانداردها و شاخص‌های تأسیس و اداره اردوگاه‌های دانش‌آموزی در سطوح مختلف
۲ ـ سیاستگذاری و تعیین خط‌مشی کلی اردوگاهها
۳ ـ بررسی ضوابط درجه‌بندی اردوگاهها، ساختار و تشکیلات سازمانی و تعداد پست‌های موردنیاز
۴ ـ برنامهریزی جهت توسعه، استانداردسازی تجهیزات و نگهداری اردوگاهها
۵ ـ بررسی موانع و مشکلات اردوگاهها در راستای مولدسازی و تنوع‌بخشی به درآمدهای اختصاصی آنها
۶ ـ ارائه راهکارهای تأمین منابع و اعتبارات موردنیاز اردوگاهها علاوه بر بودجه سنواتی مصوب
۷ ـ بررسی و تعیین تعرفه خدمات اردوگاه‌های کشوری
تبصره ـ تعیین تعرفه خدمات اردوگاه‌های استانی و منطقه‌ای به عهده شوراهای آموزش‌وپرورش استان‌ها، شهرستان‌ها و مناطق (حسب مورد) میباشد.
۸ ـ نظارت بر عملکرد اردوگاهها و تعیین شاخص‌ها و ملاک‌های ارزیابی از آنها
۹ ـ برنامهریزی برای جلب مشارکت دستگاه‌ها، سازمان‌ها، نهادهای عمومی دولتی و غیردولتی، خیرین و مؤسسات خیریه در تأسیس و اداره اردوگاهها
۱۰ ـ بررسی و تصویب آیین‌نامه داخلی شورا
۱۱ ـ بررسی و تأیید شیوه‌نامه‌های موردنیاز اردوگاهها
تبصره ۱ ـ دبیرخانه شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی در اداره کل ذی‌ربط معاونت پرورشی و فرهنگی دایر میشود.
تبصره ۲ ـ ابلاغ اعضای شورای اردوگاهها (مرکزی، استانی و منطقه‌ای) توسط رئیس شورا صادر میشود.
ماده ۱۴ ـ ترکیب و شرح وظایف شورای برنامهریزی اردوگاه‌های استانی و منطقه‌ای، متناظر با ترکیب شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی میباشد.
ماده ۱۵ ـ رئیس اردوگاه
رئیس اردوگاه‌های کشوری، استانی و منطقه‌ای از بین افراد واجد صلاحیت مطابق دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفه‌ای مصوب شورای‌عالی اداری (جلسه ۱۷۵ تاریخ ۱۳۹۵/۲/۲۷ و اصلاحات بعدی آن) به شرح زیر انتخاب و منصوب می‌شوند.
۱ ـ رئیس اردوگاه کشوری به پیشنهاد مدیرکل فرهنگی هنری، اردوها و فضاهای پرورشی و با ابلاغ معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش انتخاب و منصوب میشود.
۲ ـ رئیس اردوگاه استانی به پیشنهاد معاون پرورشی و فرهنگی استان و با ابلاغ مدیرکل آموزش‌وپرورش استان انتخاب و منصوب میشود.
۳ ـ رئیس اردوگاه منطقه‌ای به پیشنهاد مدیر آموزش‌وپرورش منطقه و تأیید معاون پرورشی و فرهنگی استان و با ابلاغ مدیرکل آموزش و پرروش استان انتخاب و منصوب میشود.
تبصره ۱ ـ رئیس اردوگاه برای مدت چهار سال منصوب میشود و تمدید دوره مدیریت وی بلامانع است.
تبصره ۲ ـ رئیس اردوگاه غیردولتی با رعایت قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرروشی غیردولتی و سایر ضوابط و مقررات مربوط، انتخاب و منصوب میشود.
تبصره ۳ ـ رئیس اردوگاه‌های اختصاصی مدارس غیردولتی توسط مؤسس مدرسه انتخاب و به عنوان مدیر داخلی اردوگاه منصوب میشود.
تبصره ۴ ـ رئیس اردوگاه وابسته با رعایت شرایط و مقررات مربوط به پیشنهاد مراجع مندرج در ماده ۱۱ این اساسنامه و متناسب با سطح تأسیس اردوگاه، معرفی و منصوب میشود.
ماده ۱۶ ـ رئیس اردوگاه در تمام امور (اعم از پرورشی، فرهنگی، اداری و مالی و…) مسئولیت دارد و زیر نظر معاونت پرورشی و فرهنگی (حسب مورد) انجام‌وظیفه می‌کند.
ماده ۱۷ ـ ساختار و نحوه اداره
ضوابط درجه‌بندی اردوگاهها، ساختار و تشکیلات سازمانی و تعداد پست‌های موردنیاز در سطوح کشوری، استانی و منطقه‌ای با پیشنهاد وزارت آموزش‌وپرورش به تصویب سازمان اداری و استخدامی کشور می‌رسد.
ماده ۱۸ ـ وزارت آموزش‌وپرورش موظف است مطابق درجه‌بندی و ضوابط ابلاغی، نسبت به تأمین نیروی انسانی موردنیاز (از قبیل اداری، مالی، آموزشی، پرورشی و خدماتی) اردوگاه‌های دانش‌آموزی در سطوح مختلف، اقدام نماید.
ماده ۱۹ ـ برای ارائه خدمات به اردوهای دانش‌آموزی بر اساس ساحت‌های تعلیم و تربیت، اردوگاه باید از مربیان متخصص، توانمند، با انگیزه، علاقه‌مند، خوش‌ذوق و آشنا به اهداف و فعالیت‌های اردویی در جنسیت دختران و پسران، برخوردار باشد.
ماده ۲۰ ـ برای ارتقا و به‌روزرسانی مهارت‌ها و توانمندی منابع انسانی اردوگاهها، دورههای آموزشی لازم طراحی و اجرا میشود. این دوره‌ها باید به صورت مستمر در طول سال تحصیلی متناسب با نیازهای دانش‌آموزان، برگزار شود.
ماده ۱۲ ـ شرح تفصیلی وظایف شغلی مدیر و عوامل اجرایی اردوگاهها با پیشنهاد شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی به تصویب مراجع ذی‌ربط می‌رسد.
ماده ۲۲ ـ نحوه پذیرش دانش‌آموزان
دانش‌آموزان دورههای تحصیلی در قالب برنامه‌ها و اردوهای دانش‌آموزی می‌توانند در زمینه‌های مختلف دینی، آموزشی، فرهنگی اجتماعی، هنری، علمی، ادبی، ورزشی، فنی مهارتی، بهداشتی، مهارتهای زندگی و سایر فعالیت‌های گروهی و اردویی و غنی‌سازی اوقات فراغت در طول سال تحصیلی و ایام تعطیل از برنامههای متنوع اردوگاه استفاده کنند. اردوگاه موظف است با توجه به نیازهای دانش‌آموزان در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، معنوی، آموزشی، ورزشی و مهارتی، برنامه‌ها و فعالیت‌های خود را به گونه‌ای ایجاد و ساماندهی کند تا ضمن پاسخ به نیاز دانش‌آموزان، بتواند به عنوان یک محیط تربیتی مطلوب و اثرگذار در تربیت دانش‌آموزان، ایفای نقش نماید.
تبصره ۱ ـ پذیرش اردوهای دانش‌آموزی بر اساس امکانات اردوگاه (خوابگاه، سالن غذاخوری، زمینهای ورزشی، فضاهای فرهنگی هنری) صورت می‌گیرد.
تبصره ۲ ـ پذیرش اردوهای دانش‌آموزی در هر یک از دورههای تحصیلی، به تفکیک جنسیت خواهد بود و برگزاری اردوهای مختلط ممنوع است.
ماده ۲۳ ـ منابع مالی
۱ ـ اعتبارات مصوب و تخصیصی وزارت آموزش‌وپرورش
۲ ـ درآمدهای اختصاصی و جاری اردوگاهها
۳ ـ کمک‌های مردمی، خیرین، نهادها و سازمان‌ها
۴ ـ اعتبارات استانی و منطقه‌ای
۵ ـ کمک‌های شوراهای آموزش‌وپرورش استان، شهرستان و منطقه
تبصره ـ منابع مالی اردوگاه‌های غیردولتی و وابسته به سایر دستگاه‌ها، مطابق قوانین و مقررات مربوط تأمین و هزینه میشود.
ماده ۲۴ ـ نظارت و ارزیابی
نظارت و ارزیابی اجرای اساسنامه و عملکرد اردوگاهها بر اساس شاخص‌ها، ملاک‌ها و استانداردهای مصوب شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی، به عهده معاونت پرورشی و فرهنگی میباشد. وزارت آموزش و پرروش موظف است گزارش سالانه اجرای این اساسنامه را به شورای‌عالی آموزش‌وپرورش ارائه نماید.
سایر
ماده ۲۶ ـ واگذاری و تغییر کاربری اردوگاه‌های دانش‌آموزی، تحت هر شرایطی ممنوع است.
ماده ۲۷ ـ شیوه‌نامه‌های اجرایی این اساسنامه حداکثر ظرف مدت شش ماه، تهیه و با امضای وزیر آموزش و پرروش ابلاغ میشود.
ماده ۲۸ ـ با تصویب و ابلاغ این اساسنامه، سایر ضوابط و مقررات مغایر لغو میشود.
موضوع: اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی در نهصد و نود و ششمین جلسه شورای‌عالی آموزش‌وپرورش، تاریخ ۱۴۰۰/۴/۱۴ به تصویب رسید.
| محمود امانی | علیرضا کاظمی |
| دبیر شورا | سرپرست وزارت آموزش‌وپرورش |
اساسنامه اردوگاه‌های دانش‌آموزی مورد تأیید است، به اجرا گذاشته شود.
رئیس‌جمهور و رئیس شورای‌عالی آموزش‌وپرورش ـ سید ابراهیم رئیسی
