مصوبات شوراها
منتشره از تاریخ
1399/07/21 لغایت 1399/07/30
در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
شورایعالی فضای مجازی
طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات
شورایعالی فضای مجازی
طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات
منتشره در روزنامه رسمی شماره 22016-24/07/1399
شماره 99/104441-۱۳۹۹/۷/۱۶
قوه قضاییه ـ سازمان برنامهوبودجه کشور
معاونت علمی و فناوری رئیسجمهور
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ـ وزارت اطلاعات
وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ وزارت امور خارجه
وزارت آموزشوپرورش ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت جهاد کشاورزی ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
وزارت راه و شهرسازی ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت کشور ـ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی
سازمان صداوسیمای ج.ا.ا ـ سازمان تبلیغات اسلامی ـ بانک مرکزی ج.ا.ا
بیمه مرکزی ج.ا.ا ـ دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات
دبیرخانه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ـ فرهنگستان زبان و ادب فارسی
مرکز آمار ایران ـ مرکز مدیریت راهبردی افتا ریاست جمهوری
در اجرای ماده ۱۱ آییننامه داخلی شورایعالی فضای مجازی، به پیوست مصوبه جلسه شصت و ششم مورخ ۱۳۹۹/۶/۲۵ شورایعالی با موضوع «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» برای اجرا ابلاغ میشود.
دبیر شورایعالی فضای مجازی ـ سیدابوالحسن فیروزآبادی
طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات
مقدمه
تحقق استقلال کشور، کاهش وابستگی و جلوگیری از دستاندازی بیگانگان در فضای مجازی، تأمین نیازهای عمومی مردم و ایجاد زیستبوم متناسب با فرهنگ اسلامی ـ ایرانی، منوط به تحقق شبکه ملی اطلاعات و مستلزم فعالیت نظاممند و فراگیر در تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی است. به بیان دیگر، از یکسو معماری و کارکرد شبکه ملی اطلاعات بر اساس نیازمندیهای خدمات و محتوا طراحی میشود و عملکرد آن، تأثیر مستقیمی بر ارتقای کیفیت خدمات و محتوا خواهد داشت و از سوی دیگر، تقویت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی، در پیشرفت، ارتقاء و کاربردیتر شدن شبکه ملی اطلاعات از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ماده ۱ـ خطمشیهای حاکم بر شبکه ملی اطلاعات
به منظور استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی در جهت استقلال و تسهیل خدمترسانی، عدالت، شفافیت و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی، خطمشیهای حاکم بر شبکه ملی اطلاعات به شرح ذیل است:
۱-۱- درونزایی و خوداتکایی؛
۱-۲- بروننگری؛
۱-۳- فرصتسازی؛
۱-۴- بازدارندگی، پایداری و تابآوری در مقابل انواع تهدیدات؛
۱-۵- حکمرانی یکپارچه و منعطف؛
۱-۶- روزآمدی، نوآوری و آیندهنگری؛
۱-۷- مشارکت فعال ذیربطان؛
۱-۸- کارکرد فرهنگی ـ اجتماعی مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی کشور؛
۱-۹- توسعه سبز و سلامتمحور.
ماده ۲ـ اهداف راهبردی و عملیاتی در افق ۱۴۰۴
۲ـ ۱ـ اهداف راهبردی
۲-۱-۱- دستیابی به جامعهای پیشرو و اخلاقمدار، با بهرهمندی عادلانه همه آحاد جامعه از فرصتهای فضای مجازی و رشد محتوا و خدمات داخلی، ارتقاء کیفیت زندگی و افزایش سواد فضای مجازی منطبق بر ارزشهای اسلامی ـ ایرانی؛
۲-۱-۲- ارتقاء جایگاه و کسب سهم مناسب از اقتصاد دیجیتال و شکوفایی کسبوکارهای دانشبنیان، خلاق و مولد با بهرهگیری از ظرفیتهای شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی؛
۲-۱-۳- فراهمسازی زمینههای حکمرانی صالحانه در فضای مجازی با تأکید بر مردمسالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادیهای مشروع و مسئولانه، حفظ کرامت و حقوق انسانها و امنیت عمومی، شفافیت نظام اداری و مقابله با فساد و جرایم سایبری؛
۲-۱-۴- استقرار نظام جامع و فراگیر در سطح ملی، برای امنسازی، پایدارسازی و تداوم ارائه خدمات زیرساختهای حیاتی، حساس و مهم؛
۲-۱-۵- ارتقاء جایگاه جمهوری اسلامی ایران به تراز قدرتهای سایبری جهانی با ایجاد موازنه تأثیر و گسترش تعاملات دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها در جهت اجماعسازی، گفتمانسازی، اقناع و شکلدهی به قواعد، مقررات و استانداردهای فضای مجازی با ابتکار عمل و رویکرد مواجهه فعال؛
۲-۱-۶- حضور جریانساز و هدفمند در عرصههای ملی و فراملی فضای مجازی برای ترویج گفتمان انقلاب اسلامی.
۲ـ۲ـ اهداف عملیاتی
اهداف عملیاتی شامل چهار بخش است؛ در بخش اول بهصورت جامع به اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات پرداختهشده و در سه بخش دیگر، آن دسته از اهداف عملیاتی که موجب پیشرفت، ارتقاء و کاربردیترشدن شبکه میشود، ارائه شده است.
۲ـ۲ـ۱ـ اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات
۲-۲-۱-۱- پوشش هشتاددرصدی دسترسی پهنباند ثابت خانوارها با متوسط سرعت دسترسی بیستوپنج مگابیتبرثانیه و پوشش صد درصد جمعیت کشور برای دسترسی پهنباند سیار با سرعت متوسط ده مگابیتبرثانیه؛
۲-۲-۱-۲- مزیت بخشی اقتصادی و تعرفهگذاری رقابتی در دسترسی به خدمات کاربردی و محتوای داخلی به میزان حداقل دو برابر و در دسترسی به خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات به میزان حداقل سه برابر نسبت به رقبای خارجی تا سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۱-۳- مزیت بخشی کیفی [با شاخص RTT و سنجههای ICMP و TCP] در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی به میزان پنج برابر نسبت به خدمات و محتوای خارجی تا پایان سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۱-۴- ارائه خدمات پایه کاربردی داخلی با سهم ترافیک هفتاد به سی نسبت به خدمات پایه کاربردی خارجی مشابه در سبد مصرفی کاربران و نرخ رشد سالیانه ۱۵ درصدی؛
۲-۲-۱-۵- ایجاد امکان اتصال حداقل ده درصد کاربران با دسترسی مبتنی بر نسل جدید ارتباطات؛
۲-۲-۱-۶- هزینه سالانه دسترسی پهنباند خانگی به حداکثر دو درصد از سرانه درآمد ناخالص ملی؛
۲-۲-۱-۷- امکان اتصال و دسترسی پرسرعت سازمانها، مراکز آموزشی، پژوهشی، حوزوی، کسبوکارها و کاربران تجاری با حداقل سرعت صد مگابیتبرثانیه؛
۲-۲-۱-۸- تأمین کیفیت [این مشخصات شامل تغییرات ناشی از اعمال سیاستهای حاکمیتی نیست.] شبکه در اتصال بین دو نقطه داخلی شبکههای هسته و تجمیع با تأخیر کمتر از سی میلیثانیه، اتلاف بسته داده [Packet Loss] کمتر از یکمیلیونیوم [6- e*10] و تأخیر متغیر [Jitter] کمتر از دو میلیثانیه؛
۲-۲-۱-۹- تأمین خدمات مستقل زمان شبکه [NTP] برای همه زیرساختهای حیاتی، حساس و مهم کشور بدون وابستگی به سامانههای ناوبری جهانی نظیر GPS؛
۲-۲-۱-۱۰- مدیریت کامل منابع [از قبیل نام و نشان، آدرس و فرکانس] ملی و بینالمللی مورداستفاده در زیرساخت ارتباطی کشور؛
۲-۲-۱-۱۱- پشتیبانی کامل زیرساختهای ارتباطی کشور از نسخه شش پروتکل اینترنت [6 IPv] و کسب سهم سیدرصدی در لایه دسترسی؛
۲-۲-۱-۱۲- ارائه خدمات زیرشبکههای امن و مدیریتپذیر؛
۲-۲-۱-۱۳- ایجاد حداقل سه قطب مرکز داده در سه استان و ایجاد نقطه حضور بینالملل در منطقه ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات با رعایت اصول دفاعی و امنیتی؛
۲-۲-۱-۱۴- شکلگیری حداقل سه فراهمکننده خدمات ابری داخلی با قابلیت تأمین نیازهای زیرساختی، ذخیرهسازی، پردازشی و سکویی برای همه خدمات پایه داخلی و کسب سهم بازار هشتاددرصدی از کل نیاز خدمات ابری کشور؛
۲-۲-۱-۱۵- استقرار کامل خدمات پایه کاربردی داخلی (با اولویت پیامرسان اجتماعی و موتور جستجو) با قابلیت تأمین نیازهای ملی و پاسخگویی به همه محتواهای موردنیاز کشور با اولویت محتواهای خط و زبان فارسی تا سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۱-۱۶- قرارگیری زبان فارسی به عنوان زبان پیشفرض در هشتاد درصد خدمات و تجهیزات هوشمند همراه؛
۲-۲-۱-۱۷- استفاده از سیستمعامل داخلی برای تمامی مراکز نظامی و امنیتی و زیرساختهای حیاتی در نسخههای رومیزی، سرور و سیستمهای کنترل صنعتی؛
۲-۲-۱-۱۸- تأمین یک سیستمعامل داخلی امن تلفن همراه؛
۲-۲-۱-۱۹- کسب حداقل بیست درصد از سهم بازار گوشی تلفن همراه هوشمند با سیستمعامل داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی؛
۲-۲-۱-۲۰- مصونسازی، کاهش آسیبپذیری و افزایش پایداری و تابآوری امنیتی و دفاعی شبکه ملی اطلاعات در برابر تهدیدات بدون اتکا به خدمات خارجی؛
۲-۲-۱-۲۱- ایجاد گذرگاههای ایمن داخلی؛
۲-۲-۱-۲۲- تحقق کامل گذرگاههای ایمن مرزی؛
۲-۲-۱-۲۳- رشد بومیسازی تجهیزات شبکه به میزان ده درصد سالیانه بر اساس اولویتهای تعیینشده توسط مرکز ملی فضای مجازی؛
۲-۲-۱-۲۴- بومیسازی سامانههای امنیتی موردنیاز شبکه ملی اطلاعات به میزان صد درصد؛
۲-۲-۱-۲۵- اجرای کامل نظام پیشگیری و مقابله با حوادث فضای مجازی و نظام هویت معتبر در فضای مجازی مصوب شورایعالی فضای مجازی؛
۲-۲-۱-۲۶- تأمین ادله الکترونیکی در خدمات شبکه ملی اطلاعات در چارچوب قوانین کشور و مصوبات شورایعالی فضای مجازی؛
۲-۲-۱-۲۷- اجرای الزامات صیانت از حریم خصوصی و حقوق عامه در سطح خدمات شبکه ملی اطلاعات در چارچوب طرح مصوب شورایعالی فضای مجازی و قوانین کشور؛
۲-۲-۱-۲۸- (غیرقابلانتشار)؛
۲-۲-۱-۲۹- ارتقاء سالمسازی خدمات شبکه ملی اطلاعات به میزان بیست درصد در سال؛
۲-۲-۱-۳۰- ارتقاء سطح آمادگی امنیتی و دفاعی شبکه ملی.
۲ـ۲ـ۲ـ اهداف عملیاتی خدمات کاربردی
۲-۲-۲-۱- رسیدن به شاخص تمرکز مطلوب [مرکز ملی فضای مجازی شاخص تمرکز مطلوب گروههای خدماتی مختلف فضای مجازی را در دورههای دوساله اعلام میکند.] در سکوهای بومی خدمات؛
۲-۲-۲-۲- استقرار کامل سکوهای ارائه خدمات الکترونیکی اعم از دولت، سلامت، تجارت، آموزش، قضایی، گردشگری، حملونقل و انتظامی با تعرفه مناسب برای آحاد مردم؛
۲-۲-۲-۳- دستیابی به سهم دهدرصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور؛
۲-۲-۲-۴- افزایش سهم خردهفروشی الکترونیکی به میزان ده درصد از کل بازار خردهفروشی کشور؛
۲-۲-۲-۵- رسیدن مجموع سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه معادل دویست میلیون یورو در سال و سهم جمعسپاری در کشور معادل شصت میلیون یورو در سال؛
۲-۲-۲-۶- ایجاد حداقل دو سکوی ارائه خدمت با سهم بیستدرصدی از کاربران منطقه و دارای بازار جهانی؛
۲-۲-۲-۷- استقرار نظام جامع تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی؛
۲-۲-۲-۸- نظاممندسازی فعالیت خدمات خارجی در شبکه ملی اطلاعات.
۲ـ۲ـ۳ـ اهداف عملیاتی محتوا [محتوا در این حوزه به هر اثر دیجیتال دیداری، شنیداری، نوشتاری و یا هر ترکیبی از آنها اطلاق میشود. محتوا از منظر نوع تولید، به کاربر محور و حرفهای (اعم از موسیقی، فیلم و سریال) تقسیمشده که ضوابط و الزامات آن در نظام تنظیم مقررات زنجیره تولید، نشر و مصرف محتوا و خدمات محتوایی تعیین میشود.]
۲-۲-۳-۱- استقرار نظام تنظیم مقررات زنجیره تولید، نشر و مصرف محتوا؛
۲-۲-۳-۲- استقرار نظام مالکیت معنوی و مادی محتوای داخلی تا سال ۱۴۰۰؛
۲-۲-۳-۳- دستیابی اقتصاد محتوای داخلی به سهم پانزدهدرصدی از اقتصاد دیجیتال کشور با نرخ رشد سالیانه پنجاهدرصد؛
۲-۲-۳-۴- تحقق سهم هفتاددرصدی خدمات محتوایی داخلی (اعم از ویدیوی درخواستی و اشتراک ویدیو) از ترافیک مصرفی کاربران با نرخ رشد سالیانه چهلدرصدی از طریق تنظیم مقررات تولید و خدمات محتوا؛
۲-۲-۳-۵- سهم حداقل چهلدرصدی محتوای حرفهای داخلی سازگار با فرهنگ اسلامی ـ ایرانی از سبد محتوای حرفهای سکوهای داخلی و سکوهای خارجی مجاز در کشور؛
۲-۲-۳-۶- ایجاد شبکه اختصاصی ایمن، سالم و مفید کودک و نوجوان و افزایش سهم ترافیک محتوای مفید اختصاصی ردههای سنی کودک و نوجوان به پانزده درصد از ترافیک کل کشور؛
۲-۲-۳-۷- تأمین نیاز کشور به دانشنامه عمومی فراگیر و دانشنامهها و بانکهای اطلاعاتی تخصصی در حوزههای مختلف علوم؛
۲-۲-۳-۸- افزایش نرخ رشد سالیانه سیدرصدی سهم بازیهای رایانهای داخلی؛
۲-۲-۳-۹- تأمین نیاز محتوایی کشور در خدمات ویدیوی درخواستی و اشتراک ویدیو از طریق سامانهها و سکوهای داخلی با حداقل ده میلیون مشترک فعال؛
۲-۲-۳-۱۰- گسترش منطقهای و بینالمللی سامانههای داخلی اعم از شبکههای اجتماعی و نمایشی برخط با جذب سی درصد از کاربران منطقه غرب آسیا، کشورهای عضو اکو و کشورهای عربی؛
۲-۲-۳-۱۱- ردهبندی محتوای حرفهای منتشرشده و محتوای کاربر محور با تأکید بر سازوکارهای خود تنظیمگری؛
۲-۲-۳-۱۲- افزایش سهم صفحات فارسی از وب به بیش از چهار درصد؛
۲-۲-۳-۱۳- کسب سهم چهلدرصدی ابزارهای بومی خط و زبان فارسی و آزادسازی پیکرهها و منابع محتوایی موردنیاز؛
۲-۲-۳-۱۴- دستیابی به حداقل سه سامانه خدمات ارزیابی و صحتسنجی اخبار و محتوا؛
۲-۲-۳-۱۵- تأمین نیاز کشور در حوزه سکوهای آموزشی فراگیر اعم از آموزشهای دانشگاهی، مقاطع تحصیلی، عمومی و مهارتی با ظرفیت ارائه خدمات به بیست میلیون کاربر؛
۲-۲-۳-۱۶- رشد سالیانه چهلدرصدی سهم تبلیغات قانونی از کل بازار تبلیغات سکوهای داخلی و خارجی فعال در کشور؛
۲-۲-۳-۱۷- افزایش سالیانه بیستوپنج درصدی محتوای مرتبط با فرهنگسازی و سواد فضای مجازی.
۲ـ۲ـ۴ـ اهداف عملیاتی سالمسازی محتوا و امنیت خدمات
۲-۲-۴-۱- کاهش نرخ رشد جرایم فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد با فراهمسازی امکانات، زیرساختهای لازم و ارتقاء توان پیشگیری و مقابله با جرایم و حوادث فضای مجازی؛
۲-۲-۴-۲- ارتقاء توان دستگاههای امنیتی، انتظامی و قضایی در اشراف اطلاعاتی و شناسایی و مقابله با تخلفات و جرایم سازمانیافته فضای مجازی به میزان حداقل سالیانه بیستوپنج درصد؛
۲-۲-۴-۳- کاهش متوسط زمان پاسخگویی به استعلامهای قضایی و رسیدگی به شکایات مرتبط با جرایم فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛
۲-۲-۴-۴- ارتقاء سالمسازی و کاهش محتوای آسیبرسان و مجرمانه در فضای عمومی به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛
۲-۲-۴-۵- استقرار نظام حقوقی و دیپلماسی سایبری در حفظ و صیانت از حقوق و منافع ملی؛
۲-۲-۴-۶- ارتقاء اشراف، رصد، ضرایب امنیتی و امکان اعمال سیاستهای حاکمیتی در لایه خدمات کاربردی و محتوا بر اساس پیوست امنیتی؛
۲-۲-۴-۷- ایجاد نظام هوشمند بومی امنیت و دفاع سایبری؛
۲-۲-۴-۸- مدیریت مخاطرات و ارتقاء امنسازی خدمات به میزان سالیانه حداقل سی درصد؛
۲-۲-۴-۹- کاهش مدتزمان رسیدگی به حوادث فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل سی درصد از طریق تقویت تیمهای پاسخگویی به حوادث.
ماده ۳ـ معماری شبکه ملی اطلاعات
با توجه به مصوبات جلسههای شماره پانزده مورخ ۱۳۹۲/۱۰/۰۳ و شماره سیوپنج مورخ ۱۳۹۵/۰۹/۲۰ شورایعالی فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات بهعنوان یک زیرساخت پیچیده و برخوردار از زیرسیستمها، اجزای متنوع و تعاملات چندوجهی بین اجزاء و زیرسیستمها، نیازمند یک مدل مفهومی برای ترسیم معماری است تا در عین ساده و قابلفهم بودن، نشاندهنده تمامیت و انطباق آن با سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات باشد. معماری شبکه ملی اطلاعات نیز نیازمند الگویی است تا توصیفکننده ساختار و روابط پیچیده و درهمتنیده بین اجزاء و زیرسیستمهای شبکه ملی اطلاعات باشد و تصویر جامعی از شبکه ملی اطلاعات ارائه کند.
مدل مفهومی شبکه ملی اطلاعات مطابق محدوده تعیینشده در شکل شماره ۱ و نمایه معماری فنی آن مطابق شکل شماره ۲ است. بر اساس این مدل، لایههای محتوا و خدمات کاربردی خارج از قلمرو شبکه ملی اطلاعات بر اساس سند تبیین الزامات این شبکه است، لیکن تأمین نیازهای ملی فضای مجازی، تحقق استقلال و کاهش وابستگی و مداخله بیگانگان در فضای مجازی کشور، مستلزم شکلگیری و پیشرفت تمامی لایهها، بهصورت همگن و هماهنگ است. این معماری با رویکردی جامع و خدمتگرا [Service Oriented] و با در نظر گرفتن سبد خدمات شبکه ملی اطلاعات، پاسخگوی نیازهای کنونی مندرج در اسناد بالادستی بوده و با نگاهی [Perspective] به فناوریهای آینده [Future Technologies]، زمینه توسعه و مزیتبخشی برای زیستبوم خدمات و محتوای اسلامی ـ ایرانی را ایجاد خواهد کرد.
شکل شماره ۱- مدل مفهومی فضای مجازی کشور
شکل شماره ۲- نمایه معماری فنی شبکه ملی
ماده ۴ـ اجزای شبکه ملی اطلاعات
اجزای شبکه ملی اطلاعات در دو بخش زیرساخت و خدمات شبکه ملی اطلاعات در جدول شماره ۱ ارائه شده است. مرکز ملی فضای مجازی موظف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مدل مفهومی، نمایه معماری فنی و اجزای شبکه ملی اطلاعات را متناسب با نیاز و تحولات فناورانه و ملاحظات حکمرانی در دورههای زمانی دوساله و در چارچوب اهداف این سند بازنگری کند.
جدول شماره ۱ ـ اجزای شبکه ملی اطلاعات
فهرست اجزای زیرساخت | فهرست خدمات شبکه ملی اطلاعات |
۱ـ شبکه هسته؛
2ـ شبکههای تجمیع؛ 3ـ شبکههای دسترسی؛ 4ـ مراکز تبادل ترافیک داخلی؛ 5 ـ مراکز تبادل ترافیک بینالملل؛ 6 ـ شبکههای توزیع محتوا؛ 7ـ سرورهای نامدامنه؛ 8 ـ گذرگاههای ایمن داخلی؛ 9ـ دروازههای مرزی بینالملل؛ 10ـ گذرگاههای ایمن مرزی بینالملل؛ 11ـ منطقه ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ 12ـ شبکههای اختصاصی؛ 13ـ شبکه و زیرساخت ابری دولت؛ 14ـ مراکز داده عمومی؛ 15ـ مراکز داده اختصاصی؛ 16ـ قطبهای مراکز داده؛ 17ـ زیرساخت ابر عمومی، اختصاصی، ترکیبی و خدمات پایه؛ 18ـ سرورهای همزمانی (NTP)؛ 19ـ مرکز مدیریت یکپارچه امنیت؛ 20ـ مرکز مدیریت یکپارچه سالمسازی؛ 21ـ مرکز رصد و پایش شبکه ملی اطلاعات؛ |
۱ـ خدمات ارتباطی؛
2ـ خدمات میزبانی مراکز داده؛ 3ـ خدمات نام و نشانگذاری؛ 4ـ خدمات تبادل پیام و اطلاعات؛ 5 ـ خدمات ابری عمومی و اختصاصی؛ 6ـ خدمات ابری زیرساختی؛ 7ـ مرورگر بومی؛ 8 ـ خدمات سالمسازی؛ 9ـ پشتیبانی خدمات رصد و پایش و هوشمندی آن در تعامل، تحلیل و پردازش؛ 10ـ خدمات همزمانی (NTP)؛ 11ـ خدمات پیوست امنیتی؛ 12ـ تأمین ادله دیجیتال؛ 13ـ مدیریت هویت معتبر (تأمین شناسه و گواهی دیجیتال)؛ 14ـ پیامرسان و شبکه اجتماعی؛ 15ـ خدمات پایه مکانی و نقشه؛ 16ـ مخازن، کتابخانهها و API ها؛ 17ـ سیستمعامل داخلی؛ 18- رایانامه داخلی؛ 19ـ خدمات دسترسی به اینترنت؛ 20ـ جویشگر داخلی؛ 21ـ خدمات صیانت از داده؛ 22ـ خدمات مقابله با حوادث؛ 23ـ خدمات امنسازی، کاهش آسیبپذیری و افزایش پایداری و تابآوری؛ 24ـ خدمات مدیریت یکپارچه سالمسازی؛ 25ـ خدمات مدیریت یکپارچه امنیت؛ 26ـ خدمات مدیریت منابع شبکه ملی اطلاعات؛ 27ـ خدمات ارتباطی امن زیرساختها؛ 28ـ خدمات گذرگاهی؛ 29ـ خدمات مدیریت یکپارچه دفاعی؛ 30ـ خدمات پیوست فرهنگی. |
ماده ۵ ـ اقدامات کلان و نگاشت نهادی
فهرست اقدامات کلان و نگاشتهای نهادی مرتبط با اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات به شرح جدول شماره ۲ است. اقدامات کلان و نگاشت نهادی برای تحقق اهداف عملیاتی خدمات کاربردی و محتوا، در چارچوب تقسیمکار مرکز ملی فضای مجازی خواهد بود.
جدول شماره ۲ـ اقدامات کلان و نگاشت نهادی شبکه ملی اطلاعات
ردیف | اقدام کلان | نهاد متولی |
۱ | رقابتپذیر کردن و ارتقای پایداری شبکههای تجمیع دروناستانی، درونشهری و شبکه دسترسی و ارتقاء فناوری دسترسی ارتباطات ثابت (شامل تدوین سازوکار استفاده بهینه و اشتراکی از شبکه دسترسی ارتباطات ثابت) | کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات |
۲ | ایجاد پوشش سراسری برای دسترسی تمامی شهرها و روستاهای بالای بیست خانوار به شبکه ملی اطلاعات با کیفیت مطلوب | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۳ | مدیریت بهینه طیف فرکانسی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۴ | بهینهسازی و اصلاح مهندسی ترافیک در شبکه و تمرکززدایی (داخلی و بینالمللی) | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۵ | ارتقاء پایداری ارتباطات بینالملل، هاب رومینگ بینالملل و حضور در نقاط متنوع تبادل ترافیک جهانی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۶ | ایجاد مراکز تبادل ترافیک بینالملل در منطقه ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۷ | ارتقاء پایداری مراکز تبادل ترافیک داخلی و ارائه خدمات متنوع به کلیه اپراتورها، مراکز داده و ارائهکنندگان خدمات ابری و محتوایی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۸ | ایجاد قطبهای مراکز داده و مراکز داده در مقیاس اقتصادی (حمایت از سرمایهگذاری بخش خصوصی فعال و ایجاد نظام رتبهبندی مراکز داده) | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۹ | ایجاد مناطق ویژه ارتباطات و فناوری اطلاعات | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۰ | مشارکت در پروژههای توسعه زیرساختهای ارتباطی بینالمللی و منطقهای به منظور تأمین ارتباطات بینالملل از مسیرهای مختلف | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۱ | ایجاد و توسعه زیرساخت خدمات ابری توزیعشده اعم از ذخیرهسازی ابری و نرمافزارهای ابری | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۲ | مدیریت یکپارچه منابع آدرس و نامهای دامنه با تأکید بر استفاده از IPv۶ | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۳ | ارتقاء کارایی، اتکاپذیری، استقلال و پایداری سامانههای DNS در تمامی شرایط | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۴ | ایجاد و توسعه دروازههای مرزی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۵ | آزادسازی ترانزیت ترافیک و ساخت مسیرهای ترانزیتی توسط بخش خصوصی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۶ | ایجاد سیستمعامل داخلی برای مراکز امنیتی، نظامی، حیاتی، حساس و مهم | وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح
وزارت اطلاعات |
۱۷ | ایجاد سیستمعامل داخلی برای تلفن همراه | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۸ | ایجاد و توسعه جویشگر داخلی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۱۹ | حمایت از تولید گوشی تلفنهای همراه هوشمند داخلی | وزارت صنعت، معدن و تجارت |
۲۰ | ایجاد سازوکارهای بیاثرسازی محدودیتهای خارجی از قبیل مخازن نرمافزاری، بهروزرسانیها و وصلههای مربوط، خدمات Https و نیز انواع نرمافزارهای کاربردی در کلیه شرایط برای کاربران و خدمات داخلی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۲۱- | ایجاد و توسعه سکوی رایانامههای داخلی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۲۲ | توسعه پیامرسانهای اجتماعی بومی تا رسیدن به ظرفیت ۵۰ میلیون کاربر فعال | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۲۳ | ایجاد ابر دولت با امکان تعامل با سکوهای دیجیتال برای استفاده از دادهها و خدمات دستگاههای دولتی و حاکمیتی با رعایت ملاحظات امنیتی ملی، عمومی و فردی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۲۴ | ایجاد و توسعه مرورگر بومی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۲۵ | ایجاد امکان رصد و پایش مستمر وضعیت و روند خدمات کسبوکارهای دیجیتال داخلی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۲۶ | شناسایی رشتهها و تخصصهای موردنیاز دانشگاهی برای رشد و ارتقای سطح منابع انسانی موجودیتهای مختلف شبکه ملی اطلاعات | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۲۷ | حضور فعال و مؤثر در تعاملات بینالمللی حکمرانی اینترنت (مدیریت IP، نامهای دامنه، DNS و …) | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت امور خارجه |
۲۸ | ایجاد سامانهها و سازوکارهای لازم برای ارائه خدمات اینترنت در شرایط خاص و بحرانی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات |
۲۹ | توسعه ابزارهای تحلیل جریان ترافیک در سطح اپراتورهای شبکه | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۳۰ | توسعه خدمات پایه مکانی و نقشه بومی | معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری |
۳۱ | تدوین نظام تعرفه و مدل اقتصادی خدمات ارتباطی و پایه شبکه ملی اطلاعات | کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات |
۳۲ | بومیسازی تجهیزات شبکه | وزارت صنعت، معدن و تجارت
معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری |
۳۳ | تأمین و تخصیص بودجه موردنیاز برای شکلگیری خدمات پایه و ابزارهای ضروری شبکه ملی اطلاعات در بودجههای سنواتی | سازمان برنامهوبودجه کشور |
۳۴ | تدوین شیوهنامهها و مدیریت مهاجرت دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی به خدمات پایه داخلی | مرکز ملی فضای مجازی |
۳۵ | اجرای طرح جامع امنسازی خدمات ارتباطی و پایه کاربردی در چارچوب پیوست امنیتی شبکه ملی اطلاعات | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات |
۳۶ | اجرای برنامه پیشگیری و مقابله با حوادث خدمات ارتباطی و پایه کاربردی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۳۷ | توسعه خدمات امنیت ابری | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۳۸ | اجرای طرح جامع پیوست کنترلی در چارچوب پیوست امنیتی شبکه ملی اطلاعات | وزارت اطلاعات |
۳۹ | ایجاد نظام یکپارچه نظارت بر صیانت از دادهها در خدمات ارتباطی و پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات | در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی |
۴۰ | ایجاد سامانه یکپارچه ادله الکترونیکی زیرساخت¬ها و خدمات شبکه ملی اطلاعات | در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی |
۴۱ | ارتقاء عملکرد گذرگاههای ایمن مرزی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات |
۴۲ | ایجاد و توسعه گذرگاههای ایمن داخلی | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
مرکز مدیریت راهبردی افتا |
۴۳ | تأمین شناسه معتبر در لایه ارتباطی و ایجاد چارچوب تعاملپذیری هویتهای معتبر | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۴۴ | اجرای طرح ساماندهی VPN ها و فناوریهای حاکمیتگریز | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت اطلاعات قوهقضائیه |
۴۵ | تأمین خدمات ارتباطی امن موردنیاز شبکه دولت الکترونیک و زیرساختهای حیاتی، حساس و مهم | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۴۶ | بومیسازی تجهیزات موردنیاز امنسازی خدمات ارتباطی و پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات | معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح |
۴۷ | اعتبارسنجی تجهیزات و خدمات شبکه ملی اطلاعات | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
مرکز مدیریت راهبردی افتا |
۴۸ | ارتقاء و اجرای طرح سالمسازی و پالایش | در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی |
۴۹ | تأمین داخلی گواهی پروتکلهای امنیتی اعم از SSL | وزارت صنعت، معدن و تجارت |
۵۰ | ایجاد نظام پیشگیری و مقابله با جرایم فضای مجازی | در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی |
۵۱ | اجرای پیوست پدافند غیرعامل شبکه ملی اطلاعات | وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات |
۵۲ | ایجاد مرکز دفاع سایبری | در چارچوب مصوبات شورایعالی فضای مجازی |
۵۳ | فعالسازی دیپلماسی سایبری و دفاع از حقوق کشور در حوزه بینالملل | وزارت امور خارجه |